Thực hiện nhiều giải pháp tránh đứt gãy cung cầu lao động

Chuyển dịch cơ cấu lao động đang theo chiều hướng tích cực

Mặc dù chịu ảnh hưởng khó khăn từ tình hình suy giảm kinh tế toàn cầu vào cuối Quý IV.2022 và trước tết Nguyên Đán 2023 làm nhiều doanh nghiệp bị cắt giảm đơn hàng, phải thu hẹp hoạt động sản xuất kinh doanh dẫn đến tình trạng trong những tháng đầu năm 2023 một số doanh nghiệp đã phải giảm giờ làm hoặc thỏa thuận với người lao động về việc tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương, cắt giảm lao động. Cụ thể như Công ty TNHH PouYuen Viet Nam có kế hoạch cắt giảm 3.000 lao động vào cuối tháng 2.2023. Tình trạng này chủ yếu xảy ra ở một số ngành như dệt may, da giày, chế biến gỗ, cơ khí công nghiệp phụ trợ… và tại một số tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Bình Dương gây nên sự mất cân đối cung – cầu lao động cục bộ.

Tuy nhiên, nhìn tổng thể với các chương trình, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội nói chung, phục hồi và phát triển thị trường lao động nói riêng nên đã giúp cho thị trường lao động năm 2022 phục hồi so với 2021. Trong đó, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên năm 2022 đạt 51,7 triệu người (tăng 1,1 triệu người); Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động là 68,5% (tăng 0,8%). Số lao động có việc làm cũng tăng trở lại cùng với xu hướng phục hồi kinh tế với lao động từ 15 tuổi trở lên có việc làm năm 2022 là 50,6 triệu người (tăng 1,5 triệu người). Trong đó, số lao động có việc làm ở khu vực thành thị là 18,6 triệu người (tăng 877,3 nghìn người), lao động ở khu vực nông thôn là 31,9 triệu người (tăng 627,2 nghìn người).

Đặc biệt, năm 2022, chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành trở lại chiều hướng tích cực, với lao động trong khu vực nông, lâm nghiệp và thuỷ sản là 13,9 triệu người, chiếm 27,5% (giảm 352,7 nghìn người); khu vực công nghiệp và xây dựng là 17,0 triệu người, chiếm 33,6% (tăng 724,6 nghìn người); khu vực dịch vụ ghi nhận có sự tăng lên mạnh và đạt  19,7 triệu người (chiếm 38,9%, tăng 1,1 triệu người).

Tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức năm 2022 giảm cả ở khu vực thành thị và nông thôn. Tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức cả nước là 65,6% (giảm 2,9%); khu vực thành thị 49,9% (giảm 2,1%), khu vực nông thôn là 74,7% (giảm 3,2%).

Cùng với đó, thu nhập của người lao động được cải thiện. Cụ thể, thu nhập bình quân của người lao động năm 2022 là 6,7 triệu đồng/tháng (tăng 927 nghìn đồng so với năm 2021, tăng 759 nghìn đồng so với cùng kỳ năm 2019).

Tăng cường tổ chức các hoạt động giao dịch việc làm

Với dự kiến tình hình kinh tế thế giới sẽ có sự tăng trưởng khả quan trong năm 2023, đồng thời, tình hình kinh tế - xã hội trong nước cũng tiếp tục được duy trì phát triển ổn định, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp sẽ sớm ổn định trở lại. Theo đó tình hình thị trường lao động sẽ tiếp tục trở lại đà phục hồi, nhu cầu tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp sẽ tiếp tục gia tăng, đảm bảo việc làm cho người lao động và góp phần tạo nên sự cân bằng về cung cầu lao động trong thời gian tới. Vì vậy, để chủ động tránh đứt gãy cung cầu lao động, Cục Việc làm đã đưa ra nhiều giải pháp.

Cụ thể, bên cạnh việc tập trung triển khai kịp thời, hiệu quả Nghị quyết số 06/NQ-CP ngày 10.1.2023 của Chính phủ về phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiện đại nhằm phục hồi nhanh kinh tế - xã hội bám sát quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm của Chương trình; đồng thời lồng ghép việc triển khai thực hiện gắn với mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Chương trình hỗ trợ phát triển thị trường lao động đến năm 2030 theo Quyết định số 176/QĐ-TTg của Thủ tướng; Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững và miền núi, các chương trình, đề án và các nhiệm vụ khác thuộc ngành Lao động Thương binh và Xã hội thì Cục Việc làm sẽ thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, đặc biệt là những địa phương tập trung nhiều lao động, tạo thuận lợi cho người lao động trở lại làm việc sau Tết; quan tâm hỗ trợ người lao động bị giảm sâu thu nhập, mất, thiếu việc làm do ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh, doanh nghiệp thu hẹp sản xuất, kinh doanh.

Cùng với đó là thực hiện các giải pháp duy trì chuỗi cung ứng nguồn nhân lực, đáp ứng kịp thời lao động cho doanh nghiệp sau Tết Nguyên đán; có giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp tuyển dụng lao động hoặc thu hút người lao động trở lại làm việc, quan tâm đặc biệt đối với những doanh nghiệp lớn sử dụng nhiều lao động; đối với những doanh nghiệp thiếu hụt lao động thì có biện pháp kịp thời để cung ứng lao động tại địa phương và lao động ở các địa phương khác.

Cục Việc làm cũng sẽ đẩy mạnh hướng dẫn các địa phương tăng cường tổ chức các hoạt động giao dịch việc làm, thông tin thị trường lao động để kịp thời hỗ trợ việc làm cho người lao động; Tập trung hướng dẫn và phối hợp với các Trung tâm dịch vụ việc làm tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương rà soát, nắm thông tin về cắt giảm lao động, nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp và nhu cầu tìm việc của người lao động; Kịp thời cung cấp các thông tin về nhu cầu tuyển dụng, nhu cầu tìm việc trên các nền tảng trực tuyến; Tăng cường tổ chức các hoạt động giao dịch việc làm, trong đó có tổ chức giao dịch việc làm tại từng địa phương, giao dịch trực tuyến kết nối giữa các địa phương trong từng vùng và trên toàn quốc.