Thị trường lao động có khởi sắc?

Nhiều cơ hội phục hồi

Báo cáo thống kê của Tổng cục Thống kê cho thấy, thị trường lao động quý IV.2020 đã có nhiều khởi sắc, số người có việc làm tăng. Tuy nhiên, tính chung cả năm, cả nước có  32,1 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, bao gồm bị mất việc làm, phải nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên, giảm giờ làm, giảm thu nhập… Khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là ngành dịch vụ, với hơn 70% người lao động bị ảnh hưởng; tiếp đến là khu vực công nghiệp và xây dựng.

Chia sẻ về khả năng phục hồi của thị trường lao động trong năm 2021 này, nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội Trịnh Thu Nga nhận định: “Theo đà kiểm soát tốt dịch bệnh như hiện nay thì những cơ hội về kinh tế sẽ nhiều hơn và cơ hội việc làm của người lao động cũng sẽ đa dạng hơn. Có thể nhận định một cách lạc quan, quý I.2021, thị trường lao động của cả nước vẫn sẽ khởi sắc”.

Giám đốc khu vực miền Bắc Navigos Search Ngô Thị Ngọc Lan cũng cho rằng, nhân sự các mảng công nghệ thông tin, ngân hàng số, công nghệ tài chính (fintech), thương mại điện tử... sẽ dần khôi phục vì đây là những mảng thị trường phát triển ổn định. Song song đó, mảng bảo hiểm nhân thọ sẽ có nhu cầu tuyển dụng nhiều vị trí cấp cao hoặc tư vấn tài chính do được dự đoán sẽ tăng trưởng 15% so với cùng kỳ năm trước.

Thực tế, vẫn có nhiều nhà đầu tư nước ngoài từ Âu Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc), Trung Quốc, Hàn Quốc... thăm dò thị trường Việt Nam trong mảng sản xuất, cụ thể là điện tử, cơ khí, automotive (ôtô - sản xuất phụ trợ), nhựa... Bên cạnh đó, mảng sản xuất vẫn có các doanh nghiệp duy trì hoạt động như trước dịch do sản phẩm của họ được tiêu thụ ở nước ngoài. Tín hiệu này cho thấy thị trường lao động sẽ có sự phục hồi tới đây.

Thực hiện tốt Bộ luật Lao động

Đưa ra các giải pháp phục hồi thị trường lao động, nguyên Phó Cục trưởng Cục Việc làm, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Lê Quang Trung cho rằng, dịch Covid-19 có những biến đổi khó lường và tác động nhiều mặt của KT - XH. Để ổn định và phát triển thị trường lao động, cần tiếp tục hoàn chỉnh hệ thống pháp luật, trong đó chú ý hình thức làm việc từ xa, hình thức cho người lao động và người sử dụng lao động thực hiện tốt hơn khi năm đầu tiên Bộ luật Lao động 2019 có hiệu lực.

Nhiều chuyên gia ngành lao động cũng khuyến nghị, cần phải tăng cường công tác dự báo kinh tế - xã hội và thị trường lao động. Đồng thời, cơ quan chức năng cần cải cách thủ tục hành chính để các nhà đầu tư, sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu một cách nhanh, gọn. Ngoài ra, công tác đào tạo nghề và giới thiệu việc làm phải được chú trọng, đặc biệt hoạt động Trung tâm Dịch vụ Việc làm trong tổ chức thông tin thị trường lao động, sàn giao dịch, đáp ứng nhu cầu của nhà tuyển dụng. Song song với đó, rà soát chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Một số ngành gặp khó khăn như du lịch, hàng không… có biện pháp hỗ trợ kịp thời để đơn vị này vượt qua khó khăn.

Hiện nay, nhằm tháo gỡ những khó khăn trong việc thiết kế và định hướng thị trường lao động, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đang xây dựng hai đề án liên quan đến vấn đề lao động, việc làm. Trong đó, Đề án “Nâng cao năng lực dự báo cung - cầu lao động” sẽ được xây dựng đa tầng, đa lĩnh vực, rõ thông tin, dữ liệu cả về ngắn hạn, trung hạn, dài hạn. Còn Đề án “Hỗ trợ phát triển thị trường lao động đến năm 2030” gồm nhiều giải pháp cụ thể để hỗ trợ thị trường phát triển theo hướng năng động, hiện đại, tăng sức cạnh tranh. Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề Xã hội Bùi Sỹ Lợi, việc xây dựng hai đề án này là cần thiết. Bởi, để xây dựng được thị trường lao động đáp ứng được yêu cầu thực tiễn thì trước hết phải giải quyết được chất lượng thị trường lao động. Vì chỉ khi nào chất lượng tốt mới giải quyết được việc làm bền vững. Muốn làm được điều này cần nghiên cứu thiết kế, xây dựng thị trường lao động theo hướng linh hoạt, đủ năng lực cạnh tranh. Công tác đào tạo nghề cho người lao động cần gắn kết chặt chẽ hơn với doanh nghiệp và thị trường…