Thực hiện thành công Chiến lược ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình

- Thưa Ông, tại sao nước ta lựa chọn Nhật Bản làm đối tác để phát triển ngành năng lượng hạt nhân?

TT Lê Đình Tiến: Trong thời gian qua, nước ta đã thực hiện chính sách tăng cường, mở rộng quan hệ hợp tác với các nước có nền khoa học-công nghệ, công nghiệp hạt nhân tiên tiến, trong đó chú trọng xây dựng và củng cố các quan hệ hợp tác mang tính chiến lược, lâu dài. Đây là một yếu tố quan trọng để bảo đảm thực hiện thành công Chiến lược ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình của Việt Nam.

Nhật Bản là nước có nền công nghiệp điện hạt nhân phát triển trên thế giới, có nền khoa học, công nghệ về hạt nhân rất phát triển. Bên cạnh đó, giữa Việt Nam và Nhật Bản có truyền thống tốt đẹp, được lãnh đạo cấp cao hai nước đặt lên tầm chiến lược, đối tác chiến lược giữa hai nước. Việc ký kết hiệp định giữa hai nước là sự kiện quan trọng, mở ra một trang mới trong quan hệ hợp tác giữa hai nước về sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, bảo đảm an toàn, an ninh, không phổ biến vũ khí hạt nhân.

- Cụ thể, Nhật Bản sẽ giúp đỡ nước ta những gì để phát triển ngành năng lượng điện hạt nhân trong tương lai?

TT Lê Đình Tiến: Là nước mới bắt đầu triển khai đối với chương trình điện hạt nhân, do đó chúng ta cần học hỏi những kinh nghiệm, cần sự hỗ trợ của các nước, đặc biệt là các đối tác đã cùng với nước ta hợp tác về năng lượng điện hạt nhân. Trước hết, phải đào tạo nguồn nhân lực để làm chủ, tiếp thu được công nghệ của Nhật Bản. Thứ hai, mong muốn Nhật Bản hỗ trợ trong khoa học-công nghệ để Việt Nam có thể có năng lực, phát triển được năng lực của mình đối với chương trình phát triển điện hạt nhân. Thứ ba, nếu như quan hệ hợp tác của Việt Nam và Nhật Bản đối với nhà máy điện hạt nhân đầu tiên thành công tốt đẹp, sẽ tạo nền tảng để việc phát triển hợp tác trong những nhà máy điện hạt nhân tiếp theo.

- Ông đánh giá như thế nào về đội ngũ nhân lực trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử hiện nay?

TT Lê Đình Tiến: Về công tác đào tạo nguồn nhân lực cho khoa học và công nghệ, nước ta đã được chuẩn bị từ khá lâu. Viện Năng lượng nguyên tử đã thành lập được 35 năm, như vậy trong thời gian qua, Nhà nước ta đã cử những đội ngũ, lực lượng cán bộ ra nước ngoài để học tập, đào tạo mới có được lực lượng cán bộ như ngày hôm nay. Không chỉ làm công tác nghiên cứu, đội ngũ cán bộ trước hết phải là những người quản lý về an toàn trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử để phục vụ cho công tác an toàn về lĩnh vực năng lượng nguyên tử, kể cả năng lượng cũng như phi năng lượng. Tới đây, khi nước ta phát triển điện hạt nhân, việc an toàn trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử phải được đặt lên hàng đầu.

- Xin Ông cho biết nước ta đã ký kết hợp tác về lĩnh vực này với bao nhiêu nước?

TT Lê Đình Tiến: Hiện nay, nước ta ký kết hợp tác với Nhật Bản là nước thứ bảy, trước đó chúng ta đã ký kết về năng lượng điện tử với các nước như Nga, Trung Quốc, Pháp, Hàn Quốc, Ấn Độ... Việc ký kết về năng lượng nguyên tử, trong năng lượng nguyên tử có điện hạt nhân và lĩnh vực bức xạ. Chúng ta cũng phải sử dụng, ứng dụng năng lượng hạt nhân trong cả lĩnh vực bức xạ.Với những nước trước đây, chúng ta chỉ ký chung trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử. Khi ký kết với Nga và Nhật Bản còn có ý nghĩa quan trọng nữa là hai nước này là hai nước được lựa chọn để nước ta xây dựng nhà máy điện hạt nhân thứ nhất và xây dựng nhà máy điện hạt nhân thứ hai.

- Được biết, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Kế hoạch tổng thể thực hiện Chiến lược ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình đến năm 2020, xin Ông cho biết mục tiêu của kế hoạch?

TT Lê Đình Tiến: Đây là chiến lược đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó mục tiêu cụ thể là ứng dụng rộng rãi, an toàn, hiệu quả bức xạ trong các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội; tập trung xây dựng các tổ máy điện hạt nhân đầu tiên và đưa vào vận hành an toàn vào năm 2020 và những năm tiếp theo; hình thành các tiền đề để xây dựng ngành công nghiệp hạt nhân; phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử một cách hiệu quả.

- Xin cám ơn Thứ trưởng!