Thành phố Hồ Chí Minh cần tổng kết, đề xuất xây dựng nghị quyết mới thay thế Nghị quyết 54 của Quốc hội

Năng động, có nhiều mô hình, cách làm mới, sức lan tỏa cao

Phát biểu tại cuộc làm việc, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ghi nhận, đánh giá cao Thành phố Hồ Chí Minh đã chuẩn bị chu đáo nội dung báo cáo để làm việc với Đoàn; hoan nghênh các cơ quan của Quốc hội, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Bộ, ngành đã tập trung nghiên cứu, có nhiều ý kiến cụ thể, tâm huyết, trách nhiệm, nhất là về những đề xuất, kiến nghị của thành phố.

Nhấn mạnh vị trí, vai trò quan trọng của Thành phố mang tên Bác, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ: Thành phố Hồ Chí Minh là đầu tàu kinh tế động lực của cả nước, chiếm 13% dân số, đóng góp 22-25% GDP của cả nước và khoảng 25-27% tổng thu ngân sách nhà nước. Với vị trí thuận lợi, có nguồn nhân lực chất lượng cao, thị trường phát triển năng động và quy mô rộng lớn, TP Hồ Chí Minh rất năng động, thường xuất hiện nhiều mô hình, cách làm mới, hiệu quả, có sức lan tỏa cao; thường là nơi đầu tiên hoàn thiện các khung khổ chính sách, thể chế... Đây cũng là nơi đầu tiên thực hiện tổ chức chính quyền đô thị; xây dựng mô hình “Thành phố trong thành phố” đối với Thành phố Thủ Đức; tiên phong trong xây dựng đô thị thông minh; thu hút được nhiều hoạt động phát triển doanh nghiệp, đổi mới sáng tạo với số doanh nghiệp khởi nghiệp chiếm hơn 42% cả nước.

Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ, thời gian qua, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách để hỗ trợ Thành phố Hồ Chí Minh giữ vững vai trò đầu tàu phát triển của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có tỷ lệ đóng góp lớn cho sự phát triển kinh tế của Vùng và cả nước. Đó là Nghị quyết số 16-NQ/TW, ngày 10.8.2012 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020; Nghị quyết 54/2017/QH14, về cơ chế, chính sách đặc thù của Thành phố Hồ Chí Minh; Nghị quyết số 131/2020/QH14 ngày 16.11.2020 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh; Nghị quyết số 1111/NQ-UTVQH14 ngày 9.12.2020 của UBTVQH về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã và thành lập Thành phố Thủ Đức thuộc Thành phố Hồ Chí Minh; Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế…

Qua nghe báo cáo và ý kiến trao đổi, thảo luận tại cuộc làm việc, Chủ tịch Quốc hội cơ bản đồng tình, đồng thời chia sẻ với những tác động rất nặng nề từ đợt bùng phát đại dịch Covid-19 lần thứ tư tới mọi mặt của đời sống kinh tế, chính trị, xã hội TP. Đồng thời nêu rõ, TP Hồ Chí Minh đã khắc phục mọi khó khăn, thách thức, thể hiện sức mạnh đoàn kết của cả hệ thống chính trị, có rất nhiều mô hình hay, từng bước kiểm soát được dịch bệnh để trở lại điều kiện bình thường mới, các hoạt động xã hội, sản xuất kinh doanh được khôi phục và đạt được nhiều kết quả tích cực. Đây là điều rất đáng mừng - một "niềm vui kép", Chủ tịch Quốc hội nói. Ví việc TP Hồ Chí Minh vượt qua đại dịch Covid-19 như vừa qua "cơn trọng bệnh", Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, mừng thứ nhất là sau trọng bệnh, TP Hồ Chí Minh đã vượt qua được thử thách rất hiểm nghèo; mừng thứ hai là sau trọng bệnh như vậy, TP Hồ Chí Minh lại duy trì, phục hồi và tiếp tục phát triển tốt. "Thành phố Hồ Chí Minh đã trở lại nhanh hơn so với mong muốn của chính các đồng chí, cũng như mong muốn của Đảng, Nhà nước và Nhân dân cả nước", Chủ tịch Quốc hội xúc động.

