"Thời gian và nhân chứng": Khắc họa chân dung các nhà báo gạo cội

Sự kiện giới thiệu bộ sách Thời gian và nhân chứng (Hồi ký của các nhà báo) diễn ra sáng 29.9, tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Bộ sách là kết quả của sự tâm huyết của GS.NGND Hà Minh Đức và các cộng sự, trong hơn 10 năm. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản lần đầu tập I năm 1994, tập II năm 1997 và tập III năm 2001.

Năm 2023, đáp ứng nhu cầu của bạn đọc, tôn vinh các thế hệ nhà báo đã cống hiến cả đời mình cho sự nghiệp báo chí và đặc biệt góp phần lưu giữ nguồn tài liệu quý, bộ sách được xuất bản lần thứ hai. Việc tái bản bộ sách hướng tới mốc kỷ niệm 100 năm ra đời và phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam, nhằm tôn vinh những cống hiến của các nhà báo lão thành với nền báo chí cách mạng.

43 nhà báo được giới thiệu trong bộ sách Thời gian và nhân chứng, phần lớn là những nhà báo hoạt động trong thời kỳ từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 kéo dài qua cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Đây là thời kỳ gian nan, vất vả, nhiều hy sinh, mất mát của cả dân tộc, nhưng cũng là thời kỳ hào hùng, rực sáng chủ nghĩa anh hùng cách mạng.

Tập I sách giới thiệu chân dung của 13 nhà báo: Quang Đạm, Xích Điểu, Tô Hoài, Lê Kim, Trần Kư, Trần Lâm, Trần Công Mân, Vũ Tú Nam, Đỗ Phượng, Hữu Thọ, Xuân Thủy, Lê Bá Thuyên, Hà Xuân Trường.

Ở đây ta bắt gặp một Quang Đạm học vấn uyên thâm, cống hiến cả đời cho nghề báo, một Xích Điểu với thật nhiều kỷ niệm buồn vui trong hơn 60 năm cuộc đời làm báo, hay Hữu Thọ với những trăn trở, suy nghĩ về nghề đã được ông đúc rút đó là phải “suốt đời sống với cuộc sống và đề thông tin và đánh giá”… Tất cả, tất cả đều là những ký giả tâm huyết với nghề, hết lòng với người, đầy bản lĩnh, trách nhiệm, dám đương đầu với khó khăn, thách thức.

Trôi theo dòng cảm xúc của tác giả, với các bài viết được giới thiệu trong tập II, bạn đọc hứng thú khám phá chân dung của 16 nhà báo: Thanh Châu, Trần Bạch Đằng, Hà Đăng, Hồng Hà, Thanh Hương, Trần Kiên, Lưu Văn Lợi, Nguyễn Thành Lê, Hồng Lĩnh, Hiền Nhân, Hữu Ngọc, Phan Quang, Huỳnh Văn Tiểng, Hoàng Tùng, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Nguyễn Minh Vỹ.

Thông qua chân dung của các nhà báo, người đọc sẽ có cái nhìn “thấu tim gan”, khá đa dạng, nhuần nhuyễn cả về lý luận và thực tiễn về nghề báo. Đó là câu chuyện dài về những con người mà số phận - cuộc đời - tình yêu của người ấy gắn liền với số phận của đất nước và dân tộc, với sự hình thành và phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Tập III của bộ sách tiếp tục phác họa chân dung của 14 nhà báo Dương Kỳ Anh, Hàm Châu, Trần Đức Chinh, Thái Duy, Bảo Định Giang, Trần Mai Hạnh, Vũ Đình Hòe, Hồ Tiến Nghị, Đinh Phong, Trường Phước, Nguyễn Thành, Nguyễn Phú Trọng, Vũ Tuất Việt, Hồng Vinh… tạo được một sự hoàn chỉnh nhất định về đội ngũ các nhà báo cách mạng cho đến hết thời kỳ chống Mỹ và chớm vào thời kỳ đổi mới.

Phát biểu tại chương trình giới thiệu bộ sách, GS.TS Tạ Ngọc Tấn, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, nhận định, đọc Thời gian và nhân chứng, ta thấy đậm đà chất nhân văn, nghĩa tình. Các bài viết ngắn gọn, súc tích như lát cắt trong bức tranh toàn cảnh của nền báo chí cách mạng nước nhà. "Đây là bộ sách rất quý, là bộ sách sống mãi với thời gian và giúp cho sự nghiệp của các nhà báo lão thành được sống mãi với thời gian". 

Nhà báo Hồ Quang Lợi thì chỉ rõ những giá trị mà bộ sách Thời gian và nhân chứng mang đến cho độc giả: "Chúng ta thấy trong bộ sách những cuộc đời làm báo mang lại giá trị nghề nghiệp hết sức quý báu. Thông qua các câu chuyện, trải nghiệm, kinh nghiệm làm nghề để thấy được dòng chảy của lịch sử báo chí. Đồng thời, thông qua hơn 40 gương mặt xuất sắc, xứng đáng nhân cách nghề báo để thấy nổi bật lên văn hóa báo chí Việt Nam".