Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Đảng đoàn Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định và Ủy viên Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Phó Chủ tịch Quốc hội Lào Chaleun Yiapaoher đồng chủ trì Tọa đàm.
Tham dự Tọa đàm, về phía đại biểu Việt Nam có các Ủy viên Trung ương Đảng: Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng; Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Văn Hiển; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, Phó Chủ tịch Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam - Lào Nguyễn Phương Thủy; Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Mạnh Hùng; Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại Trần Thị Hồng An; Phó Trưởng Ban Công tác đại biểu Tạ Thị Yên; Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Lê Thị Thu Hương; Tham tán công sứ Đại sứ quán Việt Nam tại Lào Phan Minh Chiến...
Về phía các đại biểu Lào có: Bí thư Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Lào Sounthone Xayachak; các Chủ nhiệm Ủy ban, Tổng Thư ký Quốc hội, Phó Chủ nhiệm, Phó Tổng Thư ký và Viện trưởng Viện Nghiên cứu pháp lý; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành...
Tại Tọa đàm, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đã có bài tham luận với chủ đề: “Tư tưởng chỉ đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong quá trình xây dựng, ban hành Hiến pháp năm 2013”.
Trong bài tham luận, Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định: Hiến pháp là văn kiện chính trị - pháp lý, là đạo luật cơ bản, luật gốc của mỗi quốc gia. Hiến pháp được ban hành để ghi nhận những thành quả đấu tranh vì những giá trị cao quý, vì nền độc lập, tự chủ của quốc gia, khẳng định chủ quyền của Nhân dân, bảo đảm quyền con người, công bằng xã hội và xác định những hình thức, cơ chế vận hành của mỗi chính thể nhà nước. Thông qua Hiến pháp, tư tưởng quyền lực thuộc về Nhân dân được khẳng định, Nhân dân trao quyền cho các cơ quan nhà nước, bảo đảm tính hợp pháp của việc thực hiện quyền lực nhà nước.
Ở Việt Nam, ngay sau khi nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời (ngày 2.9.1945), Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ban hành Hiến pháp năm 1946. Trải qua các giai đoạn kháng chiến, kiến quốc, Hiến pháp năm 1959, Hiến pháp năm 1980, Hiến pháp năm 1992 và Hiến pháp năm 2013 lần lượt được Quốc hội các khóa ban hành. Mỗi bản Hiến pháp đánh dấu chặng đường xây dựng và trưởng thành của Nhà nước cách mạng Việt Nam, thể chế hóa đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam cho từng giai đoạn phát triển đất nước, làm nền tảng cho việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định.
Với mục đích trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm sửa đổi, bổ sung Hiến pháp, trong bài tham luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đã chia sẻ cụ thể về bối cảnh xây dựng, ban hành Hiến pháp năm 2013: quan điểm chỉ đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992 để ban hành Hiến pháp năm 2013; tư tưởng, định hướng của Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992 để ban hành Hiến pháp năm 2013; và việc triển khai thi hành Hiến pháp, đưa Hiến pháp năm 2013 vào cuộc sống.
Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, trong quá trình sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992, Đảng Cộng sản Việt Nam đã đề ra các tư tưởng, định hướng cụ thể. Đó là, sửa đổi Hiến pháp để tiếp tục thể chế hóa cụ thể và sâu sắc hơn chủ trương phát huy dân chủ XHCN, bảo đảm tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân; tiếp tục phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, huy động các lực lượng xã hội phục vụ sự nghiệp phát triển đất nước; tiếp tục khẳng định và làm rõ hơn vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội; tiếp tục phát huy nhân tố con người, thể hiện sâu sắc hơn quan điểm bảo vệ, tôn trọng quyền con người, bảo đảm thực hiện tốt hơn quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân.
Cùng với đó, việc sửa đổi Hiến pháp còn nhằm tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, phát triển văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, bảo đảm công bằng xã hội, bảo vệ môi trường; tiếp tục bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Đặc biệt, sửa đổi Hiến pháp để tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Theo đó, việc sửa đổi Hiến pháp cần tập trung xác định rõ vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp; xác định rõ cơ chế kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan thực hiện quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp và nghiên cứu, bổ sung một số thiết chế độc lập nhằm hoàn thiện bộ máy nhà nước theo nguyên tắc phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực. Đồng thời, sửa đổi Hiến pháp để tích cực, chủ động hội nhập quốc tế và bảo đảm hiệu lực, tính ổn định, lâu dài của Hiến pháp.
