Thúc đẩy nguồn lực kinh tế trong kỷ nguyên hoàn thiện kinh tế thị trường

Cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0, bối cảnh thay đổi của thế giới và khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đem lại nhiều cơ hội phát triển cho Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Nhằm thực hiện mục tiêu tốc độ tăng trưởng GDP năm 2024 đạt 6 - 6,5% do Quốc hội đề ra, đầu năm 2024, Chính phủ ban hành Nghị quyết 01/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2024.

Tuy nhiên, số liệu cho thấy chúng ta đang đứng trước nhiều thách thức, khó khăn gây mất ổn định nền kinh tế vĩ mô: tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại; thị trường bất động sản, thị trường tài chính gặp nhiều khó khăn; nợ xấu ngân hàng và áp lực đáo hạn trái phiếu có xu hướng tăng. Triển vọng kinh tế năm 2024 vẫn tiếp tục khó khăn. Các rủi ro, thách thức bên ngoài chưa có dấu hiệu được giải quyết mà có nguy cơ sẽ còn lớn hơn so với năm 2023. Thách thức càng nghiêm trọng hơn khi triển vọng tăng trưởng kinh tế thế giới bị đe dọa bởi bệnh dịch, lạm phát, hệ thống tài chính toàn cầu suy yếu trong khi xung đột quân sự Nga - Ukraine và Trung Đông tiếp tục leo thang, chuỗi cung ứng nguyên liệu bị đứt gãy...

x1.jpg
Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Nguồn: evidifi.vn

Ngoài ra, siêu bão Yagi đã tàn phá rất ghê gớm, theo ước tính, bão Yagi gây thiệt hại 40.000 tỷ đồng cho các địa phương miền Bắc, khiến GDP năm nay thấp hơn 0,15% so với kịch bản trước đó. Hơn nữa, nền kinh tế thị trường với cạnh tranh không lành mạnh, thiếu công bằng cũng như sự thiếu hiệu quả của các doanh nghiệp và dự án nhà nước đã gây ra sự lãng phí, không phát huy hết tính ưu việt của nền kinh tế thị trường…

Đặc biệt, hiện nay doanh nghiệp và người lao động đứng trước nhiều khó khăn, thách thức liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và ảnh hưởng đến việc làm, thu nhập của người lao động. Theo báo cáo khảo sát nhanh của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thực hiện tại TP. Hồ Chí Minh và một số tỉnh, thành phía Nam vừa qua, về triển vọng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp: gần 70% giảm đơn hàng và trên 20% chưa biết được tình hình sản xuất trong thời gian tới, dẫn đến doanh nghiệp tiếp tục cắt giảm lao động và sức mua của người tiêu dùng giảm.

Ngoài ra, trước các thách thức nội tại của nền kinh tế mở và tác động của cuộc khủng hoảng thế giới hiện nay đến Việt Nam ngày càng trở nên nghiêm trọng, khi giá nguồn vốn sản phẩm (manufactured capital) của nền kinh tế nói chung cũng như giá đầu vào của nhiều doanh nghiệp tăng (giá xăng tăng mạnh và giá bán lẻ điện có xu hướng ngày càng tăng). Trong khi các dự báo cho thấy biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường không những ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm cho chi phí sinh hoạt, đi lại… của người dân cũng tăng theo, trong bối cảnh chúng ta cũng đang đứng trước thách thức cải cách chính sách tiền lương cho người lao động. Hơn nữa, Việt Nam là nước nhập siêu nên khi lạm phát các nước tăng cao sẽ ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp nhập khẩu.

Do đó, chúng ta cần có gói đồng bộ giải pháp vĩ mô ngắn hạn và dài hạn để có hiệu ứng lan tỏa tích cực vĩ mô, nhằm hoàn thiện nền kinh tế thị trường hơn là chỉ có chính sách đơn lẻ có lợi cho một ngành hoặc cá nhân doanh nghiệp, bao gồm 5 giải pháp sau:

Chính sách tiền tệ: Cần theo dõi chặt chẽ diễn biến của giá cả để xem xét giảm lãi suất và điều kiện tín dụng để các doanh nghiệp, người dân, nhất là các doanh nghiệp trong khu vực nông nghiệp đang là nền tảng bền vững cho nền kinh tế hiện nay - tiếp cận được tín dụng. Đối với xử lý nợ, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục thực hiện các biện pháp nhằm hỗ trợ các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn bởi lẽ 2024 vẫn là năm khó khăn đối với nhiều doanh nghiệp và ngân hàng.

