Mới đây, Toà án nhân dân huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang đã tiến hành xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự và quyết định tuyên bố bị cáo Bùi Quang Hùng, Nguyễn Thị Oanh, Đỗ Văn Dậu phạm tội “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Tuy nhiên, luật sư cho rằng các cáo buộc của Viện kiểm sát chưa khách quan, không đúng tội.
Theo đó, xử phạt bị cáo Bùi Quang Hùng 2 năm tù và có nghĩa vụ bồi thường cho UBND xã Mỹ Bằng, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang số tiền là 17.250.000 đồng. Xử phạt bị cáo Nguyễn Thị Oanh 1 năm tù (cho hưởng án treo), thời gian thử thách là 2 năm và có nghĩa vụ phải bồi thường cho UBND xã Mỹ Bằng số tiền là 17.250.000 đồng. Xử phạt bị cáo Đỗ Văn Dậu 2 năm cải tạo không giam giữ, khấu trừ thu nhập của bị cáo số tiền 195.000 đồng/tháng để sung vào ngân sách Nhà nước trong thời gian chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ.
Theo cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân huyện Yên Sơn, trong khoảng thời gian từ tháng 6 năm 2014 đến tháng 9 năm 2015, Bùi Quang Hùng (sinh năm 1957) là Chủ tịch UBND xã Mỹ Bằng, đã có hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, chỉ đạo Lương Văn Sâm là kế toán ngân sách xã và Nguyễn Thị Oanh là thủ quỹ UBND xã Mỹ Bằng, để ngoài sổ sách kế toán và tự quyết định chi không đúng quy định đối với các khoản kinh phí còn lại có được từ nguồn thu xã hội hoá, huy động đóng góp của nhân dân để xây dựng “Công trình Chợ trung tâm xã Mỹ Bằng” và từ nguồn thu tiền cho thuê ô chợ, gây thiệt hại, thất thoát cho ngân sách của UBND xã Mỹ Bằng tổng số tiền 341.637.338 đồng, cụ thể:
Lần 1, trong hai năm 2014 và 2015, Bùi Quang Hùng đã tự ý chỉ đạo kế toán Lương Văn Sâm và thủ quỹ Nguyễn Thị Oanh, để ngoài sổ sách kế toán và tự quyết định chi không đúng quy định đối với số tiền 307.137.338 đồng, được thu từ khoản tiền đóng góp xã hội hoá của 28 hộ dân để xây dựng Công trình Chợ Trung tâm xã Mỹ Bằng, gây thất thoát ngân sách 307.137.338 đồng.
Lần 2, trong năm 2015, Bùi Quang Hùng đã tự ý chỉ đạo kế toán Lương Văn Sâm và thủ quỹ Nguyễn Thị Oanh để ngoài sổ sách kế toán đối với khoản tiền thuê ô chợ tại Chợ trung tâm xã Mỹ Bằng và chỉ đạo chi không đúng nhiệm vụ chi của ngân sách xã số tiền 34.500.000 đồng được thu từ nguồn thu trên để chi khen thưởng đối với 25 tập thể có thành tích trong phong trào xây dựng nông thôn mới, gây thiệt hại cho ngân sách UBND xã Mỹ Bằng số tiền 34.500.000 đồng.
Trong năm 2015, Đỗ Văn Dậu, sinh năm 1960, trú tại thôn Lũng, xã Mỹ Bằng, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang, là Chủ tịch UBND xã Mỹ Bằng. Mặc dù thời điểm đó Chợ trung tâm xã Mỹ Bằng đã hoàn thiện việc xây dựng các hạng mục và được đưa vào sử dụng, nhưng Dậu vẫn chỉ đạo Lương Văn Sâm là kế toán ngân sách xã và Nguyễn Thi Oanh là thủ quỹ UBND xã Mỹ Bằng thực hiện việc thu, chi không đúng quy định đối với khoản tiền huy động đóng góp của nhân dân, gây thiệt hại cho ngân sách của UBND xã Mỹ Bằng số tiền 39.000.000 đồng.
Cũng theo cáo trạng, trong vụ án, đối với Lương Văn Sâm, là kế toán ngân sách UBND xã Mỹ Bằng, đã tích cực tham mưu, giúp sức cho Bùi Quang Hùng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, Sâm đã chết ngày 27.11.2020, nên không xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đối với việc Bùi Quang Hùng ký Quyết định số 107 ngày 28.4.2013 về việc thành lập, hoạt động Ban quản lý chợ Trung tâm xã Mỹ Bằng, là không đúng thẩm quyền. Tuy nhiên, từ khi chợ Trung tâm xã Mỹ Bằng xây dựng xong và đi vào hoạt động đến nay, Ban quản lý chợ hoạt động và thực hiện việc thu, chi phí chợ theo đúng Nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã Mỹ Bằng và các văn bản pháp luật có liên quan. Đồng thời thực hiện việc nộp Ngân sách Nhà nước đảm bảo đúng quy định. Xét thấy hành vi không gây thiệt hại, thất thoát ngân sách Nhà nước, không cấu thành tội phạm nên không đề cập xử lý.
