Thể chế hóa nguyên tắc tranh tụng của Hiến pháp

Cho ý kiến về dự án Bộ Luật Tố tụng dân sự (sửa đổi), các ý kiến cơ bản tán thành với nội dung của dự thảo luật và đi sâu phân tích khái niệm tranh tụng và nội hàm cần quy định cụ thể như thế nào. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý nhấn mạnh, mục đích quan trọng của dự án Bộ luật Tố tụng Dân sự (sửa đổi) là cụ thể hóa quy định của Hiến pháp về nguyên tắc tranh tụng. Nhưng theo Chủ nhiệm thì trong dự thảo Bộ luật này, nguyên tắc tranh tụng của Hiến pháp lại chưa được thể hiện rõ. Trong dự án Bộ luật Tố tụng Dân sự (sửa đổi), khái niệm tranh tụng là có nhưng nội hàm cụ thể của nó được thể hiện như thế nào, được thể hiện ở đâu thì lại thể hiện chưa rõ. Tranh tụng chỉ được đề cập ở Mục 3 của chương về sơ thẩm. Nhưng nội dung tranh tụng, ai hỏi trước, ai hỏi sau cần phải rà soát lại để bảo đảm được đúng tinh thần tranh tụng, bảo đảm bình đẳng và bảo đảm hiệu quả để sau này những phán quyết của tòa án phải trên cơ sở của tranh tụng. 
 
Sơ thẩm quy định về tranh tụng, vậy phúc thẩm có tranh tụng không? - Chủ nhiệm Phan Trung Lý đặt câu hỏi Dự thảo Bộ luật này chưa trả lời được câu hỏi đó. Điều 300 của dự thảo Bộ luật quy định tranh luận tại phiên tòa phúc thẩm. Vậy “tranh luận” và “tranh tụng” có quan hệ với nhau như thế nào, đã thể hiện được tranh tụng chưa? Đó là chưa kể các hoạt động xét xử khác nữa. Chủ nhiệm Phan Trung Lý mong muốn có được câu trả lời chính thức từ ban soạn thảo và cơ quan thẩm tra về vấn đề này. Vì nếu không giải quyết được vấn đề tranh tụng thì điểm mới nhất về tranh tụng hiện nay vẫn chưa thể hiện rõ, Chủ nhiệm Phan Trung Lý nhấn mạnh.  
 
Về vấn đề này, Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu khẳng định dự án Bộ luật phải quán triệt tinh thần của Hiến pháp mới và Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị về cải cách tư pháp. Trong đó, xác định tranh tụng là khâu đột phá trong cải cách tư pháp, là nhiệm vụ trọng tâm.
 
Theo Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu, để bảo đảm được nguyên tắc tranh tụng có rất nhiều khâu từ việc tranh luận tại phiên tòa, từ việc quyền của luật sư, quyền của  đương sự…  Kết quả tranh tụng dựa trên cơ sở tranh luận tại phiên tòa để đi đến lẽ phải. Ban soạn thảo cần tiếp tục rà soát lại các chế định trong dự thảo Bộ luật này để bảo đảm thực hiện đúng tinh thần tranh tụng, Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu đề nghị.