Trong những tháng đầu đại dịch Covid-19 bùng phát, Cung điện Festival - nơi diễn ra Liên hoan phim Cannes ở miền Nam nước Pháp, đầy giường bệnh. Đầu năm 2021, nơi đây lại trở thành trung tâm tiêm vaccine - "vaccinodrome". Và nay, liên hoan phim uy tín nhất thế giới đã khai mạc ngày 6.7, kéo dài đến 17.7.
Do dịch Covid-19 vẫn đang khuynh đảo tại nhiều quốc gia, nhiều nhà làm phim đã không thể đến Pháp tham dự sự kiện này. Lễ khai mạc bớt phù hoa, mặc dù vẫn đủ mặt các ngôi sao Mỹ, Anh, Đức, Hàn Quốc, Canada... Đeo khẩu trang là bắt buộc trong toàn bộ khu vực diễn ra liên hoan phim (ngoại trừ các ngôi sao trên thảm đỏ), cùng với việc xét nghiệm thường xuyên. Giám đốc Liên hoan phim Cannes 2021 Thierry Fremaux cũng thông báo sẽ không chào đón các nhà làm phim và các ngôi sao điện ảnh bằng những nụ hôn vào má như thường lệ.
Điện ảnh tiếp tục chuyển mình
Theo RFI, nhiều tác giả của những bộ phim được chọn tranh Cành cọ vàng năm 2020 được mời đến Cannes lần này, và họ xúc động khi nhận được những tràng pháo tay muộn màng của khán giả và đồng nghiệp sau hơn một năm đợi chờ.
Bất ngờ đầu tiên Ban tổ chức Liên hoan phim Cannes 2021 dành cho khán giả trong Lễ khai mạc là sự hiện diện của đạo diễn Tây Ban Nha Pedro Almodova khi ông trao giải thưởng danh dự của Liên hoan Cannes vinh danh 55 sự nghiệp của nữ diễn viên Mỹ Jodie Foster. “Một người phụ nữ đã vượt qua nhiều thách thức của thời đại. Ở cương vị diễn viên hay đạo diễn, Jodie luôn chứng minh sự mạnh mẽ nhưng không bao giờ che giấu sự yếu mềm của một phụ nữ”, Pedro Almodova nhận xét.
Trước khi nhận giải Cành cọ vàng danh dự từ tay đạo diễn Pedro Almodova, Jodie Foster thổ lộ, 2020 là một năm “chuyển tiếp”, vì khủng hoảng y tế, các rạp phim phải đóng cửa trong nhiều tháng, nhưng nghệ thuật thứ 7 vẫn tiếp tục chuyển mình, “dưới những hình thức khác”. Jodie Foster hối thúc mọi người trở lại rạp chiếu phim, như để bù lại thời gian đã mất.
Đạo diễn Hàn Quốc Bong Joon Ho, Cành cọ vàng 2019 với tác phẩm "Parasite", khi lên sân khấu tuyên bố mở màn lễ hội điện ảnh đầu tiên thời hậu Covid-19 đã nói rằng, virus Corona vẫn còn đó nhưng không hề có gián đoạn trong nghệ thuật thứ 7. Con tàu điện ảnh vẫn tiếp tục tiến bước”. Bong Joon Ho được ví như nhịp cầu giữa Cannes 2019 và 2021.
4 nữ đạo diễn tranh Cành cọ vàng
Trong số 24 phim tranh giải Cành cọ vàng năm nay chỉ có 4 phim của nữ đạo diễn. Trong lịch sử Liên hoan phim Cannes, chưa bao giờ có nhiều hơn 4 nữ đạo diễn tranh giải thưởng cao nhất. Và mới duy nhất một nữ đạo diễn từng giành Cành cọ vàng, là Jane Campion, với “The Piano”, năm 1993.