Với việc triển khai thi hành Hiến pháp, đưa Hiến pháp năm 2013 vào cuộc sống, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết: Quốc hội, Chính phủ, các cấp, các ngành, các cơ quan, tổ chức trong toàn hệ thống chính trị đã cùng vào cuộc với nhiều biện pháp quyết liệt bảo đảm tổ chức thi hành Hiến pháp, tuyên truyền, phổ biến sâu rộng trong Nhân dân nội dung của Hiến pháp, bảo đảm để Hiến pháp được tuân thủ và nghiêm chỉnh chấp hành.
Riêng Quốc hội Khóa XV, thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 và Kế hoạch số 734/KH-UBTVQH15 xác định 156 nhiệm vụ lập pháp cần thực hiện trong nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV. Tính đến hết tháng 5.2024, đã có 131/156 (83,97%) nhiệm vụ hoàn thành việc nghiên cứu, rà soát và nghiên cứu, xây dựng mới. Sau hơn 11 năm kể từ khi Hiến pháp năm 2013 được thông qua đến nay (29.6.2024), đã có 179 đạo luật được Quốc hội ban hành, phủ khắp các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội.
Nêu rõ nội dung trên, Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định: “Đến thời điểm hiện tại, Quốc hội Việt Nam đã căn bản hoàn thành việc cụ thể hóa tinh thần của Hiến pháp trong các đạo luật về tổ chức bộ máy nhà nước; bảo vệ công lý, quyền con người, quyền công dân; hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; củng cố quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội; bảo đảm an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, đối ngoại và hội nhập quốc tế...
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ, sửa đổi, bổ sung Hiến pháp là công việc trọng đại của mỗi quốc gia. Mỗi lần tiến hành hoạt động sửa đổi, bổ sung Hiến pháp là dịp để nhìn lại, đánh giá chặng đường đã đi qua, lựa chọn, kế thừa, phát triển những giá trị tinh hoa để phục vụ công cuộc chấn hưng đất nước trong giai đoạn tiếp theo. Mỗi lần tiến hành hoạt động sửa đổi, bổ sung Hiến pháp đều tạo ra hiệu ứng xã hội tích cực, thu hút sự tham gia và đồng tình ủng hộ của đồng bào, chiến sĩ cả nước, đồng bào ở nước ngoài và đều trở thành đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý sâu rộng trong toàn dân. Mỗi lần tiến hành hoạt động sửa đổi, bổ sung Hiến pháp đều đòi hỏi sự đổi mới cả về tư duy, tổ chức và hoạt động của tất cả các bộ phận tạo thành hệ thống chính trị của quốc gia để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước và sự mong đợi của Nhân dân.
“Chúng tôi hy vọng rằng, sự nghiệp sửa đổi, bổ sung Hiến pháp của nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào sẽ gặt hái được nhiều thành công”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nói.
Trong phát biểu tại Tọa đàm, Phó Chủ tịch Quốc hội Lào Chaleun Yiapaoher nhấn mạnh những kinh nghiệm về sửa đổi Hiến pháp mà Việt Nam chia sẻ lần này là những bài học có ý nghĩa quan trọng đối với Ủy ban Quốc gia sửa đổi Hiến pháp 2015 của Lào. Việc vận dụng bài học và kinh nghiệm về sửa đổi Hiến pháp của Việt Nam sẽ giúp cho việc sửa đổi Hiến pháp 2015 của Lào có nội dung phong phú, chặt chẽ, bảo đảm việc tổ chức và hoạt động công việc trong bộ máy của Đảng, Nhà nước của Lào, bảo đảm phục vụ quyền và lợi ích công bằng cho người dân Lào một cách thực sự.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lào khẳng định, Tọa đàm khoa học về sửa đổi Hiến pháp giữa Quốc hội Lào và Quốc hội Việt Nam lần này có ý nghĩa rất quan trọng đối với Quốc hội Lào nói chung, cũng như đối với Ủy ban Quốc gia sửa đổi Hiến pháp 2015 của Lào nói riêng. Phó Chủ tịch Quốc hội Lào cảm ơn Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cùng Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam đã kịp thời chia sẻ kinh nghiệm sửa đổi Hiến pháp với Quốc hội Lào, thể hiện tính đặc biệt của mối quan hệ Lào - Việt Nam.
Tại Tọa đàm, các đại biểu hai nước đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày tham luận về việc thể chế hóa tư tưởng chỉ đạo của Đảng về vai trò lãnh đạo của Đảng và nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước trong Hiến pháp; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Phương Thủy trình bày tham luận về việc thể chế hóa tư tưởng chỉ đạo của Đảng về chính quyền địa phương trong quá trình xây dựng và thực thi Hiến pháp năm 2013.
Tiếp đó, các đại biểu là thành viên Ủy ban dự thảo Hiến pháp năm 2015 của Lào và đại diện các cơ quan, tổ chức có liên quan của nước bạn đã trao đổi, thảo luận, làm rõ các nội dung liên quan đến việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp.
