Thẩm tra sơ bộ dự thảo Nghị quyết về đề án chuyển đổi số của Quốc hội

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn chủ trì phiên họp.

Tại phiên họp, Ủy viên là đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Hoàng Hải cho biết, Thường trực Ủy ban cơ bản thống nhất với sự cần thiết xây dựng Đề án Chuyển đổi số của Quốc hội giai đoạn 2025 - 2030 vì các lý do được nêu trong Tờ trình của Văn phòng Quốc hội.

Đồng thời nhấn mạnh, các cơ quan của Quốc hội cần tăng cường chuyển đổi số, nhanh chóng áp dụng các công nghệ tiên tiến để nâng cao hiệu quả hoạt động trong các lĩnh vực lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; bảo đảm sự tương thích với Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; đáp ứng các yêu cầu, chuẩn mực chung về công nghệ thông tin và chuyển đổi số của quốc gia; đồng bộ hạ tầng số, các nền tảng công nghệ số, các hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu giữa các cơ quan trung ương và các cơ quan của Quốc hội, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quốc hội số.

Về tên gọi của Nghị quyết, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhất trí với tên gọi của Nghị quyết là Phê duyệt Đề án Chuyển đổi số của Quốc hội giai đoạn 2025 - 2030. Nội dung của dự thảo Nghị quyết đã thể hiện phù hợp với Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22.12.2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 1343/NQ-UBTVQH15 ngày 31.12.2024 về xây dựng và phát triển Quốc hội số, giai đoạn 2024-2026, định hướng đến năm 2030. Thường trực Ủy ban thấy rằng, trong thời điểm hiện tại thì việc lựa chọn phân đoạn này là phù hợp.

Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đánh giá cao công tác chuẩn bị Đề án Chuyển đổi số của Quốc hội giai đoạn 2025-2030; cho rằng, Đề án có bố cục rõ ràng, logic, cơ sở pháp lý và chính trị đầy đủ, đã đánh giá tương đối toàn diện về hạ tầng công nghệ, nhân lực, an toàn thông tin, dữ liệu số và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động Quốc hội.

Qua thảo luận, các đại biểu nhất trí với sự cần thiết của Đề án và nhấn mạnh, việc xây dựng Quốc hội số góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo, thay đổi phong cách lề lối làm việc, tăng cường công khai, minh bạch, tạo thuận lợi để người dân dễ dàng tiếp cận các thông tin về Quốc hội, mở rộng hình thức tiếp nhận ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân để công tác lập pháp, giám sát tối cao, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước của Quốc hội phù hợp với thực tiễn, khả thi, tạo sự đồng thuận và đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của cử tri.

Về kiến trúc Quốc hội số, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau. Có ý kiến tán thành với kiến trúc Quốc hội số gồm 8 lớp là: người dùng; kênh giao tiếp; kiến trúc nghiệp vụ; kiến trúc dữ liệu; kiến trúc ứng dụng; kiến trúc công nghệ; kiến trúc an toàn thông tin mạng, an ninh mạng; chỉ đạo, chính sách; tham khảo các mô hình quốc tế; xác định rõ nhiệm vụ và lộ trình thực hiện. Ở góc độ khác, có ý kiến cho rằng, Đề án đưa ra cấu trúc chi tiết về kiến trúc dữ liệu, ứng dụng, bảo mật. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai có thể phát sinh những thay đổi. Do vậy, đề nghị không nên đưa ra cấu trúc chi tiết về kiến trúc Quốc hội số nhằm tạo sự linh hoạt trong triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị, cần phân tích rõ hơn tính kết nối của việc xây dựng Quốc hội số với quá trình số hóa của các cơ quan trung ương như: Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao cũng như đối với chính quyền địa phương.

Đại diện cơ quan chủ trì xây dựng Đề án đã giải trình, làm rõ một số vấn đề các đại biểu quan tâm. Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, mục tiêu xây dựng Đề án Chuyển đổi số của Quốc hội giai đoạn 2025 - 2030 phải bảo đảm tính kết nối, liên thông; dễ hiểu, dễ nhớ, dễ ứng dụng; kế thừa có chọn lọc hệ thống thông tin hiện có; tăng cường sự tương tác giữa cử tri và Quốc hội; thực hiện tốt vai trò đại diện của Nhân dân trên nền tảng số; thúc đẩy sự tham gia của người dân vào các hoạt động của Quốc hội.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn đề nghị, cơ quan trình tiếp tục rà soát kỹ các cơ sở chính trị, pháp lý, thực tiễn xây dựng Đề án. Trên cơ sở các ý kiến của đại biểu tại phiên họp, Thường trực Ủy ban sẽ nghiên cứu tiếp thu nhằm hoàn thiện dự thảo báo cáo thẩm tra hồ sơ dự thảo Nghị quyết để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến.