Theo ghi nhận của phóng viên, tại bãi rác tập trung hàng trăm tấn rác thải chất cao, diện tích khoảng 10ha, bốc mùi hôi thối, rất nhiều ruồi muỗi, và nằm gần khu dân cư.
Trong khu tập kết rác có 1 nhà điều hành, trạm bơm gồm 5 bể chứa bằng inox (còn khá mới); ao chứa nước thải. Tại thời điểm ghi nhận, khu nhà điều hành không có người làm việc và hệ thống bơm không hoạt động, xung quanh cây dại mọc um tùm, có dấu hiệu bỏ hoang lâu ngày.
Trao đổi với phóng viên, anh N.V.D cho biết, từ ngày điểm tập kết rác thải này hoạt động đã ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống người dân. Nhà anh ở phía trên nên không bị ảnh hưởng tới nguồn nước nhưng rất mùi và nhiều ruồi, muỗi. Người dân khu này cũng đã phản ánh đến các cấp chính quyền nhiều lần nhưng đến nay thực trạng này vẫn chưa được giải quyết.
Khi được hỏi về trạm bơm tại bãi tập kết rác, anh D cho biết: "Khoảng thời gian cuối năm 2023, công ty môi trường đã cho lắp đặt hệ thống bể chứa, máy bơm. Ngày khánh thành cũng thấy quay phim, chụp ảnh...nhưng chỉ vận hành được mấy hôm, từ đó đến nay không thấy hoạt động".
Bà Nguyễn Thị Ngân người dân sinh sống lâu năm tại thôn cho biết: Những ngày mưa thì nước thải hôi thối, đen ngòm chảy tràn qua ao bể lọc theo dòng suối chảy vào ao của người dân khiến cá chết hết, nhà nào còn cá thì đầu mối thu mua cũng từ chối do lo sợ cá bị nhiễm chất độc. Những ngày nắng lên thì mùi hôi thối nồng nặc, cùng với đó là rất nhiều ruồi muỗi.
Theo các hộ dân sống phía dưới khu tập kết rác thải, không chỉ ô nhiễm không khí nghiêm trọng, tại thôn Làng My hiện chưa có đường nước sạch, nguồn nước sinh hoạt của người dân từ trước tới nay là nước giếng, từ khi có bãi rác, nước có mùi không thể sử dụng được nữa, nhiều gia đình phải đi chở nước ở nơi khác về phục vụ sinh hoạt hàng ngày.
"Đến nay, nhà nào cũng phải mua máy lọc nước để sử dụng nhưng nhiều khi khách đến nhà chơi vẫn không dám uống nước. Mình cũng già rồi chẳng sống được mấy nữa, chỉ lo sức khoẻ của các cháu", đưa mắt sang cậu cháu trai mới học cấp 2, bà Ngân ngậm ngùi chia sẻ.
(ảnh người dân cung cấp)
Ông Đặng Văn Long, trưởng thôn Làng My cho biết: Bãi rác nằm trên địa bàn thôn Làng My được hình thành từ hơn 10 năm trước, nhằm thu gom rác thải sinh hoạt của các xã Xuân Quang, Phong Niên, Phong Hải của huyện Bảo Thắng. Không hiểu tại sao lại được quy hoạch ở trên cao và tại đầu nguồn nước nên tình trạng ô nhiễm môi trường ảnh hưởng tới khoảng 40 hộ dân dọc theo bờ suối, đặc biệt nặng nề là 15 hộ dân sống quanh bãi rác.
Bà con trong thôn cũng đã nhiều lần có ý kiến đề nghị cơ quan chức năng có giải pháp giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường, tỉnh Lào Cai cũng đã triển khai cải tạo và nâng cấp bãi rác Xuân Quang nhưng đến thời điểm này tình trạng ô nhiễm vẫn chưa được giải quyết triệt để.
Ông Long cũng thông tin, khoảng năm 2019, trước tình trạng ô nhiễm kéo dài, bà con thôn Làng My đã kiến nghị được hỗ trợ về Bảo hiểm y tế, 15 hộ dân sống cạnh bãi tập kết rác thải kiến nghị được hỗ trợ di dời tới nơi ở khác nhưng đến nay vẫn chưa nhận được câu trả lời từ phía các cơ quan liên quan.
Trao đổi với phóng viên, Chủ tịch UBND xã Xuân Quang Nguyễn Viết Khoản cho biết dự án hoàn thành và đưa vào sử dụng từ năm 2022. Trước tình hình ô nhiễm môi trường tại địa bàn, UBND xã đã kiến nghị UBND huyện yêu cầu Chủ đầu tư xử lý khắc phục. Theo đó, đại diện Chủ đầu tư và nhà thầu đã xuống kiểm tra hiện trường nhiều lần nhưng kết quả vẫn như hiện nay.
Trong thời gian tới, xã sẽ tiếp tục đề nghị các cấp, đặc biệt kiến nghị UBND huyện làm việc với Chủ đầu tư để sớm tìm ra nguyên nhân xử lý dứt điểm sự việc, giảm thiểu ô nhiễm đảm bảo đời sống của người dân. Chủ tịch UBND xã Xuân Quang, huyện Bảo Thắng nhấn mạnh.
Qua tìm hiểu ban đầu, dự án “Công trình cải tạo, nâng cấp khu xử lý rác thải sinh hoạt hợp vệ sinh huyện Bảo Thắng” do sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh làm chủ đầu tư. Tổng mức đầu tư trên 48 tỷ đồng. Trong đó vốn Trung ương hỗ trợ 50%, còn lại do địa phương đầu tư.
Về vấn đề ô nhiễm nguồn nước, góp ý về dự thảo luật Tài nguyên nước sạch sửa đổi, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân (đoàn Bình Dương) cho rằng: Nước sạch là một loại thực phẩm, hàng hóa đặc biệt, có tác động trực tiếp đến sức khỏe và mọi hoạt động thiết yếu khác của người dân.
Tại Việt Nam, tỷ lệ hộ dân được tiếp cận nước máy hiện nay chỉ chiếm khoảng 52%, đặc biệt, tỷ lệ này ở thành thị là 84,2%, trong khi đó, tại nông thôn chỉ đạt 34,8%.
Theo ước tính của UNICEF, Việt Nam có khoảng 52% trẻ em, tương đương với 17 triệu trẻ em chưa được sử dụng nước sạch. Thiếu nước sạch và vệ sinh kém được xem là nguyên nhân hàng đầu khiến 44% trẻ em bị nhiễm giun và 27% trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng. Đặc biệt, ĐBQH Nguyễn Thị Ngọc Xuân cũng dẫn thống kê của Bộ Y tế, Việt Nam có 37 làng ung thư, trong đó có đến 10 làng ung thư có nguồn nước bị ô nhiễm nặng, con số này là rất đáng báo động.
* Báo Đại biểu Nhân dân sẽ tiếp tục giám sát, thông tin vụ việc trên đến bạn đọc và cử tri cả nước.
Bài, ảnh, video: An Nhiên
