Thủy điện A Lưới bừng sáng ngày vui...

Vượt khó để cán đích

Công trường tuyến đập chính trong những ngày thi công

Chiếc xe hai cầu chở chúng tôi leo đèo vượt dốc, có những con dốc dựng đứng, anh em phải xuống lội bộ để giảm tải cho xe vượt dốc an toàn. Núi rừng Trường Sơn đang được đánh thức. Các kỹ sư, công nhân, xe ủi, máy đào... tất bật với công việc phát tuyến mở đường phục vụ thi công tuyến đập chính cho công trình thủy điện A Lưới - Công trình trọng điểm của khu vực miền Trung với công suất lắp đặt 170MW(2x85MW), điện lượng hàng năm 649,7 triệu kWh, tổng mức đầu tư 3.223 tỷ đồng, do Công ty CP Thủy điện miền Trung (EVNCHP) làm chủ dự án. Từ trên đỉnh Trường Sơn nhìn xuống, dòng A Sáp ngoằn ngoèo uốn lượn ẩn hiện qua các sườn núi. Những con người bé xíu. Những cỗ xe, máy nhỏ tựa những hộp diêm như lọt thỏm giữa màu xanh ngút ngàn rừng núi... Chợt tưởng tượng đến một tuyến đập dài mấy trăm mét với hàng trăm ngàn mét khối bêtông vắt qua 2 sườn núi; một nhà máy với hệ thống nhà xưởng và vô số thiết bị khổng lồ; một tuyến hầm xuyên núi dài tới 12km với độ cao chênh lệch 500m dẫn nước từ A Lưới về Hồng Hạ - nơi đặt nhà máy - để vận hành turbin phát điện; một hệ thống đường dây để đưa điện năng nhập vào lưới điện quốc gia... Đó là cả một núi công việc mà không biết nhà đầu tư và những kỹ sư, công nhân nơi đây có đủ dũng khí để trụ vững, vượt qua và về đích đúng hẹn.

Vậy mà, thấm thoắt 5 năm đã trôi qua. Vượt lên những cơn mưa rừng nghiệt ngã; vượt lên những cơn lũ vùng cao vẫn thường hung hãn ập về một cách bất định; và vượt lên những khó khăn của cơn bão suy thoái, của lạm phát và biến động giá cũng như chính sách thắt chặt tín dụng... - những khó khăn mà có lúc tưởng chừng không thể nào vượt nổi, với quyết tâm của nhà đầu tư, sự quan tâm của Chính phủ và các bộ, ngành liên quan, lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế... EVNCHP đã đưa thủy điện A Lưới cán  đích.

Ngày 21.5.2012, tổ máy số 1 của thủy điện A Lưới đã phát những kW điện thương mại đầu tiên. Tiếp đó, từ đầu tháng 6 đến nay, tổ máy số 2 cũng được tiến hành chạy thử nghiệm. Và kể từ 14.6.2012, cả 2 tổ máy của nhà máy thủy điện A Lưới sẽ chính thức hòa vào lưới điện quốc gia. Điện năng phát ra được truyền tải bằng đường dây 220kV hai mạch về trạm biến áp 220kV Huế - Đông Hà, cung cấp bổ sung nguồn điện lượng hàng năm khoảng 650 triệu kWh kể từ mùa khô năm 2012. Không chỉ có vậy, việc đưa thủy điện A Lưới vào vận hành còn góp phần bổ sung lưu lượng nước cho sông Bồ vào mùa khô, phục vụ công tác tưới tiêu, đẩy mặn, phát triển nuôi trồng thủy sản của địa phương, đồng thời gia tăng điện lượng cho nhà máy thủy điện Hương Điền. Ngoài ra, với 820ha mặt nước của hồ chứa, dự án thủy điện A Lưới còn hứa hẹn sẽ góp phần cân bằng điều kiện khí hậu, tăng độ ẩm cho đất giúp thảm thực vật phát triển tốt hơn, tạo điều kiện để phát triển du lịch sinh thái ở khu vực phía tây, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội của Thừa Thiên Huế nói chung và của A Lưới nói riêng...

