Xác định vấn đề quan trọng cần thẩm tra từ quá trình chuẩn bị
Với tinh thần thực hiện nhiệm vụ theo phương châm chuẩn bị các nội dung phục vụ kỳ họp “từ sớm, từ xa”, trên cơ sở lĩnh vực phụ trách của từng ban theo luật định, lãnh đạo ban xin ý kiến của Thường trực HĐND phân công thẩm tra ngay từ bước đầu, tạo điều kiện để Ban có thời gian nghiên cứu, thu thập thông tin và tài liệu. Lãnh đạo ban xây dựng kế hoạch, phân công cho các thành viên có chuyên môn, kinh nghiệm trên các lĩnh vực theo nội dung của báo cáo để nghiên cứu, thu thập thông tin thông qua hồ sơ tài liệu, các hội nghị, ý kiến của cử tri làm cơ sở cho việc thẩm tra báo cáo trình tại kỳ họp. Đồng thời, gợi ý các vấn đề, lĩnh vực cần quan tâm trong quá trình nghiên cứu, thu thập hồ sơ tài liệu.
Thường trực HĐND đề nghị với UBND huyện, cần chỉ đạo các cơ quan chuyên môn làm tốt công tác phối hợp với các ban HĐND; chủ động tham mưu xây dựng báo cáo có chất lượng, số liệu chính xác, đặc biệt phải có sự thống nhất của tập thể; gửi các văn bản trình kỳ họp đến các ban HĐND thẩm tra đúng thời gian quy định.
Để báo cáo thẩm tra đạt yêu cầu về chất lượng, đưa ra được những kiến nghị, đề xuất sát và đúng, Thường trực HĐND huyện Si Ma Cai nhấn mạnh: việc lãnh đạo chuyên trách các Ban phải chủ động, thường xuyên phối hợp và làm việc với các cơ quan thuộc UBND huyện, xác định các vấn đề quan trọng cần thẩm tra ngay từ quá trình chuẩn bị. Qua đó, các ban có điều kiện nắm bắt thông tin sớm, khai thác và tổng hợp được các văn bản, tài liệu liên quan đến vấn đề thẩm tra, có thêm cơ sở xây dựng báo cáo thẩm tra bảo đảm chất lượng và có sự thống nhất cao. Phát hiện lựa chọn vấn đề, xây dựng kế hoạch khảo sát hết sức quan trọng và cần thiết, qua đó giúp ban HĐND thu thập thông tin nhiều chiều và sát với thực tế quản lý tại địa phương. Bên cạnh khảo sát thông tin, lãnh đạo chuyên trách ban cần chủ động nắm bắt, cập nhật thông tin qua nhiều kênh.
Làm rõ các nội dung giải trình không thỏa đáng
Yêu cầu đặt ra là báo cáo thẩm tra phải thể hiện rõ quan điểm, lập trường của ban HĐND đối với các vấn đề thẩm tra, không nể nang, né tránh, nêu rõ vấn đề ban nhất trí, không nhất trí hoặc còn ý kiến khác nhau, các vấn đề cần giải trình làm rõ và báo cáo HĐND, Thường trực HĐND xem xét, quyết định. Trong thẩm tra, không chỉ tập trung phản biện, các ban phải có những nhận định chung về nội dung trong báo cáo, có các ý kiến đề xuất, bổ sung nội dung, đưa ra các giải pháp cụ thể góp phần hoàn thiện các văn bản của UBND trình tại kỳ họp để UBND khắc phục những hạn chế, vướng mắc trong triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; đồng thời, giúp cho đại biểu HĐND có thêm thông tin, thảo luận và quyết định.
Sau khi thẩm tra, các ban HĐND tổng hợp các kiến nghị, đề xuất, đề nghị HĐND, Thường trực HĐND quan tâm xem xét, yêu cầu UBND huyện giải trình, làm rõ hoặc khắc phục những tồn tại, vướng mắc; phải theo dõi đến cùng việc thực hiện các kiến nghị trong thẩm tra giống như việc theo dõi thực hiện các kiến nghị sau giám sát. Đồng thời, mời các cơ quan, đơn vị liên quan tiếp tục làm việc với Thường trực HĐND tại các hội nghị giao ban hàng tháng để giải trình, làm rõ các nội dung giải trình không thỏa đáng tại kỳ họp HĐND. Tại kỳ họp, Thường trực HĐND và chủ tọa kỳ họp cần quan tâm hơn nữa đến các ý kiến, kiến nghị trong các báo cáo thẩm tra của các ban HĐND huyện, trên cơ sở đó yêu cầu UBND huyện, các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện có trách nhiệm giải trình, làm rõ.
Thường trực HĐND huyện Si Ma Cai đặc biệt nhấn mạnh việc thành viên các ban HĐND phải thường xuyên học hỏi, nâng cao năng lực chuyên môn; đồng thời, phải có tâm huyết, trách nhiệm với công việc được giao. Đây là nhân tố chủ quan hàng đầu, yếu tố quan trọng quyết định chất lượng hoạt động của đại biểu trong công tác thẩm tra. Cùng với đó, cần tiếp tục tổ chức các hội nghị bồi dưỡng, tập huấn cho đại biểu HĐND về kỹ năng nghiên cứu báo cáo, thẩm tra đối với một số lĩnh vực kinh tế, xã hội, tài chính, ngân sách đầu tư công, tài nguyên… giúp cho đại biểu có thêm những kiến thức và kinh nghiệm trong quá trình thẩm tra các nội dung trình kỳ họp HĐND.