"Có thực mới vực được đạo!"

Cần sắp xếp lại quy mô hệ thống trường lớp, giảm bớt các điểm trường

Theo ĐBQH Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đắk Lắk), việc giao số lượng biên chế viên chức sự nghiệp của Bộ Nội vụ những năm qua đã làm cho nhiều địa phương không thể bố trí giáo viên theo đúng định mức, vị trí việc làm dẫn đến tình trạng nhiều điểm trường, điểm lớp ở vùng biên giới, biển đảo, vùng sâu, vùng xa thiếu giáo viên và bố trí giáo viên không đúng với vị trí việc làm. Trước tình trạng này, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết Bộ trưởng có trách nhiệm như thế nào và Bộ Nội vụ có trách nhiệm ra sao để giải quyết trong thời gian tới. 

Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nêu rõ, thực chất việc giao biên chế viên chức hàng năm thì Bộ Nội vụ không có thẩm quyền; Bộ chỉ có chức năng đề xuất, tham mưu cho Chính phủ bổ sung biên chế giáo viên đáp ứng yêu cầu ở đâu có học sinh thì ở đó phải có giáo viên. "Tới đây, Bộ Nội vụ sẽ tiếp tục kiến nghị sửa đổi cho phù hợp hơn về nội dung này, đề nghị giao biên chế trên cơ sở định mức, các địa phương cũng cần sắp xếp lại quy mô hệ thống trường lớp, giảm bớt các điểm trường lẻ để vừa giảm đầu mối, giảm biên chế giáo viên vừa có điều kiện nâng cao chất lượng giáo dục. Thực tế cho thấy nhiều địa phương đã làm rất tốt việc này. 

Học sinh phải có điều kiện học tập tốt nhất, thuận tiện nhất

Cùng quan tâm đến tình trạng thiếu giáo viên vẫn còn rất lớn trong năm học 2022 - 2023, nhất là đối với các tỉnh/ thành phố có số lượng học sinh tăng cao, ĐBQH Đỗ Huy Khánh (Đồng Nai) đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp cụ thể về vấn đề này?

Điều hành phiên chất vấn, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đã yêu cầu Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn giải trình về vấn đề này.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, tổng số giáo viên thiếu tính từ nay đến năm 2026 là 107.000 chỉ tiêu, trong khi chỉ tiêu được giao bổ sung là 65.850. Con số 107.000 chỉ tiêu này là cách tính dựa trên thực tế, bởi có nhiều lớp học không theo chuẩn, học sinh ít nhưng vẫn phải duy trì điểm trường với tinh thần “ở đâu có học trò, ở đó có giáo viên”.

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, một trong những khâu cần tập trung để giải quyết tình trạng thiếu giáo viên là phải rà soát, sắp xếp lại một lần nữa mạng lưới các cơ sở giáo dục từ mầm non đến phổ thông. Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo ráo riết việc này. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã chỉ đạo trong 2 năm qua và thu được một số kết quả rất khả quan.

"Tuy nhiên, cần phải tiếp tục thực hiện vì ở mỗi tỉnh, mỗi địa phương, việc sắp xếp vẫn còn khác nhau, có địa phương vẫn sắp xếp tương đối cơ học". Nhấn mạnh điều này, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn mong muốn, các địa phương trong quá trình rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy thì không máy móc, cứng nhắc, không chỉ vì mục tiêu giảm điểm trường mà phải lấy mục tiêu vì học sinh, phải tạo điều kiện học tập tốt nhất, thuận tiện nhất cho học sinh và các giáo viên cũng đỡ vất vả. 

Về chỉ tiêu bổ sung 65.850 giáo viên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, hiện nay, nhiều tỉnh và thành phố vẫn còn chỉ tiêu cũ nhưng chưa tuyển. Do đó, cần phải khẩn trương vừa tuyển theo chỉ tiêu cũ vừa tích cực tuyển theo chỉ tiêu mới.

Bộ trưởng cũng nêu thực tế, hiện nay số giáo viên được đào tạo ở các trường cao đẳng ra chưa đáp ứng được chuẩn mới nên nhiều địa phương có đề xuất và mong muốn trong Kỳ họp Quốc hội lần này có thể giao cho ngành giáo dục nghiên cứu, đề xuất tạm tuyển số lượng giáo viên theo chuẩn cũ. Bên cạnh đó, đẩy mạnh việc bồi dưỡng để làm sao đến năm 2030, số này có thể đạt chuẩn mới. Nếu đến thời điểm 2030, các trường hợp này chưa đạt chuẩn thì chấp nhận không tham gia đội ngũ giáo viên nữa. "Hiện, Bộ cũng đang tính rất nhiều các giải pháp, như: nâng cao năng lực của các trường đại học sư phạm, chỉ tiêu và đặc biệt là các ngành đào tạo cho các môn học mới để thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới năm 2018…", Bộ trưởng nói. 

Về thực hiện đặt hàng đào tạo giáo viên với các trường sư phạm, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, nhiều địa phương không dám đặt hàng với nhiều lý do khác nhau. Do đó, Bộ đang tiến hành rà soát các nội dung liên quan đến Nghị định 116/2020/NĐ-CP về đặt hàng đào tạo giáo viên.

Để giảm số lượng giáo viên nghỉ việc, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu rõ, sẽ tiến hành rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, thể chế, chính sách có liên quan đến nhà giáo, trong đó, vấn đề tăng lương, nâng phụ cấp, ưu đãi, đặc biệt là đối với giáo viên mầm non và giáo viên tiểu học phải được thực hiện một cách cấp bách để giải quyết được đời sống cho giáo viên với tinh thần “có thực mới vực được đạo”.

Cùng với đó là cải thiện môi trường làm việc và hỗ trợ về mặt chuyên môn cho giáo viên. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo mong muốn, xã hội, phụ huynh có sự chia sẻ, đồng hành với các nhà giáo và các nhà giáo cũng cần phải cố gắng, phấn đấu để dành điều tốt nhất cho thế hệ học sinh của đất nước.