Cân nhắc kỹ hơn phạm vi đối tượng thử nghiệm có kiểm soát
ĐBQH Tạ Đình Thi (Hà Nội) nhận thấy, các quy định về chính sách phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong dự thảo Luật đã có bước hoàn thiện đáng kể, bổ sung và cụ thể hóa nhiều nội dung liên quan trên cơ sở tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ Sáu và Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vừa qua.
Đại biểu nhất trí với việc bổ sung quy định tại khoản 4 Điều 23 dự thảo Luật cho phép các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ công lập khác trên địa bàn Hà Nội được thành lập doanh nghiệp và cho phép viên chức làm việc tại các tổ chức đó được tham gia, quản lý điều hành doanh nghiệp với điều kiện được sự đồng ý của người đứng đầu tổ chức. Quy định này là nhằm thể chế hóa, cụ thể hóa Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, Kết luận số 69-KL/TW ngày 11.1.2024 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW về khoa học và công nghệ, góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình đưa các kết quả nghiên cứu, phát triển công nghệ nhanh chóng đi vào thị trường, gắn với thực tế đời sống kinh tế - xã hội. Qua đó, hình thành hệ sinh thái tuần hoàn giữa nghiên cứu, chuyển giao và thương mại hóa sản phẩm, tái đầu tư vào công tác nghiên cứu và phát triển, đặc biệt là phát huy tối đa tiềm năng khoa học và công nghệ rất lớn của Thủ đô.
Chính sách này cũng phù hợp với xu thế trên thế giới hiện nay với sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ, vòng đời sản phẩm và chu trình sản xuất ngày càng rút ngắn, sự phát triển và mở rộng ngày càng nhanh quy mô mô hình đại học khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.
Để bảo đảm tính khả thi của chính sách, đại biểu Tạ Đình Thi đề nghị cần tiếp tục rà soát, chỉnh lý để bảo đảm thống nhất với các luật liên quan, nhất là Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Doanh nghiệp, Luật Khoa học và công nghệ, Luật Viên chức, Luật Giáo dục đại học và Luật Phòng, chống tham nhũng.
Góp ý vào nội dung cơ chế thử nghiệm có kiểm soát được quy định tại Điều 25 dự thảo Luật, đại biểu Tạ Đình Thi cho rằng, dự thảo Luật lần này đã chỉnh lý các quy định về những vấn đề cốt yếu, như: khái niệm thử nghiệm có kiểm soát đối với công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới có khả năng mang lại giá trị và hiệu quả kinh tế - xã hội cao; các giới hạn thử nghiệm về không gian, thời gian, quy mô, đối tượng tham gia thử nghiệm; điều kiện và các nguyên tắc để được cấp phép và thực hiện thử nghiệm có kiểm soát; quyền lợi và nghĩa vụ của tổ chức tham gia thực hiện thử nghiệm…
Tuy nhiên, đại biểu cũng đề nghị, cần cân nhắc kỹ hơn phạm vi đối tượng thử nghiệm, quy định giới hạn các lĩnh vực được phép thử nghiệm và không gian thử nghiệm. Theo đó, nên quy định chỉ thử nghiệm trong khu công nghệ cao như dự thảo Luật do Chính phủ trình. Đại biểu cũng đề nghị, nghiên cứu bổ sung quy định về trách nhiệm của HĐND, UBND TP. Hà Nội trong việc báo cáo các cơ quan có thẩm quyền liên quan về kết quả và quá trình thực hiện.
Khoản 5, Điều 23 dự thảo Luật quy định: HĐND TP. Hà Nội có quyền quyết định cho miễn trừ áp dụng một số quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nghị định của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ, thông tư của bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi giới hạn thử nghiệm phù hợp với yêu cầu, mục đích thử nghiệm.
Băn khoăn về quy định này, ĐBQH Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) đề nghị, rà soát kỹ lưỡng, tránh xung đột với quy định của Hiến pháp về quyền hạn của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Một số quy định trong lĩnh vực bảo vệ môi trường chưa đồng bộ
Dự thảo Luật trình Quốc hội lần này đã tiếp thu rất nhiều nội dung liên quan đến bảo vệ môi trường. Ghi nhận nội dung này, song ĐBQH Nguyễn Tuấn Anh (Long An) cho rằng, qua rà soát vẫn còn một số quy định trong lĩnh vực bảo vệ môi trường chưa đồng bộ, chưa đột phá, chưa thực sự huy động được nguồn lực để giải quyết các vấn đề cấp bách về môi trường của Thủ đô.
Về vùng phát thải thấp, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh nhận thấy, quy định tại khoản 6, Điều 3 dự thảo Luật và quy định về tiêu chuẩn môi trường tại khoản 3, Điều 28 dự thảo Luật chưa đồng bộ với pháp luật bảo vệ môi trường; đề nghị trong trường hợp vẫn quy định như dự thảo Luật cần có báo cáo về cơ sở khoa học xác định thế nào là mức phát thải thấp để bảo đảm tính khả thi của quy định.
Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh cũng đề nghị, cần có chính sách đột phá so với pháp luật hiện hành theo hướng phân quyền cho Hà Nội về điều chỉnh phân luồng môi trường.
Cụ thể, đại biểu kiến nghị sửa điểm 3, khoản 3 Điều 28 như sau: HĐND TP. Hà Nội quy định tiêu chí, điều kiện, trình tự thủ tục, xác định điều chỉnh vùng bảo vệ nghiêm ngặt, vùng hạn chế phát thải và lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật bảo vệ môi trường đối với từng phân luồng môi trường. Đồng thời, cần rà soát bổ sung quy định phù hợp, tránh vướng mắc trong thực tiễn khi áp dụng Luật này và Luật Quy hoạch.
Về huy động nguồn lực tài chính cho bảo vệ môi trường quy định tại Điều 34 và Điều 37 dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh đề nghị sửa khoản 5, Điều 34 dự thảo Luật theo hướng ngân sách TP. Hà Nội được hưởng 100% số thu tăng thêm từ các khoản thu do việc điều chỉnh chính sách phí, lệ phí quy định tại khoản 4 Điều này để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, kinh tế - xã hội và chi hoạt động kinh tế, khoa học, công nghệ và bảo vệ môi trường. Đồng thời, sửa đổi khoản 1 Điều 37 theo hướng tăng cường phân quyền cho Hà Nội trong việc phê duyệt các dự án trọng điểm về bảo vệ môi trường.
