Tiếng Việt - gốc rễ văn hóa sâu bền

Viết và đọc để làm đầy năng lượng

- Là nhà khoa học bận rộn tại Đan Mạch, cơ duyên nào đưa chị đến với văn chương và dành tâm huyết cho một tác phẩm thiếu nhi?

- Tôi yêu viết lách và vẫn duy trì ghi chép mỗi ngày những trải nghiệm, quan sát cuộc sống, hay đơn giản là cảm xúc thường nhật hơn 20 năm nay. Viết và đọc giống như để tôi làm đầy năng lượng. Ý tưởng viết Cuộc phiêu lưu của Bella và Harry rất đơn giản. Cả hai vợ chồng tôi luôn mong muốn có khoảng thời gian chất lượng cho con.

Cả hai con tôi đều thích đọc sách. Từ khi các con còn bé, chúng tôi vẫn duy trì nói tiếng Việt và đọc sách tiếng Việt cho con, các tác phẩm văn học hay của thế giới và Việt Nam. Đôi khi tôi tự hỏi, liệu mình có thể tự kể những câu chuyện hay, hấp dẫn giống như Dế mèn phiêu lưu ký của Tô Hoài, cho con và cùng con không.

Một cuốn sách, tôi có thể chia sẻ những kiến thức khoa học nho nhỏ, những trải nghiệm cuộc sống, những câu chuyện hấp dẫn về thế giới của Cá, những bài học tôi muốn được đi cùng con một cách nhẹ nhàng nhất. Tôi viết, con gái vẽ; chồng và con trai là độc giả đầu tiên đưa những nhận xét cho cuốn sách của mẹ con tôi. Chỉ đơn giản là mỗi ngày một khoảng thời gian ngắn để cả nhà gần gũi nhau hơn.

Mỗi ngày, chỉ 10 - 30 phút thôi, nhưng nhiều ngày, nhiều tháng, mẹ con tôi đã có một cuốn sách hơn 30.000 từ với những bức tranh minh họa đáng yêu từ cô con gái 9 tuổi. Bên cạnh việc cho con những trải nghiệm tốt đẹp, tôi còn có hai lý do khác khi bắt tay viết cuốn sách này: đồng hành với con và cho con hiểu là nếu mình thực sự yêu thích gì và chuyên tâm vào nó, chắc sẽ làm được; và không ai đánh thuế giấc mơ, nên cứ mơ cho lớn.

- Như chị chia sẻ, chồng và con trai là những độc giả đầu tiên đồng hành với hai mẹ con chị. Quá trình sáng tạo chung này mang lại kỷ niệm và ý nghĩa như thế nào đối với gia đình chị?

- Vợ chồng tôi luôn muốn tạo dựng gia đình là chốn bình yên cho các con. Vì vậy, chúng tôi thiết lập hoạt động chung của cả gia đình như làm vườn, tập thể dục, xem phim cuối tuần… Viết sách cũng là một hoạt động chung, chỉ khác là chúng tôi gieo trồng và cùng con thực hành một thói quen tốt khác, hành trình để theo đuổi một đam mê dài hơi, có cam kết và học cách để theo đuổi, biến ước mơ thành hiện thực. Trẻ con sẽ làm theo những gì cha mẹ làm, chứ không làm theo những gì cha mẹ nói.

"Sợi chỉ đỏ" bồi đắp hồn Việt

- “Duy trì nói tiếng Việt và đọc sách tiếng Việt cho con” - Chị có thể chia sẻ sâu hơn về trăn trở và mong muốn này khi nuôi dạy con ở nước ngoài không?

- Con là người Việt, vì thế phải nói tiếng Việt. Do vậy, ngay từ lúc mang thai, chúng tôi đã đọc sách bằng tiếng Việt cho con nghe, tiếp tục duy trì khi con ra đời và bây giờ con lớn hơn, tự đọc được sách, chúng tôi vẫn duy trì việc đọc sách. Chúng tôi cũng duy trì nói tiếng Việt khi ở nhà theo một số nguyên tắc mà chúng tôi nghĩ là hiệu quả. Ví dụ, luôn ăn sáng và ăn tối cùng nhau, nói chuyện với nhau bằng tiếng Việt...

- Nhiều độc giả cảm nhận được "hồn Việt" qua cách kể chuyện, những bài học về tình thân, sự đùm bọc… trong cuốn sách. Không biết chị đã gieo vào đó những giá trị văn hóa, bản sắc Việt Nam như thế nào?

- Tôi là người Việt Nam, được nuôi dưỡng và tưới tẩm một hồn Việt rất sâu sắc trong 22 năm trước khi ra thế giới. Ở nước ngoài 23 năm, tôi có thể hòa nhập và sống tốt với các nền văn hóa khác nhau (Hàn Quốc, Đan Mạch) vì biết gốc rễ của mình là người Việt. Do vậy, tôi nghĩ rằng việc đưa những giá trị văn hóa, bản sắc Việt Nam vào câu chuyện tự nhiên như hơi thở vậy.

- Thông qua tác phẩm của mình, chị muốn gửi gắm điều gì về sức mạnh của ngôn ngữ mẹ đẻ trong việc kết nối thế hệ, bồi đắp tâm hồn và định hình bản sắc cho những người con xa xứ?

- Thông qua hành trình của Bella và Harry, tôi muốn gửi gắm thông điệp rằng, dù sống ở đâu, xa quê hương bao lâu, tiếng mẹ đẻ vẫn là sợi chỉ đỏ gắn kết tâm hồn người Việt với đất nước, gia đình và cộng đồng.

Với những đứa trẻ lớn lên trong môi trường đa ngôn ngữ, đặc biệt là các em sinh ra, lớn lên ở nước ngoài như các con tôi, việc dạy tốt ngôn ngữ mẹ đẻ vô cùng quan trọng. Không chỉ giúp gắn kết với gia đình và cộng đồng, đứng trên phương diện khoa học, việc dạy tiếng mẹ đẻ, cho trẻ lớn lên trong môi trường đa ngôn ngữ còn giúp trẻ phát triển trí tuệ và khả năng tư duy linh hoạt. Đây là nền tảng để học các ngôn ngữ khác và giúp trẻ bảo vệ giá trị cá nhân trong thế giới toàn cầu hóa. Dạy tiếng mẹ đẻ không phải là gánh nặng mà là món quà quý giá từ cha mẹ, giúp gìn giữ cội nguồn, mở rộng tâm hồn và nuôi dưỡng bản sắc dân tộc.

- Chị có dự định tiếp tục hành trình văn chương của mình với những tác phẩm mới, câu chuyện mới để lan tỏa ngôn ngữ Việt, tinh thần Việt, văn hóa Việt?

- Sau Cuộc phiêu lưu của Bella và Harry, tôi và con gái đã hoàn thành bản thảo thứ hai Chuyện của bồ câu Bông. Tôi vẫn giữ xuyên suốt mong muốn truyền tải kiến thức khoa học và những bài học cuộc sống nhẹ nhàng nhất.

Tôi rất biết ơn và hạnh phúc với khoảng thời gian đồng hành với con gái nhỏ trong hành trình viết sách, trong tình yêu với tiếng Việt và văn học. Hạnh phúc là con đường, mẹ con tôi đã, đang và vẫn tận hưởng con đường đầy đam mê, đầy yêu thương và nhiều hạnh phúc như thế.

- Xin cảm ơn chị!