Tờ Globe and Mail của Canada trích dẫn các nguồn thạo tin cho biết, ông Trudeau sẽ tuyên bố từ chức, sớm nhất có thể vào ngày 6.1 (giờ địa phương) và chậm nhất có thể là trước hội nghị quan trọng của đảng Tự do cầm quyền ngày 8.1. Áp lực từ nội bộ đảng Tự do đối với ông Trudeau ngày càng gia tăng khi nhiều nghị sĩ công khai kêu gọi ông rời nhiệm sở, đặc biệt sau các kết quả thăm dò không thuận lợi và việc mất ghế trong các cuộc bầu cử đặc biệt.
Ông Trudeau lên nắm quyền lãnh đạo đảng Tự do vào năm 2013 trong bối cảnh đảng này suy yếu nghiêm trọng và lần đầu tiên rơi xuống vị trí thứ ba tại Hạ viện. Năm 2015, ông đưa đảng Tự do trở lại cầm quyền với cam kết thúc đẩy các chính sách tiến bộ, bảo vệ quyền phụ nữ và chống biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, những thách thức trong điều hành đất nước, bao gồm tác động của đại dịch Covid-19 và vấn đề nhập cư đã khiến uy tín của ông suy giảm đáng kể.
Một cú sốc lớn đối với chính quyền ông Trudeau là việc Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland từ chức vào tháng 12.2024. Bà Freeland - một trong những người thân cận nhất của ông Trudeau - đã rời nội các sau khi phản đối kế hoạch tăng chi tiêu của ông. Trong lá thư từ chức, bà cho rằng ông Trudeau ưu tiên các toan tính chính trị hơn là tập trung vào lợi ích quốc gia.
Ba nguồn tin cho biết họ không chắc liệu Ban chấp hành của Đảng Tự do đã có kế hoạch lựa chọn người thay thế ông Trudeau hay chưa; họ cũng không rõ liệu việc ông có lập tức rời bỏ cả chức vụ Thủ tướng hay sẽ tại vị cho đến khi một nhà lãnh đạo mới được chọn. Ban chấp hành quốc gia của Đảng Tự do, đơn vị quyết định các vấn đề về lãnh đạo, có kế hoạch họp vào tuần này, có thể là sau phiên họp kín.
Tuần trước, tờ The Globe and Mail đưa tin rằng các cố vấn của ông Trudeau đang xem xét cách ông có thể tiếp tục làm Thủ tướng trong khi đảng Tự do lựa chọn một Chủ tịch mới.
Đảng Tự do hiện có hai lựa chọn: bổ nhiệm một nhà lãnh đạo tạm thời theo đề xuất của hội đồng quốc gia hoặc tổ chức một cuộc bầu chọn lãnh đạo rút ngắn. Một cuộc bầu chọn lãnh đạo sẽ phải thông qua một thủ tục, theo đó, Thủ tướng cần yêu cầu Toàn quyền Mary Simon hoãn họp Quốc hội, điều mà các chuyên gia hiến pháp cho rằng không được đảm bảo.
Trong khi đó, nhiều ý kiến cho rằng, ông Trudeau nên tiếp tục làm Thủ tướng cho đến khi tìm được người lãnh đạo mới để Chính phủ có thể đối phó với chính quyền sắp tới của Donald Trump và lời đe dọa áp thuế 25% của ông.
Theo một nguồn tin, ông Trudeau đã thảo luận với Bộ trưởng Vấn đề liên chính phủ Dominic LeBlanc về khả năng ông này tạm thời đảm nhận vai trò lãnh đạo đảng Tự do trong trường hợp ông Trudeau từ chức. Tuy nhiên, phương án này có thể gặp trở ngại nếu ông LeBlanc quyết định tham gia tranh cử vị trí lãnh đạo chính thức của đảng, khiến quá trình chuyển giao quyền lực trở nên phức tạp hơn.
Việc ông Trudeau rời nhiệm sở trong bối cảnh hiện tại có thể làm gia tăng áp lực kêu gọi tổ chức bầu cử sớm nhằm đảm bảo một chính phủ ổn định trước khi Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump bắt đầu nhiệm kỳ mới. Nếu kịch bản này diễn ra, Canada có thể đối mặt với một giai đoạn chính trị đầy biến động trong những tháng tới, khi đảng Tự do phải nhanh chóng tìm kiếm một nhà lãnh đạo mới và định hình chiến lược đối phó với sự trỗi dậy của phe đối lập.