Sự kiện phát điện thủy điện A Lưới là thành quả của 5 năm quyết tâm và làm việc không ngừng nghỉ của EVNCHP và các đơn vị thi công để hoàn tất một khối lượng công việc khổng lồ: xây dựng và hoàn thành 30km đường, 30km đường dây cấp điện thi công; đào đắp hơn 4,2 triệu m³ đất đá; đổ hơn 200.000m³ bêtông các loại; thi công 13,3km hầm dẫn nước; tiếp nhận và lắp đặt gần 9.000 tấn thiết bị; xử lý triệt để chất độc còn tồn lưu sau chiến tranh, thu hồi và xử  lý triệt để các loại bom đạn, vật nổ trong khu vực lòng hồ; đầu tư xây dựng các hạng mục công trình gắn liền phục vụ dân sinh và thực hiện đền bù cho 1.318 hộ với tổng chi phí đền bù hỗ trợ 203,11 tỷ đồng...

Cam kết an toàn

Cho đến tận bây giờ, dư luận vẫn đang xôn xao với sự cố “thấm nước” xảy ra cách đây chưa lâu tại đập thủy điện Sông Tranh 2, Quảng Nam. Vậy nên, cùng với niềm vui khi thủy điện A Lưới phát điện thì tính an toàn của công trình đối với vùng hạ du là vấn đề được nhiều người quan tâm.

Đặt vấn đề trên với Tổng giám đốc EVNCHP, đồng thời là một chuyên gia trong lĩnh vực thủy lợi - thủy điện, ông Trương Công Giới khẳng định: “Đập chính của thủy điện A Lưới là công trình cấp 3, kết cấu bằng bê tông cốt thép. Công trình được thi công và nghiệm thu theo đúng quy định của Nhà nước về quản lý chất lượng công trình xây dựng và đã được cơ quan tư vấn kiểm định xây dựng độc lập cấp chứng nhận đảm bảo an toàn chịu lực. Từ khi bắt đầu tích nước đến nay chủ đầu tư đã thực hiện việc quan trắc công trình theo đúng quy định. Kết quả quan trắc đều nằm trong tiêu chuẩn cho phép. Vì vậy, chúng tôi tự tin cam kết, đập dâng thủy điện A Lưới luôn đảm bảo an toàn vận hành với tần suất lũ thiết kế”.

Tổng giám đốc EVNCHP cũng giải thích thêm, công trình thủy điện A Lưới là công trình thủy điện kiểu đường dẫn và lấy nước ở đuôi hồ. Lưu lượng xả về hạ du lưu vực sông Bồ chính là lưu lượng chảy qua nhà máy thủy điện cao nhất không vượt quá 43m3/s tại mọi thời điểm trong năm. Lưu lượng này được đổ vào hồ chứa của thủy điện Hương Điền, góp phần làm tăng thêm sản lượng điện cho nhà máy này. Và với lưu lượng bổ sung cao nhất 43m3/s có thể nói nó ảnh hưởng không đáng kể đến việc ngập lụt vùng hạ sông Bồ vào mùa lũ.

Song song với quá trình triển khai xây dựng dự án, vấn đề nguồn nhân lực cho việc quản lý, vận hành một cách hiệu quả và an toàn thủy điện A Lưới cũng đã được EVNCHP quan tâm triển khai từ sớm. Ông Trương Công Giới cho hay, việc tuyển dụng lực lượng quản lý và vận hành đã được EVNCHP thực hiện từ các năm 2008 và 2009. Lực lượng này sau đó được gửi đi đào tạo tại các nhà máy thủy điện như Đa Nhim, Hàm Thuận - Đa Mi, Đại Ninh, A Vương về kiến thức vận hành và bảo dưỡng nhà máy thủy điện. Quá trình lắp đặt thiết bị cho nhà máy, chủ đầu tư cũng yêu cầu chuyên gia của nhà sản xuất thiết bị hướng dẫn các nhân viên vận hành về quy trình vận hành và bảo dưỡng thiết bị nhà máy thủy điện A Lưới một cách kỹ lưỡng. Bên cạnh đó, họ còn được các chuyên gia của Trung tâm điều độ hệ thống điện Quốc gia đào tạo nghiệp vụ vận hành nhà máy trong hệ thống điện Quốc gia, được Phòng Cảnh sát PCCC Công an Thừa Thiên Huế đào tạo về nghiệp vụ phòng chống cháy nổ... Những lý do trên cho phép ông Giới tin tưởng, lực lượng quản lý vận hành nhà máy của đơn vị ông hoàn toàn đảm nhận được nhiệm vụ một cách an toàn, hiệu quả.