Những năm qua, Thái Nguyên đã ban hành nhiều cơ chế chính sách ưu đãi, kêu gọi vào lĩnh vực đầu tư lâm nghiệp. Rừng sản xuất đã giúp nhiều hộ thoát nghèo, làm giàu trên chính quê hương mình, góp phần quan trọng làm thay đổi diện mạo nông thôn.
Năm 2024, xã Yên Trạch là xã cuối cùng của huyện Phú Lương được công nhận hoàn thành NTM sau chặng đường dài nỗ lực. Với gần 95% số dân là đồng bào dân tộc Tày, chủ yếu sinh sống nhờ sản xuất nông, lâm nghiệp. Khi bắt đầu thực hiện Chương trình XDNTM giai đoạn 2011-2020, xã có hơn 50% số hộ nghèo. Phát huy thế mạnh của trên 1.770ha rừng sản xuất, nhiều hộ dân đã đầu tư trồng rừng gỗ lớn kết hợp chăn nuôi đại gia súc, gia cầm, mạnh dạn mở các cơ sở chế biến lâm sản, nhằm tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có tại địa phương. Toàn xã hiện có gần 40 cơ sở chế biến lâm sản, với sản phẩm chủ yếu là gỗ bóc, ván bóc, gỗ dăm. Nhờ đẩy mạnh phát triển kinh tế rừng, thu nhập bình quân của người dân Yên Trạch hiện đạt trên 40 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh.
Từ năm 2016, xã tập trung vận động và tạo điều kiện cho người dân tham gia Chương trình Phát triển lâm nghiệp bền vững, các hộ tham gia Chương trình được hỗ trợ cây giống, tập huấn khoa học kỹ thuật về trồng rừng.
Hàng năm, UBND xã phối hợp với Hạt Kiểm lâm huyện tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kỹ thuật trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng cho người dân, chỉ đạo các tổ chức hội, đoàn thể bám sát cơ sở, tuyên truyền, vận động bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở những diện tích đồi có hiệu quả kinh tế thấp sang trồng cây keo. Vừa triển khai, vừa tuyên truyền, lấy hiệu quả thực tế để chứng minh hiệu quả nên từ vài hộ ban đầu, đến nay, hầu hết các hộ dân trên địa bàn xã đều có rừng trồng. Hộ trồng ít thì có từ 0,2 đến 0,3ha, hộ nhiều lên tới 7ha rừng. Đồng thời, xã cũng triển khai đầy đủ, kịp thời các cơ chế, chính sách hỗ trợ trồng rừng, trên 1.000 hộ đã được vay vốn ưu đãi với số tiền trên 82 tỷ đồng.
Tại xóm Khuân Cướm, trước đây, đất đồi được người dân trồng sắn, ngô hiệu quả kinh tế thấp, hiện nay hầu hết các hộ đều chuyển đổi sang trồng rừng, tổng diện tích rừng đạt trên 100ha. Từ rừng, nhiều hộ đã có đời sống khá hơn và thoát nghèo, tiêu biểu như gia đình anh Lộc Văn Thời, từ nguồn vốn vay ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội, năm 2015, gia đình anh đã cải tạo 02 ha đất đồi tạp, chuyển sang trồng cây keo. Năm 2021 anh bán toàn bộ số keo được trên 150 triệu đồng, có điều kiện làm nhà mới và đầu tư trồng lứa keo kế tiếp.
Với trên 20.000ha rừng sản xuất, trong những năm qua, huyện Võ Nhai đã ban hành nhiều chương trình phát triển kinh tế từ rừng, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu, đưa những loại cây có giá trị kinh tế cao vào trồng. Qua đó giúp nhân dân xoá đói, giảm nghèo nhiều hộ dân đã làm giàu từ kinh tế đồi rừng, góp phần nâng cao giá trị lâm nghiệp, hướng đến phát triển rừng bền vững.
Xuất phát điểm là hộ nghèo, gia đình anh Triệu Văn Sinh (ở xóm Chùa Bứa, xã Bình Long, Võ Nhai) từng bước thoát nghèo, vươn lên làm giàu từ trồng rừng và chăn nuôi. Với 13ha rừng chủ yếu là keo, anh Sinh đã vay 500 triệu đồng từ ngân hàng để đầu tư chuồng trại nuôi trên 100 con lợn thịt và 20 con lợn nái sinh sản. Từ nguồn thu trồng rừng kết hợp với chăn nuôi, sau khi trừ chi phí gia đình anh có thu nhập 500-600 triệu đồng/năm.
Rừng đã giúp nhiều hộ thoát nghèo, làm giàu trên chính quê hương mình
Xã Tràng Xá có trên 65% hộ dân trồng rừng, trung bình mỗi năm sản lượng gỗ khai thác đạt trên 3,3 nghìn m3 gỗ keo, bạch đàn, mỡ, bồ đề... đem lại nguồn doanh thu khoảng hơn 5 tỷ đồng cho các gia đình. Trên địa bàn xã có 7 cơ sở kinh doanh thu mua, chế biến gỗ (băm, bóc), trong đó, nhiều đơn vị hoạt động có quy mô khá lớn tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động địa phương.
Xóm Thành Tiến có 100/120 hộ dân trồng rừng. Nhận thấy giá trị kinh tế từ trồng rừng mang lại, khoảng 10 năm nay bà con đã dần thay thế trồng ngô kém hiệu quả sang trồng keo, bạch đàn, bồ đề... một số hộ đầu tư trồng cả chục ha, thu nhập ổn định hơn 120 triệu đồng/năm.
Xóm Chòi Hồng có tổng diện tích rừng sản xuất đạt gần 400ha, chủ yếu là cây keo và bạch đàn. Nhờ chuyển sang trồng rừng, người dân trong xóm có nguồn thu nhập ổn định, bình quân 01ha rừng sau 5 năm có thu nhập từ 90-120 triệu đồng. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo của xóm cũng giảm từ gần 100% vào năm 2016 thì nay chỉ còn 49/204 hộ.
Cùng với việc tập trung phát triển cây keo, bạch đàn, huyện Võ Nhai còn tập trung hỗ trợ bà con chuyển đổi các loại cây trồng kém hiệu quả sang trồng cây quế. Từ năm 2022, huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn tăng cường hỗ trợ người dân phát triển rừng theo tiêu chuẩn FSC nhằm góp phần nâng cao chất lượng gỗ rừng trồng, đáp ứng các yêu cầu khi xuất khẩu sản phẩm sang một số thị trường cao cấp, giúp nâng cao thu nhập cho người trồng rừng.
Nhiều năm qua, rừng là nguồn sinh kế, nguồn thu nhập của người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, vì vậy, tỉnh Thái Nguyên xác định trồng rừng là “đòn bẩy” quan trọng để tăng thu nhập cho người trồng và chăm sóc rừng. Thái Nguyên đang tập trung phát triển hệ sinh thái rừng theo hướng đạt giá trị đa dụng. Mục tiêu đến năm 2030, tỉnh Thái Nguyên sẽ đạt giá trị sản phẩm gỗ từ rừng trên 10,9 nghìn tỷ đồng; giá trị lâm sản ngoài gỗ tăng 1,5 lần và thu từ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng tăng 50% so với năm 2020... Tỉnh tiếp tục ưu tiên phát triển vùng trồng rừng nguyên liệu tập trung, tăng diện tích rừng gỗ lớn, tập trung ở các địa phương có lợi thế về rừng.