Kết quả điều tra xác định, khi giao mặt bằng cho các hộ gia đình, cá nhân để các hộ tự xây dựng Ki ốt phục vụ cho hoạt động kinh doanh, UBND xã đã để các hộ tự xây dựng Ki ốt phục vụ cho hoạt động kinh doanh, UBND xã đã có quy định về quy cách xây dựng ki ốt. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian từ tháng 11.2015 đến tháng 7.2020, sau khi nhận mặt bằng, 03 hộ dân (gồm hộ ông Nguyễn Văn Khôi, hộ ông Nguyễn Minh Hiếu và hộ ông Nguyễn Văn Lâm) đã thực hiện không đúng nội dung được nêu trong Biên bản bàn giao mặt bằng xây dựng ki ốt chợ Trung tâm xã Mỹ Bằng của UBND xã Mỹ Bằng, tự ý xây dựng, nâng cấp, cải tạo ki ốt thành nhà ở, công trình kiên cố trên đất chợ. Cơ quan CSĐT Công an huyện Yên Sơn đã ban hành văn bản số 222 ngày 11.4.2023, kiến nghị UBND huyện Yên Sơn xem xét, xử lý theo quy định.
Ngoài nội dung hành vi vi phạm đã được điều tra nêu trên, quá trình điều tra, Cơ quan Thanh tra huyện Yên Sơn còn kiến nghị cơ quan điều tra xem xét khởi tố đối với hành vi của Bùi Quang Hùng và những người có liên quan trong việc cho các ông Lê Đại Lâm, ông Nguyễn Ngọc Châu thuê đất chuyên dùng tại thôn Lập Thành vào thời điểm ngày 1.7.2003 và 2.3.2004; hành vi giao đất do UBND xã quản lý cho hộ ông Nguyễn Xuân Thanh, Ban quản lý đình Phù Hiên và ông Vũ Đình Điều vào năm 2011 và 2013 và hành vi Giao 3 lô đất cạnh chợ trung tâm cho 3 hộ dân và thu số tiền 34.500.000 đồng. Cơ quan điều tra đã tách các hành vi và tài liệu nêu trên để tiếp tục kiểm tra, xác minh, xử lý theo quy định.
Ngoài ra, quá trình điều tra bổ sung đã xác định: tháng 11.2014, Bùi Quang Hùng đã chỉ đạo Nguyễn Thị Oanh chi số tiền 81.424.420 đồng từ số tiền đóng góp xã hội hoá xây dựng Công trình chợ Trung tâm xã Mỹ Bằng còn thừa, để chi trả khoản kinh phí xây dựng công trình Phòng bảo vệ, phòng y tế cho Trường Mầm non Đình Bằng, xã Mỹ Bằng.
Ngày 14.1.2015, trường mầm non Đình Bằng tiếp tục được UBND huyện Yên Sơn cấp ngân sách hỗ trợ số tiền 50.000.000 đồng để xây dựng 2 công trình trên và Trường mầm non Đình Bằng đã làm thủ tục thanh, quyết toán thể hiện chi số tiền 50.000.000 đồng vào việc xây dựng 2 công trình trên. Xét thấy vụ việc trên có dấu hiệu vi phạm pháp luật, Cơ quan CSĐT Công an huyện Yên Sơn đã tách ra để tiếp tục kiểm tra, xác minh, giải quyết theo quy định.
Luật sư cho rằng các cáo buộc của Viện kiểm sát chưa khách quan, không đúng tội
Theo luật sư Bùi Nguyên Thắng, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội, là người bào chữa cho bị cáo Bùi Quang Hùng cho rằng kết quả điều tra và Cáo trạng chưa chứng minh được: Động cơ phạm tội là gì? Có vụ lợi không? Đây là vấn đề không chỉ lý luận mà có ý nghĩa vô cùng quan trọng bởi theo quy định của pháp luật động cơ phạm tội là dấu hiệu bắt buộc cấu thành tội phạm này. Điều này thể hiện ngay câu đầu tiên của Điều 356 Bộ luật hình sự 2015 “Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác”. Nếu không xác định được động cơ phạm tội thì mặc nhiên chưa cấu thành tội phạm này.
Cùng với đó, Luật sư Thắng khẳng định, tất cả những cáo buộc của Viện kiểm sát nhân dân huyện Yên Sơn không đánh giá đúng hành vi cũng như không đánh giá đúng chức vụ, quyền hạn của Bùi Quang Hùng đang đảm nhận để đưa ra những lập luận dựa trên các chứng cứ vững chắc mang tính khoa học.
Các kết luận điều tra và Cáo trạng mô tả diễn biến nội dung thực tội phạm còn nhiều mâu thuẫn về tài liệu chứng cứ, buộc tội về nội dung mà không dựa trên kết quả của hoạt động chứng minh tố tụng chỉ là những cáo buộc không có căn cứ, nặng về suy diễn, áp đặt theo ý chí riêng. Không có bất cứ một tài liệu nào được gọi là chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của Bùi Quang Hùng.
Theo quy định của pháp luật hình sự và Hiến pháp năm 2013 đã đưa vào một điều khoản rất quan trọng là nguyên tắc suy đoán vô tội. Tức là người phạm tội không có trách nhiệm chứng minh họ phạm tội, mà trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc trách nhiệm của Cơ quan điều tra. Nếu Cơ quan điều tra không chứng minh được, không đưa ra được chứng cứ chứng minh tội phạm, tức là Cơ quan điều tra không có khả năng chứng minh tội phạm. Vậy mà Viện kiểm sát nhân dân huyện Yên sơn vẫn ra cáo trạng truy tố theo Khoản 2 Điều 356 Bộ luật hình sự năm 2015 là vi phạm pháp luật “Truy cứu trách nhiệm hình sự người người không có tội” Điều 368 BLHS năm 2015, Luật sư Thắng chia sẻ.
*Báo điện tử Đại biểu Nhân dân tiếp tục giám sát và thông tin kết quả thực thi pháp luật đến bạn đọc và cử tri cả nước.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
