Thắng lợi quyết định sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước

Cuộc thương lượng trên bàn đàm phán ở Paris thực sự là đỉnh cao của ngoại giao nước ta, cũng là mốc son đỏ thắm trong đấu tranh trên bàn đàm phán. Đây cũng là một cuộc đấu trí căng thẳng giữa ta và Mỹ. Qua đó, chúng ta cũng rút được nhiều kinh nghiệm và bài học về kỹ thuật, chiến thuật.

Một lòng vì chính nghĩa    

Cuộc đấu tranh chính nghĩa đó đã huy động được toàn dân tham gia, quân đội ta chiến đấu hy sinh quên mình, động viên được nhân loại yêu chuộng hòa bình và công lý đoàn kết với Việt Nam. Cuộc đấu tranh chính nghĩa đó còn động viên cả các dân tộc bị áp bức đứng lên chiến đấu.

Nhờ có toàn quân và toàn dân một lòng vì chính nghĩa, cho nên chúng ta đã chiến thắng một thế lực xâm lược trong thế tương quan lực lượng như “châu chấu đá voi” - giữa một bên là dân tộc chỉ có chính nghĩa với vũ khí thô sơ với một bên là đế quốc mạnh nhất thế giới về quân sự và vũ khí hiện đại. Thậm chí, nhiều bạn bè trên thế giới ủng hộ ta nhưng cũng lo cho ta, không biết có chiến đấu và chiến thắng cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ không.

Sự phân biệt giữa chính nghĩa và phi nghĩa là lý do tập hợp được một mặt trận nhân dân thế giới rộng khắp, đặc biệt là ngay trong lòng nước Mỹ, đoàn kết với nhân dân Việt Nam.

Kết hợp sức mạnh dân tộc và thời đại

Sức mạnh dân tộc là sự đoàn kết nhất trí của toàn dân với khẩu hiệu “Toàn dân kháng chiến cống Mỹ, cứu nước”, “Tất cả cho tiền tuyến”. Sức mạnh đó là chủ yếu và rất to lớn. Tuy nhiên, để thắng một đối phương mạnh hơn ta gấp nhiều lần, nếu không có sự đoàn kết ủng hộ từ bên ngoài thì cũng không thể thắng được.

Chúng ta đã tranh thủ được dư luận tiến bộ trên thế giới, trước hết là của Liên Xô, Trung Quốc và các nước xã hội chủ nghĩa, các dân tộc đang đấu tranh giành độc lập, phong trào Không liên kết và toàn bộ lực lượng yêu chuộng hòa bình và công lý ở các nước tư bản chủ nghĩa, hình thành một mặt trận rộng khắp chưa từng có đoàn kết vì Việt Nam.

Đường lối độc lập, tự chủ trong đấu tranh

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, ở miền Nam Việt Nam, nhân dân Việt Nam với lực lượng vũ trang của Mặt trận Dân tộc giải phóng đã đứng lên trong lúc bị đàn áp khốc liệt bởi một lực lượng quân sự hùng mạnh chống xâm lược, giành lại độc lập, tự do và thống nhất đất nước.

Song song đó, trên bàn đàm phán, chúng ta đã giành thế chủ động đưa ra những giải pháp do Mặt trận Dân tộc giải phóng, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa đưa ra. Đặc biệt là khi giải quyết các vấn đề của miền Nam Việt Nam thì phần lớn đề nghị về giải pháp là do miền Nam đưa ra, Việt Nam Dân chủ cộng hòa ủng hộ.

Chúng ta có tham khảo ý kiến của các nước khác, đặc biệt là của Liên Xô, Trung Quốc và các bạn có gợi ý cho ta nhiều ý kiến bổ ích để tham khảo nhưng cũng có lúc các ý kiến của các bạn khác nhau trên chiến trường cũng như trên bàn đàm phán. Chúng ta nghiên cứu, tham khảo một cách nghiêm túc và thận trọng nhưng cuối cùng các giải pháp đưa ra là do chính chúng ta quyết định. Ta không lệ thuộc vào ai, nhất là khi các nước đã có ý kiến bất đồng.

Kết hợp quân sự, chính trị và ngoại giao

Trong đàm phán, sự kết hợp này vẫn có ý nghĩa quan trọng nhưng ta vẫn luôn xem chiến trường có ý nghĩa quyết định. Nếu không có cuộc tổng tiến công Tết Mậu Thân 1968 thì Mỹ chưa chịu ngồi vào thương lượng. Nếu không có thắng lợi của “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” thì Mỹ cũng chưa chịu ngồi lại để ký Hiệp định một cách nhanh chóng trong vòng một tháng như đã diễn ra. Nếu không có Hiệp định Paris quy định toàn bộ quân Mỹ và đồng minh rút khỏi miền Nam Việt Nam cũng như chiến thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh thì cũng không có ngày 30.4.1975 nhanh chóng như vậy. Vì vậy, trong giai đoạn “vừa đánh, vừa đàm”, chúng ta đã kết hợp chặt chẽ chiến trường và đàm phán để giành thắng lợi.

Đảng ta cũng biết nắm thời cơ giành thắng lợi từng bước đến giành thắng lợi quyết định: thực hiện phương châm đấu tranh của Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ thị cho đoàn đàm phán là giành thế chủ động trong đàm phán, kiên trì mục tiêu đấu tranh.

Nhiều học giả trên thế giới nói Hiệp định Paris vừa là một sự kết thúc, vừa là một sự mở đầu. Kết thúc là kết thúc giai đoạn “vừa đàm, vừa đánh”. Nhưng Hiệp định Paris không phải là mục đích cuối cùng mà quan trọng hơn là mở đầu cho một giai đoạn mới thực hiện mục đích cuối cùng của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta là giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.