Thế nào là hàng hóa thiết yếu?

- Thứ Năm, 22/07/2021, 11:34 - Chia sẻ
Phát ngôn của ông Trần Lê Hữu Thọ, Phó Chủ tịch phường Vĩnh Hòa, TP. Nha Trang, Khánh Hòa: "Bánh mỳ không phải là lương thực" làm dư luận dậy sóng trong mấy ngày qua. Ai cũng cho rằng, phát ngôn này hoàn toàn sai, cùng với đó hành động phản cảm của người thực thi công vụ khiến cho dư luận càng thêm bức xúc.

Tuy nhiên, trong hoàn cảnh thực tế đang lúc chống dịch căng thẳng, mọi người cũng nên phần nào cảm thông cho người thi hành công vụ, nhất là khi cơ quan có thẩm quyền chưa đưa ra định nghĩa bao quát, liệt kê đầy đủ, cụ thể thế nào là hàng hóa thiết yếu, gồm những loại nào. Sau vụ việc xảy ra, tỉnh Khánh Hòa đã ban hành văn bản hướng dẫn, liệt kê cụ thể thế nào là hàng hóa thiết yếu để áp dụng trên địa bàn; đồng thời điều chuyển công tác khác đối với ông Trần Lê Hữu Thọ. 

Những hàng hóa nào được coi là hàng hóa thiết yếu? Theo quy định tại Điều 4, Luật Giá: các mặt hàng thiết yếu là những hàng hóa, dịch vụ không thể thiếu cho sản xuất, đời sống, quốc phòng, an ninh, bao gồm: nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, dịch vụ chính phục vụ sản xuất, lưu thông; sản phẩm đáp ứng nhu cầu cơ bản của con người và quốc phòng, an ninh. Và, Công văn số 2601/VPCP-KGVX ngày 3.4.2020 về việc thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg về phòng, chống dịch Covid-19 có nêu nhưng khá rộng, chỉ là căn cứ để các địa phương tiếp tục hướng dẫn cụ thể thêm. Bởi lẽ, thực tế hàng hóa thiết yếu mỗi nơi, mỗi khác!

Lương thực, thực phẩm là hàng hóa thiết yếu thì có thể dễ dàng chấp nhận được cùng với đó là muối, nước mắm, xăng, dầu... còn những thứ khác thì rất khó khẳng định. Hiện nay, chỉ thấy cơ quan chức năng bình ổn hàng hóa thiết yếu gồm những mặt hàng này, mặt hàng kia chứ chưa có ai định nghĩa chỉ rõ thế nào hàng hóa thiết yếu. Thậm chí, mỗi vùng, mỗi tỉnh, thậm chí mỗi xã cần hàng hóa thiết yếu khác nhau nên áp dụng chung rất khó.

Chẳng hạn ở nơi có điện thì dầu hỏa dùng để thắp sáng không còn là hàng hóa thiết yếu, nhưng nơi chưa có điện thì đây lại là mặt hàng thiết yếu. Vì thế không thể không xử lý người dân đang ở nơi có điện và không mất điện mà cố tình ra đường bảo đi mua dầu để thắp sáng được! Ngược lại ở vùng nông thôn, vùng núi cao chưa có điện thì lại khác, đi mua dầu thắp sáng là hàng hóa thiết yếu. Ở một số nước châu Âu thời gian thực hiện giãn cách xã hội đã đưa cà phê là hàng hóa thiết yếu. Tuy vậy, ở nước ta đa số sẽ không chấp nhận những hàng hóa trên là thiết yếu, chỉ manh nha ban hành là đã bị dư luận phản đối gay gắt.

Vì vậy, các cơ quan chức năng tùy theo vùng miền, tập quán cần phải liệt kê cụ thể hàng hóa nào là thiết yếu, cần cho cuộc sống người dân. Đừng để cả người thực thi công vụ lúng túng không biết xử lý thế nào các trường hợp vi phạm còn người dân thì "bơ vơ", không rõ hàng hóa thiết yếu là hàng gì, ra đường mua gì thì được, mua gì thì không. Hay tình trạng cố tình khai báo mua hàng hóa thiết yếu để đi ra ngoài một cách tùy tiện, vô tội vạ ở một số nơi...

Phạm Chung