Trong điều hành chính sách giá - lương - tiền, cần bảo đảm thị trường tiêu dùng vận hành lành mạnh để những người lao động chân chính có thể tiếp cận hàng hóa thiết yếu. Đặc biệt, phải bảo đảm cho các gia đình có thu nhập trung bình, nhất là các cặp vợ chồng trẻ có thu nhập ổn định có thể tiếp cận được nơi ở nhằm bảo đảm một xã hội phát triển bền vững và một đất nước “đất lành chim đậu.”

Thị trường tiền tệ (đặc biệt trong bối cảnh đồng nội tệ còn yếu) luôn gắn chặt với thị trường bất động sản, ngoại tệ mạnh, kim loại quý. Vì vậy cần kết hợp chính sách tiền tệ với chính sách tài khóa thuế cũng như tỷ giá hiệu quả chống các hiện tượng đầu cơ, lãng phí các nguồn lực, bảo đảm lưu thông tiền tệ và các lĩnh vực tạo ra cơ sở vật chất và công ăn việc làm cho xã hội.

Chính sách tài khóa: Nên chăng cần tiếp tục kéo dài việc thực hiện các biện pháp giãn, giảm thuế và chấp nhận ở mức độ nhất định bội chi ngân sách để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trở nên bền vững hơn. Xây dựng chính sách tài khóa công bằng và minh bạch nhằm tăng cường tính hiệu quả của nền kinh tế thị trường. Chính sách thuế quan cần được vận hành chủ động linh hoạt để bảo vệ thị trường sản xuất và tiêu dùng nội địa trong quá trình hội nhập.

Đầu tư công: Cần thúc đẩy quy hoạch và phát triển hạ tầng giao thông đồng bộ. Biện pháp này vừa giúp nâng cao năng lực sản xuất trong dài hạn, vừa thúc đẩy đầu tư công, kích thích tổng cầu, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn và trung hạn cũng như tạo công ăn việc làm, giảm bớt phụ thuộc vào chính sách xuất khẩu lao động. Dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi) được Quốc hội thảo luận và thông qua tại Kỳ họp thứ Tám cần xóa bỏ tư duy xin - cho, tăng cường tính chủ động, có trách nhiệm cho cơ sở… nhằm thúc đẩy giải ngân. Ngoài ra, cần đẩy mạnh quan hệ với cộng đồng đầu tư trong và ngoài nước để thúc đẩy nguồn lực cho thị trường vốn.

Đối với chính sách khoa học và công nghệ: Cần nâng cao tỷ lệ đầu tư/chi tiêu vào khoa học và công nghệ, nghiên cứu và phát triển (R&D) trong tổng chi ngân sách nhà nước. Tỷ lệ này của Việt Nam còn ở mức thấp, theo thống kê chỉ khoảng 0,42% GDP. Cần có cơ chế khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư vào hoạt động khoa học và công nghệ, nghiên cứu và phát triển, qua các quỹ của Nhà nước, qua việc hoàn thiện cơ chế để các quỹ đầu tư mạo hiểm phát triển bền vững, qua việc tạo các khoản tín dụng hỗ trợ cho đổi mới - sáng tạo trong phát triển khoa học công nghệ cũng như quản trị các nguồn lực phát triển.

Làm tốt công tác dự báo: cung cầu thị trường trên cơ sở tổng kết kết quả thực thi các giải pháp ổn định kinh tế vĩ mô và nghiên cứu thị trường quốc tế, tìm ra các mô hình phát triển kinh tế phù hợp để Việt Nam có thể ứng phó tốt nhất với những biến động của thế giới và trong nước.

Kinh tế

Bất động sản quảng trường: Biểu tượng của phong cách sống đẳng cấp
Bất động sản

Bất động sản quảng trường: Biểu tượng của phong cách sống đẳng cấp

Lịch sử phát triển của thế giới đã cho thấy tầm quan trọng của quảng trường trong việc định hình phát triển đô thị, và sau là sự phát triển của bất động sản khu vực. Điều này đã đúng với Việt Nam khi có một dòng sản phẩm đang bắt đầu vươn lên chiếm lĩnh mang tên bất động sản quảng trường.

Nhà máy sản xuất ô tô, xe máy của Công ty TNHH Công nghiệp Chính xác Việt Nam 1 (khu công nghiệp Khai Quang, TP. Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc).
Kinh tế

Các địa phương tăng cường thu hút đầu tư

Nắm bắt được những tiềm năng, cơ hội, trên cơ sở những chính sách chung của Trung ương, nhiều địa phương trên cả nước đã ưu tiên đẩy mạnh lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ. Theo đó, các địa phương tập trung vào việc hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận chuỗi sản xuất toàn cầu, đào tạo nguồn nhân lực, phát triển các nhóm ngành chủ lực...

