Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh, Trung tướng Lê Tấn Tới chủ trì Phiên họp.
Cùng dự có: Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân, Trung tướng Nguyễn Văn Hiền và đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các bộ, ngành liên quan.
Trình bày Tờ trình dự thảo Luật Phòng không nhân dân, đại diện Bộ Quốc phòng cho biết, những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách về xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trong tình hình mới. Phòng không nhân dân là một bộ phận của nền quốc phòng toàn dân và chiến tranh nhân dân, đặt dưới sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, sự chỉ đạo, quản lý, điều hành của chính quyền các cấp, từ trung ương đến địa phương. Thế trận phòng không nhân dân là một bộ phận cấu thành, không tách rời của thế trận quốc phòng trong khu vực phòng thủ… Từ đó đặt ra yêu cầu tiếp tục xây dựng lực lượng phòng không nhân dân.
Bên cạnh đó, việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng, huy động, tổ chức hoạt động phòng không nhân dân sẽ phần nào làm hạn chế quyền con người, quyền công dân theo quy định của Hiến pháp nên cần phải được quy định trong văn bản luật. Luật Quốc phòng và các văn bản pháp luật có liên quan đến nhiệm vụ phòng không nhân dân, quản lý tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ cũng mới chỉ quy định khung, mang tính chất nguyên tắc nên đặt ra yêu cầu phải tạo lập cơ sở pháp lý đầy đủ, toàn diện cho hoạt động phòng không nhân dân… Do đó, cần thiết phải xây dựng, ban hành Luật Phòng không nhân dân.
Dự thảo Luật gồm 8 chương, 54 điều, quy định về: phạm vi điều chỉnh; chính sách nhà nước về phòng không nhân dân; nguyên tắc tổ chức hoạt động phòng không nhân dân; thành phần lực lượng phòng không nhân dân; lực lượng thực hiện nhiệm vụ phòng không nhân dân…
Tại phiên họp thẩm tra dự án luật, đa số ý kiến tán thành việc cần thiết ban hành luật nhằm thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng về xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; đồng thời, tiếp tục thể chế hóa quy định của Hiến pháp liên quan đến việc hạn chế quyền con người, quyền công dân, khắc phục những bất cập, hạn chế trong thực tiễn thi hành pháp luật về phòng không nhân dân.
Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, Báo cáo tổng kết thi hành pháp luật về phòng không nhân dân đánh giá chưa đầy đủ những tồn tại, hạn chế trong việc thi hành Nghị định số 36/2008/NĐ-CP ngày 28.3.2008 của Chính phủ về quản lý tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ để có cơ sở xây dựng các quy định liên quan trong dự thảo luật, từ đó đề nghị tiếp tục bổ sung nội dung này.
Đa số đại biểu nhất trí về nguyên tắc tổ chức, hoạt động phòng không nhân dân (Điều 3). Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, nguyên tắc tại khoản 1 điều này chưa đầy đủ, chưa thể hiện được vai trò của Chủ tịch nước đối với phòng không nhân dân theo quy định tại Điều 88 Hiến pháp năm 2013 và thống nhất với các luật đã ban hành có liên quan đến tổ chức, xây dựng lực lượng vũ trang như: Luật Dân quân tự vệ, Luật Cảnh sát biển Việt Nam, Luật Biên phòng Việt Nam... Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, bổ sung nội dung thể hiện vai trò thống lĩnh lực lượng vũ trang của Chủ tịch nước.
Phát biểu tại Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, cần tiếp tục rà soát phạm vi, đối tượng điều chỉnh để đáp ứng quan điểm, mục tiêu, yêu cầu xây dựng dự thảo luật, không gây chồng chéo với các lĩnh vực khác, luật khác.
Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh yêu cầu rà soát, đánh giá kỹ tác động của từng chính sách, điều khoản trong dự thảo luật để bảo đảm hiệu quả, khả thi, cụ thể hóa tối đa những nội dung đã được kiểm nghiệm, áp dụng ổn định trong thực tiễn, giảm thiểu việc giao Chính phủ, các bộ quy định, hướng dẫn, bổ sung; tiếp tục rà soát các khái niệm, giải thích từ ngữ đầy đủ, phù hợp, tránh phát sinh những cách hiểu khác nhau; nghiên cứu hoàn thiện các quy định về tổ chức hoạt động phòng không nhân dân, cơ quan chỉ đạo, cơ quan chỉ huy, lực lượng thực hiện nhiệm vụ phòng không nhân dân nhằm bảo đảm hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ…
Phát biểu kết luận Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới ghi nhận các đại biểu đã tham gia ý kiến thẳng thắn, tập trung làm rõ các nội dung quan trọng của dự án Luật, cũng như những nội dung còn có ý kiến khác nhau; nêu rõ, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh sẽ nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện Báo cáo thẩm tra dự án luật.