Một trong những kết quả nổi bật đó là, năm 2021, tổng thu ngân sách nhà nước đạt trên 381 nghìn tỷ đồng (đạt 104,5% dự toán), thu hút FDI đạt 7,23 tỷ USD (bằng 138,6% so với năm 2020). Kiều hối đạt 6,6 tỷ USD, xuất khẩu tăng 2,8% so với cùng kỳ. Thành phố có 5/9 ngành dịch vụ có mức tăng trưởng cao hơn cùng kỳ như: thông tin và truyền thông; tài chính - ngân hàng - bảo hiểm; hoạt động khoa học và công nghệ; giáo dục và đào tạo; hoạt động y tế và cứu trợ xã hội.

2021 là năm đầu tiên thành phố Thủ Đức đi vào hoạt động theo Nghị quyết số 1111/NQ-UTVQH14 ngày 9.12.2020 của UBTVQH; năm đầu tiên thực hiện tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh theo Nghị quyết số 131/2020/QH14 ngày 16.11.2020 của Quốc hội. Thành phố đã đẩy mạnh phân cấp quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực; kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, cải thiện môi trường đầu tư, đồng hành với doanh nghiệp.

Cùng với đó, cuộc bầu cử ĐBQH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 rất thành công, với tỷ lệ cử tri tham gia bỏ phiếu đạt 99,39%.

Các hoạt động văn hóa - xã hội được điều chỉnh phù hợp với công tác phòng, chống dịch. Một số hoạt động nghệ thuật phục vụ các sự kiện chính trị, các ngày lễ lớn chuyển sang hình thức trực tuyến, khai thác thế mạnh của truyền thông, gắn với công tác tuyên truyền phòng, chống dịch, động viên Nhân dân nêu cao quyết tâm, lạc quan đẩy lùi dịch bệnh, tôn vinh tinh thần trách nhiệm, tri ân sự hy sinh cao cả của đội ngũ y bác sĩ và các lực lượng tuyến đầu phòng, chống dịch.

Ngành giáo dục đã cố gắng triển khai tốt các hoạt động giáo dục trực tuyến cho các bậc học, tổ chức huy động trang thiết bị cho các trường hợp khó khăn. Công tác an sinh xã hội, an dân, quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm.

Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng chính quyền và vận động Nhân dân chuyển biến mạnh mẽ, đạt nhiều kết quả có ý nghĩa.

Trong 2 tháng đầu năm 2022, kinh tế Thành phố phục hồi khá nhanh, có nhiều tín hiệu tích cực. Các hoạt động văn hóa - xã hội được triển khai theo kế hoạch, nhất là việc tổ chức tốt, chu đáo các hoạt động chăm lo Tết theo phương châm “Tết tri ân, đầm ấm, an toàn, tiết kiệm”, nghĩa tình theo Chỉ thị 11 của Ban Bí thư. Quốc phòng, an ninh tiếp tục được giữ vững, công tác tuyển, giao quân hoàn thành 100% chỉ tiêu; trật tự xã hội, an ninh chính trị TP được giữ vững.

TP Hồ Chí Minh tiếp tục kiểm soát dịch Covid-19 có hiệu quả, đã triển khai tốt Chiến dịch bảo vệ nhóm người có nguy cơ cao, bước đầu có hiệu quả chiến dịch bảo vệ trẻ em; tổ chức tiêm vaccine xuyên Tết và đạt được kết quả tích cực với hơn 13 nghìn người, đồng thời tăng cường lực lượng bác sỹ về cơ sở…

Đạt được những kết quả trên, theo Chủ tịch Quốc hội, trước hết do Thành phố luôn thể hiện sự quyết tâm, đoàn kết, chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, phát huy truyền thống «thành đồng Tổ quốc», trung dũng, kiên cường, năng động, sáng tạo, nghĩa tình. Qua đó cho thấy, sức mạnh nội sinh rất lớn của Thành phố Hồ Chí Minh. Thành phố Hồ Chí Minh luôn chủ động, quyết liệt, dám nghĩ, dám làm, có nhiều giải pháp mới, đột phá nhằm vượt qua khó khăn, ổn định các mặt về kinh tế - xã hội, tạo tiền đề vững chắc cho những năm tiếp theo. Cùng với đó, Thành phố Hồ Chí Minh luôn nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự hỗ trợ của Trung ương, các bộ, ngành, các địa phương và nhân dân cả nước cũng như đồng bào ta ở nước ngoài. Thành phố đã biết tận dụng các cơ hội, tập trung trọng điểm vào các lĩnh vực đột phá, bám sát chiến lược y tế ở giai đoạn phục hồi, đưa ra nhiệm vụ cụ thể, tổ chức thực hiện chu đáo, chặt chẽ.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ghi nhận, đánh giá cao, biểu dương nỗ lực, kết quả của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân Thành phố Hồ Chí Minh đã đạt được trong thời gian qua, đóng góp quan trọng vào thành công chung của cả nước.