Hơn 30 doanh nghiệp tham dự Lễ khai mạc Khu gian hàng Việt Nam tại Triển lãm M-Tech Osaka 2024
Kinh tế

Để ngành cơ khí, chế tạo tiến sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu

Các hoạt động giao thương, tìm hiểu sản xuất, kinh doanh trong khuôn khổ Triển lãm M-Tech Osaka diễn ra vừa qua được kỳ vọng đưa hợp tác cơ khí chế tạo Việt Nam - Nhật Bản ngày càng phát triển; đặc biệt, sẽ giúp ngành cơ khí chế tạo trong nước tiến sâu hơn nữa vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Number 1 Soya Canxi và dấu ấn để lại sau 3 năm ra mắt phiên bản mới
Kinh tế

Number 1 Soya Canxi và dấu ấn để lại sau 3 năm ra mắt phiên bản mới

Hơn 2 thập kỷ trên thị trường đồ uống và gần 3 năm ra mắt phiên bản mới, Number 1 Soya Canxi vẫn duy trì sức hút nhất định đối với người tiêu dùng. Đặc biệt là người tiêu dùng là nữ giới mong muốn chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp một cách toàn diện giữa nhịp sống hiện đại. Để giữ vững điều này, thương hiệu đã tập trung đầu tư vào chất lượng nguyên liệu và phát triển công nghệ sản xuất.

3 giải thưởng ô tô trong chương trình tri ân của Bảo Việt Nhân thọ đã tìm thấy chủ nhân may mắn
Thị trường

3 giải thưởng ô tô trong chương trình tri ân của Bảo Việt Nhân thọ đã tìm thấy chủ nhân may mắn

Ngày 9.11.2024, tại tỉnh Lâm Đồng đã diễn ra lễ quay thưởng đợt 3 - cũng là đợt cuối khép lại chương trình tri ân lớn nhất năm “Bảo vệ cả nhà - vi vu thả ga” của Bảo Việt Nhân thọ.

3 giải thưởng ô tô VF5 Plus cùng 144 giải thưởng giá trị khác đã được trao đến các khách hàng may mắn trên toàn quốc. Chương trình nằm trong chuỗi các hoạt động hướng đến 60 năm thành lập Tập đoàn Bảo Việt và kỷ niệm 28 năm thành lập Bảo Việt Nhân thọ.

Xe máy, nhẫn vàng sẵn sàng chờ nông dân trúng giải
Kinh tế

Xe máy, nhẫn vàng sẵn sàng chờ nông dân trúng giải

Ngay khi sử dụng sản phẩm NPK Cà Mau, chỉ cần quét mã QRcode nằm bên trong bao phân bón, bà con nông dân có cơ hội trúng xe máy Honda Blade, nhẫn vàng 1 chỉ 99,99 cùng hàng trăm nghìn thẻ nạp hấp dẫn nhiều mệnh giá. Đây là chương trình Mùa Vàng Thắng Lớn 2024 với tổng giá trị lên tới 21 tỷ đồng, triển khai tới hết 28.2.2025 trên toàn quốc.

Việc tiêu thụ đồ uống có đường ở Việt nam tăng nhanh trong những năm gần đây.
Sức khỏe

Tầm nhìn dài hạn tác động tới hành vi người tiêu dùng

Tiêu thụ thường xuyên đồ uống có đường; trong đó, có nước giải khát có đường là một trong những nguyên nhân gây ra thừa cân, béo phì và các rối loạn chuyển hóa, làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường type 2, tăng huyết áp cũng như các biến chứng về bệnh tim mạch, đột quỵ, tử vong... Theo đó, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với đồ uống có đường là biện pháp quan trọng được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo, nhằm giảm mức tiêu thụ và tác hại đối với sức khỏe.

Cơ chế thị trường giúp giá điện được điều chỉnh linh hoạt, bảo đảm tính bền vững cho ngành điện.
Kinh tế

Giá điện khí LNG cần theo cơ chế thị trường

Theo PGS.TS. Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, chi phí nhập khẩu LNG thường chiếm tỉ lệ lớn trong tổng chi phí sản xuất điện; giá LNG thường biến động do nhiều yếu tố như cung - cầu toàn cầu, biến đổi khí hậu, chính sách năng lượng và các khủng hoảng địa chính trị. Do đó, cơ chế thị trường giúp giá điện được điều chỉnh linh hoạt, bảo đảm tính bền vững cho ngành điện.