Thành phần Ban giám khảo Liên hoan phim Cannes 2021 ghi nhận nỗ lực của Ban tổ chức hướng tới sự đa dạng. Theo đó, Ban giám khảo gồm 5 nữ, 3 nam, thuộc 7 quốc tịch, đến từ 5 châu lục: Đạo diễn Pháp gốc Senegal Mati Diop; ca sĩ người Pháp sinh tại Canada Mylene Farmer; diễn viên, nhà sản xuất phim người Mỹ Maggie Gyllenhaal; đạo diễn, biên kịch người Áo Jessica Hausner; diễn viên Pháp Melanie Laurent; đạo diễn, nhà phê bình người Brazil Kleber Mendonca Filho; diễn viên Pháp gốc Algeria Tahar Rahim và diễn viên Hàn Quốc Song Kang-ho.
Chủ tịch Ban giám khảo là Spike Lee - người da màu đầu tiên giữ vị trí này.
Những cuộc biểu tình trong phong trào MeToo tại Liên hoan phim Cannes năm 2018 đã không tạo ra thay đổi kỳ diệu nào trên danh sách tranh giải Cành cọ vàng, mặc dù ngày càng nhiều phụ nữ có mặt ở các hạng mục khác. Sophie Monks Kaufman, đồng chủ tịch nhóm các nhà phê bình Anh quốc Times Up, chỉ ra rằng, sự hiện diện của phụ nữ tại Liên hoan phim Cannes năm nay còn tệ hơn năm 2019 khi danh sách tranh giải chính thức tăng từ 21 lên 24 phim.
“4 phụ nữ tranh giải - tôi nghĩ như thế là không đủ”, Giám đốc Liên hoan phim Cannes Fremaux nói với AFP, đồng thời bổ sung: “Các phim được lựa chọn không dựa trên giới tính, sắc tộc hay tôn giáo của đạo diễn. Nhưng nếu lưỡng lự giữa 2 phim và một trong đó là của phụ nữ, chúng tôi sẽ chọn phim của nữ đạo diễn. Chúng tôi cũng làm tương tự liên quan tới vấn đề địa lý. Cannes là một liên hoan phim toàn cầu”.
Ba nữ đạo diễn tranh giải Cành cọ vàng đều là người Pháp: Mia Hansen-Love, với “Bergman Island”, Catherine Corsini, với “The Divide”, và Julia Ducournau, với “Titane”. Nữ đạo diễn thứ 4 là nhà làm phim Hungary Ildiko Enyedi, người từng giành giải Gấu vàng, LHP Berlin 2017 với bộ phim được đề cử Oscar “On Body and Soul”. Bà tranh giải Cành cọ vàng LHP Cannes 2021 với bộ phim “The Story of My Wife”, có sự tham gia của ngôi sao Lea Seydoux.
Những nỗ lực cho hành tinh
Từ năm ngoái đến nay, mối quan tâm của mọi người trên khắp thế giới là kiểm soát đại dịch Covid-19. Tuy vậy, tình trạng khí hậu vẫn luôn là vấn đề trăn trở của loài người. Liên hoan phim Cannes đang thúc đẩy nỗ lực mới để giảm khí thải CO2 và chất thải. Cùng với một chương trình chiếu phim đặc biệt tập trung vào bảo vệ khí hậu, vỏ chai nhựa hoàn toàn bị loại bỏ, phương tiện vận chuyển bằng điện hoặc xăng - điện chiếm tới 60% phương tiện vận chuyển chính thức của Cannes 2021. Thậm chí số lượng người tham gia sự kiện thảm đỏ cũng giảm hẳn.
Mặc dù thực hiện các biện pháp mang tính biểu tượng như vậy, các liên hoan phim vẫn nổi tiếng là những sự kiện tạo ra hàng tấn rác thải, các ngôi sao bay đến từ khắp thế giới. Như trường hợp nam diễn viên Leonardo DiCaprio, người đã tập trung vào chiến dịch môi trường những năm gần đây, bay từ Mỹ sang bằng máy bay riêng để nhận giải thưởng về môi trường tại Cannes 2016. Tất nhiên với những hạn chế đi lại do Covid-19 vẫn đang hoành hành tại nhiều quốc gia, nhiều nhà làm phim không có cơ hội bay đến dự sự kiện này năm nay, nhờ đó mà bớt khí thải.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
