Thẩm tra Đề án thành lập thành phố Từ Sơn thuộc tỉnh Bắc Ninh

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng cho biết, sau khi xem xét đề nghị của UBND tỉnh Bắc Ninh và của Bộ Nội vụ, Chính phủ đã biểu quyết thông qua vào giao Bộ trưởng Bộ Nội vụ thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ ký Tờ trình, Đề án của Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thành lập thành phố Từ Sơn thuộc tỉnh Bắc Ninh. Theo đó, Chính phủ đề nghị thành lập thành phố Từ Sơn trên cơ sở nguyên trạng diện tích tự nhiên, dân số và 12 phường của thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh hiện nay.

Theo Tờ trình của Chính phủ, việc thành lập thành phố Từ Sơn thuộc tỉnh Bắc Ninh bảo đảm đáp ứng các điều kiện quy định tại Điều 128, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, do phù hợp với Kế hoạch phân loại đô thị toàn quốc giai đoạn 2021 – 2030; Đồ án điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Bắc Ninh đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050... Thành lập thành phố Từ Sơn đáp ứng 5/5 tiêu chuẩn thành lập thành phố trực thuộc tỉnh (quy mô dân số, diện tích tự nhiên, tỷ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính, đã được cấp có thẩm quyền công nhận là đô thị loại III, cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội).

Việc thành lập thành phố Từ Sơn sẽ tạo căn cứ pháp lý cho việc thiết lập mô hình tổ chức bộ máy quản lý đô thị phù hợp, vừa giữ gìn, phát huy các giá trị lịch sử, văn hóa của địa phương, vừa phát huy được tiềm năng, lợi thế của hệ thống hạ tầng cơ sở. Với việc thành lập thành phố Từ Sơn, hạ tầng kinh tế - xã hội của địa phương sẽ tiếp tục được đầu tư đồng bộ, thu hút các nhà đầu tư và doanh nghiệp đến địa bàn phát triển sản xuất, kinh doanh và đầu tư.

Qua thảo luận, các đại biểu tán thành với sự cần thiết thành lập thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, vì để bảo đảm cho mục tiêu, định hướng phát triển và mang lại nhiều lợi ích cho thị xã Từ Sơn nói riêng, tỉnh Bắc Ninh nói chung cần có một mô hình tổ chức bộ máy quản lý phù hợp, bảo đảm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của chính quyền địa phương.

Hồ sơ Đề án về cơ bản đã bảo đảm đầy đủ các tài liệu theo đúng quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính. Nhưng, đối chiếu với quy định tại khoản 2 Điều 128 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, nhiều ý kiến nhấn mạnh, việc thành lập thành phố Từ Sơn mới chỉ đáp ứng 4/5 điều kiện gồm: bảo đảm lợi ích chung của quốc gia, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của chính quyền địa phương các cấp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh; phát huy tiềm năng, lợi thế nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; tạo điều kiện tốt hơn trong công tác bảo đảm yêu cầu quốc phòng, an ninh, trật tự – an toàn xã hội; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội; nhận được sự đồng thuận cao của nhân dân. Một điều kiện còn lại chưa đáp ứng là phù hợp với quy hoạch có liên quan.

Theo phân tích của một số đại biểu, khi thành lập 5 phường (Hương Mạc, Phù Chẩn, Phù Khê, Tam Sơn, Tương Giang) vào tháng 2.2021, người dân ở những đơn vị hành chính này đã phải thay đổi địa chỉ, con dấu, giấy tờ. Đến nay, sau gần 7 tháng, Chính phủ tiếp tục đề nghị thành lập thành phố thì lại thêm một lần thay đổi nữa. Trong khi đó, một số phường hiện có của thị xã Từ Sơn đang có diện tích rất nhỏ, chưa đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định (như phường Đông Ngàn, phường Trang Hạ), thuộc diện cần tiếp tục được sắp xếp trong giai đoạn sắp tới. Các đại biểu đề nghị Chính phủ, chính quyền địa phương cần rút kinh nghiệm khi xem xét, lập phương án sắp xếp các đơn vị hành chính theo Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 24.12.2018 của Bộ Chính trị để tránh gây xáo trộn ảnh hưởng quá nhiều, quá thường xuyên đến đời sống của nhân dân.