Thông điệp của Washington
Chính phủ của Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã “bán đứng” nhóm tình báo Israel cho Iran. Thông tin gây chấn động này do cây bút kỳ cựu chuyên mảng đối ngoại David Ignatius của Washington Post tiết lộ.
Sự phản bội chưa từng có
Theo tiết lộ trên, chính quyền Erdogan đã gỡ bỏ vỏ bọc của 10 điệp viên Israel tại Iran, những người đã gặp gỡ các sỹ quan tình báo Israel (Mossad) hoạt động nằm vùng ở Iran hồi đầu năm 2012. Theo bài báo, Israel từng điều hành mạng lưới gián điệp người Iran và cho phép cơ quan mật vụ Thổ Nhĩ Kỳ giám sát hoạt động của nhóm này. Bài báo dẫn lời các quan chức Mỹ rằng, Israel tự tin Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không phản bội họ sau nhiều năm thân thiết. Tuy nhiên, vào đầu năm 2012, Thủ tướng Erdogan đã tiết lộ với chính quyền Iran về danh tính 10 người Iran thường đến Thổ Nhĩ Kỳ để gặp gỡ các gián điệp Israel. Sau đó, vào tháng 4.2012, Iran tuyên bố tóm gọn một ổ gián điệp tình báo Israel và bắt giữ 15 nghi phạm.
Báo trên còn “phơi trần” Mossad, cho biết năm 2010 các sỹ quan tình báo Israel đã phàn nàn với Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) rằng, Giám đốc cơ quan tình báo Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan thực chất là người đứng đầu MOIS - Bộ tình báo và an ninh Iran - tại Ankara.
 Nguồn: ITN |
Cho đến nay, vẫn chưa có phản ứng chính thức từ Chính quyền Netanyahu, nhưng tờ Jerusalem Post khẳng định, nếu nội dung bài báo của Washington Post được chứng thực thì “đây là sự phản bội chưa từng có của Thổ Nhĩ Kỳ với Israel”. Sau sự việc lần này, mối quan hệ băng giá suốt 3 năm qua giữa Israel và Thổ Nhĩ Kỳ càng khó êm ấm trở lại.
Thích nghi với một Trung Đông thay đổi
Được tiết lộ chỉ một ngày sau khi diễn ra hội nghị tại Geneva giữa nhóm P5+1 và Iran về chương trình hạt nhân của Tehran, với việc các cường quốc phương Tây hoan nghênh hội nghị này là “thực chất và có triển vọng”, thông tin về vụ bán đứng tình báo Israel gửi đi nhiều thông điệp từ Mỹ.
Thứ nhất, tiết lộ của Mỹ chứng tỏ, Mỹ chưa từng phản đối Thổ Nhĩ Kỳ về những thỏa hiệp có tính toán của nước này đối với mạng lưới tình báo Israel, vì Tổng thống Barack Obama muốn nuôi dưỡng tình cảm với Thủ tướng Erdogan như đồng minh Hồi giáo chủ chốt.
Thứ hai, Washington không chắc chắn về động cơ của Thổ Nhĩ Kỳ. Theo một giả thuyết, ông Erdogan đang trả thù vụ đột kích của các binh sỹ Israel lên tàu Mavis Marmama của Thổ Nhĩ Kỳ hồi năm 2010 khi con tàu này đang trên đường tới Gaza cùng các nhà hoạt động ủng hộ Palestine làm 9 nhà hoạt động Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng.
Thứ ba, lời xin lỗi của ông Netanyahu đối với Thổ Nhĩ Kỳ về sự kiện tàu Marmama hồi tháng 3 vừa qua là do sức ép từ Obama và không làm giảm mối quan hệ căng thẳng với Ankara.
Thứ tư, giới chức Mỹ tiếp tục làm việc với ông Hakan Fidan trong những vấn đề nhạy cảm, bất chấp sự phối hợp đáng ngờ giữa ông Fidan với Tehran. Tờ Washington Post giải thích: “Thói quen tách các vấn đề tình báo khỏi việc đưa ra quyết sách lớn hơn được cho là một hướng đi lâu nay của Mỹ”.
Cuối cùng, vụ việc trên được xem là lời cảnh báo của Mỹ đối với đồng minh Israel của mình. Theo bài báo, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phải hạ bớt “giọng điệu đơn độc” khi kiên quyết nghi ngờ khả năng Iran từ bỏ tham vọng vũ khí hạt nhân. Thay vào đó, tờ báo Washington Post cho rằng ông Netanyahu phải tỉnh táo và thích nghi với một Trung Đông đang thay đổi nhanh chóng. Nếu ông Netanyahu nhất quyết có thái độ thách thức, tình báo Israel có thể phải đối mặt với nhiều thất bại hơn. Thông điệp tương tự cũng được gửi đến Ảrập Xêút và Ai Cập - hai nước thách thức mạnh mẽ hướng đi của ông Obama đối với khu vực này.
