Mấy lần ăn Tết ở Sài Gòn, dạo phố sách Nguyễn Huệ, mà chẳng may bị lạc nhau, thể nào chúng tôi cũng hẹn nhau ra đứng trước mặt chính của Thương xá Tax, để dễ bề thấy nhau. Sau dần quen, mỗi lần vào Sài Gòn chơi, tôi cũng hay ngồi chờ bạn ở mấy cái quán ca phê gần kề Thương xá Tax.
So với nhiều tòa nhà hiện đại ở TP Hồ Chí Minh, Thương xá Tax có lẽ thuộc hàng “kém sắc” nhất, vì qua mấy lần sửa chữa để thích hợp với công năng mới, tòa nhà lâu năm này đã để lộ ra khá nhiều dấu vết chắp vá, thiếu đồng bộ. Những quán cà phê nằm quanh Thương xá Tax cũng không phải là những quán đẹp nhất Sài Gòn. Thế nhưng, tôi vẫn thích hẹn bạn bè ở mạn đấy, không chỉ vì đó là một “địa điểm vàng”, tiếp giáp với 3 đại lộ mua sắm sầm uất nhất của thành phố, mà còn vì hai chữ “thương xá” nghe vừa lạ vừa thân của nó, với một người khách lạ như tôi. Một cái tên vừa bình dị, vừa không lẫn đi đâu được, giữa vô số tòa nhà đeo tên “plaza” - “rằng quen thì thật là quen”, mà chẳng để lại một cảm xúc gì, khác hẳn khi chúng ta nghe ba từ: “Thương xá Tax”.
Với một người khách vãng lai như tôi mà còn cảm thấy bâng khuâng khi tòa nhà 135 tuổi ấy đã chính thức bị dỡ bỏ từ ngày hôm qua. Huống hồ, với người Sài Gòn, khi đây còn được coi là một trong những biểu tượng kiến trúc, văn hóa của thành phố, đã hằn sâu trong tâm trí người Sài Gòn; một “nhân chứng” từng chứng kiến bao đổi thay của thành phố trong hơn một trăm năm có lẻ… Đó hẳn cũng là lý do mà một số nét kiến trúc có tính đặc thù của Thương xá Tax sẽ được cố gắng giữ lại, để lưu giữ dấu ấn một thời…
Quá khứ quả thật đã luôn vang lên những tiếng nói thật đặc biệt, khi nó được lọc qua âm vọng của thời gian. Hôm kia, trong một hành trình ngược về quá khứ của 50 năm trước, Quỹ Hòa bình Hàn - Việt cũng đã trao tặng 52 hiện vật cho Bảo tàng Đà Nẵng. Trong đó, có những bức ảnh về phong trào “Thành thật xin lỗi Việt Nam” - một phong trào được hình thành tại Hàn Quốc hơn 10 năm trước, sau loạt bài phóng sự của một nữ nhà báo nước bạn, nói về những vụ thảm sát của lính Hàn Quốc trong thời gian tham chiến tại Việt Nam…
Hôm qua, nhiều người Sài Gòn cũng đã tranh thủ chụp một tấm hình tại Thương xá Tax, trước khi nó bị dỡ bỏ hoàn toàn, chỉ sau ba tháng nữa. Cuối cùng thì điều dễ nhất, mà cũng khó nhất, ấy là gói kỷ niệm vào trong một bức ảnh…