Duy trì động lực hiện có, tìm kiếm động lực tăng trưởng mới

Chủ tịch Quốc hội đồng tình với những khó khăn, thách thức, hạn chế, tồn tại mà Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đã thẳng thắn nêu trong Báo cáo. Trong đó, nhiều chỉ tiêu không đạt so với kế hoạch đề ra, chưa tương xứng với tiềm năng, vị thế, ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng chung của cả nước. Đổi mới mô hình tăng trưởng, chất lượng tăng trưởng chuyển biến còn chậm.

Với cái nhìn tổng thể hơn, Chủ tịch Quốc hội gợi mở và nêu rõ, không phải đến năm 2021 mà trước đó, trong giai đoạn 2016-2020, «dường như các động lực tăng trưởng của TP Hồ Chí Minh đã bị bào mòn», «chiếc áo» cơ chế, chính sách cho TP Hồ Chí Minh bây giờ đã «chật». Điều này cũng được lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương chỉ ra tại cuộc làm việc.

Nhấn mạnh những khó khăn, thách thức phía trước với Thành phố Hồ Chí Minh còn rất lớn, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cùng với việc tiếp tục duy trì những động lực hiện có, thì tìm kiếm động lực tăng trưởng mới là điều tất yếu mà Thành phố Hồ Chí Minh phải suy nghĩ; và suy nghĩ ở đây, theo Chủ tịch Quốc hội, «không chỉ cho thành phố, mà còn là cho cả nước». «Rất mong Đảng bộ Thành phố tập trung phân tích, đánh giá, tìm xem nguyên nhân khách quan, chủ quan, động lực tăng trưởng nào tiếp tục duy trì, bồi đắp thêm, động lực nào mới cần phát huy», Chủ tịch Quốc hội nói. Và, một trong những động lực tăng trưởng mới, đúng như kiến nghị của Ban Thường vụ Thành ủy TP Hồ Chí Minh với Chủ tịch Quốc hội và Đoàn công tác, đó là Quốc hội xem xét, thông qua chủ trương đầu tư Dự án Đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh và các cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai thực hiện dự án. Và, trong khi kiến nghị xây dựng đường đai 3, đã phải nghĩ đến kiến nghị xây dựng dự án đường vành đai 4”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Tự hào, tự tin, trí tuệ, toàn tâm, toàn ý tất thành công

Với niềm tin yêu và kỳ vọng lớn lao vào không chỉ sự phục hồi, phát triển mà còn là giữ vững vai trò đầu tàu của mình, Chủ tịch Quốc hội tin tưởng và gửi gắm Đảng bộ, chính quyền, quân và dân TP Hồ Chí Minh: "Tự hào, tự tin, trí tuệ, toàn tâm, toàn ý tất thành công".

Nêu rõ Thành phố Hồ Chí Minh cần nhận diện rõ những khó khăn, thách thức sẽ phải đối diện, trong đó có cả khó khăn, thách thức cũ và khó khăn, thách thức mới nảy sinh, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Thành phố Hồ Chí Minh cần tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, xây dựng nội bộ đoàn kết, thống nhất. Tiếp tục tập trung giám sát, kiểm soát dịch Covid-19 trên địa bàn theo chỉ đạo và hướng dẫn của Trung ương. Sớm xây dựng kịch bản nhằm cụ thể hóa Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Tập trung hoàn thành các dự án công trình trọng điểm của Thành phố như: Tuyến metro số 1 và số 2, dự án cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Mộc Bài, dự án chống ngập, nhà ga T3. Tập trung đẩy nhanh tiến độ xây dựng Quy hoạch Thành phố theo Luật Quy hoạch…

Với các kiến nghị cụ thể Ban Thường vụ Thành phố Hồ Chí Minh nêu ra, trên cơ sở ý kiến của lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội, các bộ, ngành cơ quan tại cuộc làm việc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định ủng hộ về chủ trương đầu tư dự án xây dựng đường vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh với những cơ chế, chính sách đặc thù và theo hình thức đầu tư công, vì trong giai đoạn hiện nay, việc kêu gọi nguồn vốn đầu tư theo hình thức PPP là rất khó khăn. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh sớm xây dựng, hoàn thành hồ sơ để trình các cơ quan có thẩm quyền.

Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị điều chỉnh tăng mức vốn dự kiến kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Theo đó, thành phố có thể cân đối nguồn vốn chi đầu tư phát triển cho kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 là 261.967,923 tỷ đồng, cao hơn 119.410,922 tỷ đồng so với mức vốn 142.557 tỷ đồng đã được thông báo tại Quyết định số 1535/QĐ-TTg. Ủng hộ kiến nghị này, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Thành phố Hồ Chí Minh có thể tự điều chỉnh những nội dung thuộc phạm vi đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép trong các nghị quyết. Ví dụ, Thành phố Hồ Chí Minh có thể sử dụng nguồn tăng thu để bố trí vốn đầu tư công cho các dự án ngoài số vốn đã được quyết định và báo cáo cơ quan có thẩm quyền với những danh mục mới ngoài phạm vi Nghị quyết.

Chủ tịch Quốc hội cũng nhất trí với kiến nghị xây dựng Đề án phát triển Thành phố Hồ Chí Minh trở thành trung tâm tài chính quốc tế. Đây không chỉ là trung tâm tiền tệ, ngân hàng, mà còn bao gồm cả thị trường vốn, dịch vụ quản lý quỹ đầu tư, tài sản và thị trường hàng hóa phái sinh.

Về kiến nghị cơ chế đặc thù cho thành phố Thủ Đức, Chủ tịch Quốc hội nhất trí với các đại biểu, đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh nghiên cứu xây dựng nghị quyết riêng hay lồng ghép vào Nghị quyết số 54/2017/QH14 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh. Nhấn mạnh rằng, Nghị quyết số 54/2017/QH14 đã được thực hiện 5 năm, Chủ tịch Quốc hội đồng thời đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh tổng kết việc thực hiện Nghị quyết, nghiên cứu đề xuất xây dựng nghị quyết mới thay thế nghị quyết này.

Đánh giá cao tinh thần của Thành phố Hồ Chí Minh trong việc đề xuất chính sách đặc thù trong cả thu và chi ngân sách…, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, mọi cơ chế, chính sách mà lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, làm mục đích phục vụ, công khai, minh bạch, thỏa đáng, thì chắc chắn người dân, doanh nghiệp sẽ đồng tình, ủng hộ. Cùng với đó, phải đánh giá kỹ tác động cũng như quá trình làm, có sức thuyết phục…

Cơ bản đồng tình với các kiến nghị của Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, sau cuộc làm việc này, Tổng Thư ký Quốc hội tổng hợp đầy đủ, chuyển đến Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, cơ quan liên quan để xem xét, nghiên cứu, đánh giá, sớm đưa ra các chính sách, giải pháp tạo điều kiện cho Thành phố phát huy hiệu quả hơn tiềm năng hiện nay, giữ vững vị trí đầu tàu, góp phần tích cực vào phát triển của Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam nói riêng và cả nước nói chung. Tinh thần chung là "ủng hộ tối đa", "TP Hồ Chí Minh vì cả nước và cả nước vì TP Hồ Chí Minh", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Thay mặt Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên chân thành cảm ơn và tiếp thu các ý kiến phát biểu chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.

Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh nhấn mạnh, để tiếp tục phát huy những kết quả mà thành phố đã đạt được, tiếp tục phát huy nội lực, vượt qua những rào cản, khó khăn, Thành phố Hồ Chí Minh cần được tháo gỡ bằng những cơ chế, chính sách phù hợp. Đảng bộ và Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh gửi gắm niềm tin, trách nhiệm và kỳ vọng vào Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ với tinh thần Thành phố Hồ Chí Minh “vì cả nước, cùng cả nước”; đầu tàu phát triển tốt sẽ kéo cả con tàu vượt qua những khó khăn, thử thách.