Các mô hình hợp tác dần hình thành nền nông nghiệp thông minh
Ngày 13.12, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội nghị toàn thể Đối tác phát triển nông nghiệp bền vững Việt Nam (PSAV) - Hợp tác công - tư (PPP) phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo lương thực, thực phẩm và nông nghiệp. Tại đây, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Nguyễn Đỗ Anh Tuấn cho biết, ngành nông nghiệp toàn cầu đang phải đối mặt với những thách thức lớn từ biến đổi khí hậu, dịch bệnh và xung đột địa chính trị khiến chuỗi cung ứng bị gián đoạn, sản xuất lương thực và an ninh lương thực bị ảnh hưởng nặng nề. Trong bối cảnh đó, việc thúc đẩy hợp tác PPP để phát triển nền nông nghiệp xanh, đổi mới sáng tạo và gia tăng giá trị là rất quan trọng.
Tại Việt Nam, ngành nông nghiệp đóng góp gần 15% GDP quốc gia. Mặc dù đối diện với nhiều thách thức, ngành vẫn phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 3,2 - 4% và kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản dự kiến đạt 57 - 58 tỷ USD trong năm 2024. Đóng góp vào thành quả này có PSAV với vai trò trung tâm trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực nông nghiệp, lương thực và thực phẩm. Với 8 nhóm công tác PPP trải rộng trên các sản phẩm chủ lực trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản, PSAV không chỉ hỗ trợ tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng sinh thái và bền vững mà còn đóng góp tích cực vào việc thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, giảm phát thải; phù hợp với cam kết của Việt Nam tại COP26 về phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
“Chúng ta đang mở rộng hợp tác liên ngành và quốc tế để tận dụng nguồn lực khoa học, công nghệ và tài chính. Các mô hình hợp tác giữa Nhà nước, doanh nghiệp, nhà khoa học và nông dân đang dần hình thành nên một nền nông nghiệp thông minh, giảm thiểu phát thải và tăng khả năng thích ứng với các thách thức mới. Đây chính là minh chứng cho cam kết của Việt Nam trong việc không chỉ đảm bảo an ninh lương thực quốc gia mà còn đóng góp quan trọng vào hệ thống lương thực bền vững toàn cầu”, ông Tuấn nhấn mạnh.
Tổng Giám đốc Nestlé Việt Nam Binu Jacob cũng cho rằng, chúng ta đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng, nơi mà các phương pháp canh tác truyền thống cần phải đổi mới để đối mặt với các thách thức ngày càng lớn như biến đổi khí hậu, khan hiếm nguồn tài nguyên và nhu cầu về phát triển bền vững. Những sáng kiến về đổi mới sáng tạo thực phẩm tại Việt Nam sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng quy mô thúc đẩy quá trình chuyển đổi của ngành nông nghiệp cũng như nền kinh tế nói chung, hướng tới một nền nông nghiệp xanh, bền vững và phát thải thấp. Điều này góp phần thúc đẩy các nhà đầu tư xanh vào Việt Nam, đồng thời nâng cao giá trị của các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế, góp phần thực hiện cam kết Net Zero đã đưa ra.
Cần thêm cơ chế thúc đẩy hợp tác PPP
Trong năm 2024, nhóm công tác PPP về cà phê đã thực hiện các chương trình, dự án nổi bật như eCoffee, dự án giảm thiểu phân bón hóa học, sáng kiến hợp tác sử dụng vật tư nông nghiệp có trách nhiệm cho ngành cà phê Việt Nam. Cùng với đó, tiếp tục thực hành tiêu chuẩn sản xuất cà phê bền vững (NSC); thí điểm các mô hình, phương pháp kiểm kê carbon trong canh tác cà phê, các mô hình nông lâm kết hợp...
Với yêu cầu hiện nay, Trưởng phòng Đối ngoại cấp cao Nestlé Việt Nam Lê Thị Hoài Thương cho rằng cần có thêm cơ chế mang tính tương tác nhiều hơn, có sự kết nối giữa khối công và khối tư thông qua đối thoại đa bên, góp ý chính sách. Đặc biệt về vấn đề phát thải thấp, việc có lộ trình hướng dẫn cụ thể để đo đạc, kiểm đếm như thế nào để chủ động hơn cũng rất quan trọng.
Ông Nguyễn Quang Hiếu, Giám đốc đối ngoại Tập đoàn De Heus tại Việt Nam cho rằng, theo đuổi phát triển bền vững, phát triển xanh sẽ mang lại nhiều lợi ích to lớn về kinh tế, phát triển nhân lực, tác động tích cực đến xã hội, các yếu tố bảo vệ môi trường... Thời gian qua, công tác bảo vệ môi trường trong ngành chăn nuôi rất được Nhà nước, các bộ, ngành quan tâm, tuy nhiên ý thức bảo vệ môi trường trong chăn nuôi, hay tài chính đầu tư hệ thống xử lý môi trường còn hạn chế. Do đó, ông Hiếu đề xuất, cần có giải pháp nâng cao ý thức người dân, người chăn nuôi; có chính sách hỗ trợ về mặt tài chính như vay vốn với lãi suất ưu đãi cho người nông dân. Bên cạnh đó, cần khuyến khích ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi; tăng cường xây dựng chuỗi liên kết chặt chẽ từ Nhà nước, doanh nghiệp, người dân. Cơ quan quản lý nhà nước đẩy mạnh xuất khẩu trong thời gian tới, đặc biệt là thị trường các quốc gia hồi giáo.
Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá rất cao vai trò của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, vào chuỗi sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản tại Việt Nam. Thời gian tới, Bộ tiếp tục kêu gọi sự hợp tác và hỗ trợ của cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức trong nước và quốc tế trong việc thúc đẩy, phát triển một nền nông nghiệp bền vững.
