Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính thẩm tra sơ bộ dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi)

Tham dự có đại diện Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, Ủy ban Công tác đại biểu; đại diện lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, đại diện Văn phòng Chính phủ, Bộ Tư pháp, các hiệp hội…

Bảo hiểm tiền gửi sẽ hoạt động theo mô hình công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm 100% vốn điều lệ

Theo Tờ trình dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) do Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Ngân hàng Nhà nước Tạ Quang Đôn trình bày, Luật Bảo hiểm tiền gửi hiện hành được sửa đổi nhằm tạo hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng để tổ chức bảo hiểm tiền gửi bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền, bảo đảm duy trì sự ổn định của hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD), an ninh, an toàn xã hội.

Về bố cục, dự thảo Luật gồm 8 Chương, 44 Điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 28 điều; bổ sung mới 7 điều; bãi bỏ 2 điều; giữ nguyên 9 điều.

Theo đó, dự thảo Luật bổ sung quyền, nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi (vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước; tham gia vào quá trình xử lý tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi…); giao Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi, việc áp dụng cơ chế phí bảo hiểm tiền gửi đồng hạng hoặc phân biệt phù hợp với đặc thù hệ thống TCTD Việt Nam trong từng thời kỳ; điều chỉnh thời hạn trả tiền bảo hiểm theo hướng sớm hơn so với quy định hiện hành; bổ sung quy định về chi trả trong trường hợp đặc biệt...

Dự thảo Luật cũng điều chỉnh các quy định về mô hình tổ chức, hoạt động, nguồn vốn hoạt động, chế độ tài chính, hạch toán, kế toán của tổ chức bảo hiểm tiền gửi. Theo đó, Chính phủ đề xuất tổ chức bảo hiểm tiền gửi chuyển từ mô hình đơn vị của Ngân hàng Nhà nước sang hoạt động theo mô hình công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Chính phủ quy định tổ chức và hoạt động của tổ chức bảo hiểm tiền gửi phù hợp với tính chất hoạt động của tổ chức bảo hiểm tiền gửi.

Đồng thời, dự thảo Luật cũng mở rộng thêm các hình thức đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, và bổ sung các quy định để hạn chế rủi ro trong hoạt động đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi. “Các nội dung sửa đổi, bổ sung hướng tới việc nâng cao năng lực tài chính của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, tạo điều kiện để tổ chức bảo hiểm tiền gửi thực hiện tốt hơn chức năng, nhiệm vụ được giao”, Vụ trưởng Tạ Quang Đôn nhấn mạnh.

Các đại biểu tán thành với việc sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi hiện hành, với những lý do được Tờ trình của Chính phủ đưa ra; đồng thời lưu ý, cần rà soát các điều khoản có quy định về thủ tục thực hiện, để đơn giản các thu, nộp bảo hiểm tiền gửi; rà soát thẩm quyền của Ngân hàng Nhà nước được quy định trong Luật Ngân hàng Nhà nước, tránh quy định trùng lặp chức năng của tổ chức bảo hiểm tiền gửi với Ngân hàng Nhà nước…

Nêu cao yêu cầu giữ an toàn nguồn vốn của tổ chức bảo hiểm tiền gửi

ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Kinh tế và Tài chính Bùi Thị Quỳnh Thơ băn khoăn với việc bổ sung tiền gửi tại tổ chức tín dụng không được bảo hiểm tiền gửi gồm: tiền gửi của cá nhân sở hữu trên 5% vốn điều lệ của chính tổ chức tín dụng đó và của người có liên quan của cá sở hữu trên 5% vốn điều lệ. Đại biểu cho rằng, cần bổ sung báo cáo giải trình thêm về bổ sung loại tiền gửi không được bảo hiểm tiền gửi, vì mức đóng vào quỹ bảo hiểm tiền gửi chưa lớn, trong khi 5% vốn điều lệ của tổ chức tín dụng là một con số rất lớn. Quy định như dự thảo Luật cũng không bảo đảm công bằng với những cá nhân và người liên quan của những cá nhân có sở hữu vốn điều lệ của tổ chức tín dụng.

Về phí bảo hiểm tiền gửi, dự thảo Luật quy định “Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi, việc áp dụng phí bảo hiểm tiền gửi đồng hạng hoặc phân biệt phù hợp với đặc thù hệ thống tổ chức tín dụng Việt Nam trong từng thời kỳ” (khoản 1, Điều 21). ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Tuấn Anh cho rằng, vẫn cần để Thủ tướng Chính phủ quy định khung phí bảo hiểm tiền gửi như hiện nay, để bảo đảm minh bạch trong thực hiện.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc quy định về hình thức chịu phạt khi nộp thiếu, nộp chậm phí bảo hiểm tiền gửi. Cần coi đây như khoản tiền nộp chậm như trong quản lý về thuế đang áp dụng, qua đó tránh gây hiểu nhầm, thiếu đồng bộ với các luật liên quan cũng như, cân nhắc mức nộp thêm bằng 0,05% số tiền nộp chậm, vì Luật Bảo hiểm xã hội quy định mức nộp chậm bảo hiểm xã hội chỉ là 0,03%, trong khi, về bản chất đây cũng là tiền nộp chậm.

Các đại biểu cũng đề nghị, cần tiếp tục rà soát, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để hoàn thiện quy định về hoạt động đầu tư, vì với tính chất đặc thù của tổ chức bảo hiểm tiền gửi sẽ phải nêu cao yêu cầu bảo đảm an toàn hơn việc phát triển nguồn vốn của tổ chức này.

Tại phiên họp, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đoàn Thái Sơn đã giải trình, làm rõ các nội dung của dự thảo Luật được nhiều đại biểu quan tâm cho ý kiến.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ nhiệm Thường trực Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh đánh giá cao sự chuẩn bị của Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo. Đồng thời, đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, chỉnh lý dự thảo Luật để bảo đảm chỉ quy định trong dự thảo Luật những vấn đề lớn, ổn định, thuộc thẩm quyền của Quốc hội; tiếp tục rà soát các luật đã ban hành, các dự án luật được trình ra Quốc hội tại Kỳ họp thứ Mười tới bảo đảm tính thống nhất, khả thi trong hệ thống pháp luật.

Về những nội dung cụ thể, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính lưu ý, quy định về tư cách pháp nhân của tổ chức này trong dự thảo Luật theo hướng nào (là công ty TNHH 1 thành viên 100% vốn Nhà nước hay là đơn vị của Ngân hàng Nhà nước) hiện còn nhiều ý kiến khác nhau. Do đó, cơ quan chủ trì soạn thảo cần nghiên cứu, bổ sung báo cáo giải trình thêm về vấn đề này.

Về cơ chế tài chính, hoạt động đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Lê Quang Mạnh lưu ý, cơ quan chủ chủ trì soạn thảo nghiên cứu cách thể hiện, giải trình trong báo cáo rõ ràng hơn. Việc Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam tham gia vào tái cơ cấu các tổ chức tín dụng yếu kém cũng cần quy định rõ hơn sẽ tham gia tái cơ cấu trong phạm vi nào, hoàn thiện quy định về chi trả cho khoản vay đặc biệt, để bảo đảm khả năng chi trả.