Tạo sức hút cho du lịch sinh thái Tây Nam Bộ

Sức hấp dẫn của thiên nhiên và văn hóa bản địa

Vùng Tây Nam Bộ nổi bật với văn minh miệt vườn - nơi cư dân đã sáng tạo ra những khu vườn cây ăn trái sum suê, gắn liền với cuộc sống sông nước và hoạt động nuôi trồng thủy sản. Thiên nhiên còn ưu đãi vùng đất này với hệ sinh thái đa dạng, gồm 5 vườn quốc gia (Mũi Cà Mau, U Minh Thượng, U Minh Hạ, Tràm Chim, Phú Quốc), 4 khu bảo tồn tự nhiên, 3 khu bảo tồn loài và 7 khu bảo vệ sinh cảnh.

Tại đây có nhiều điểm du lịch sinh thái vùng và liên vùng: Khu du lịch sinh thái Tràm Chim, Khu du lịch sinh thái Gáo Giồng (Đồng Tháp), Vườn Quốc gia mũi Cà Mau và Khu Bảo tồn thiên nhiên Vồ Dơi (Cà Mau)… Du lịch sinh thái miệt vườn, du lịch sinh thái sông nước, kênh rạch ở Tây Nam Bộ ngày càng thu hút đông đảo du khách. Trong đó, các khu du lịch, điểm sinh thái trở thành điểm nhấn trong các tuyến du lịch.

Điều kiện tự nhiên phong phú, đa dạng của vùng Tây Nam Bộ chính là cơ sở, cầu nối phát triển du lịch nói chung, du lịch sinh thái nói riêng. Thương hiệu du lịch Tây Nam Bộ gắn với hình ảnh sông nước, ghe thuyền, miệt vườn, các vùng sinh thái đa dạng đã tạo nên sắc thái riêng và là một phương thức phát triển thị trường hiệu quả.

Tuy nhiên, hoạt động khai thác tài nguyên tự nhiên phát triển du lịch sinh thái theo hướng bền vững trên địa bàn Tây Nam Bộ những năm qua chưa tương xứng với tiềm năng và chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển du lịch của vùng. Nhìn một cách tổng thể, sản phẩm du lịch sinh thái Tây Nam Bộ chưa thật sự tạo được điểm nhấn sâu sắc trong cảm nhận của du khách. Mức độ tham gia du lịch của cộng đồng còn thấp; các phong tục địa phương và lối sống của người dân trong một số trường hợp bị thương mại hóa bởi hoạt động du lịch…

Xây dựng thương hiệu với đặc điểm riêng có của vùng

Để du lịch sinh thái thu hút khách, góp phần thúc đẩy du lịch Tây Nam Bộ phát triển, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, cần xây dựng quy hoạch tổng thể và chi tiết cho từng khu vực, địa điểm du lịch sinh thái, đồng thời phân vùng và thiết lập chỉ dẫn địa lý rõ ràng. Tiến hành nghiên cứu, điều tra sâu rộng tài nguyên tự nhiên và nhân văn của vùng, có sự phối hợp liên kết chặt chẽ giữa chính quyền các tỉnh, ban, ngành và các thành phần liên quan.

Du lịch sinh thái phải song hành với bảo tồn. Bởi vậy, cần nâng cao ý thức bảo vệ tài nguyên du lịch và môi trường sinh thái cho các nhà quy hoạch, doanh nghiệp du lịch, cộng đồng địa phương và khách du lịch. Điều này đòi hỏi thay đổi nhận thức thông qua các hoạt động cụ thể, hướng tới mục tiêu phát triển mà không làm ảnh hưởng đến tự nhiên và xã hội.

Xây dựng chuỗi liên kết, đa dạng hóa sản phẩm cũng là giải pháp quan trọng. Theo đó, đẩy mạnh liên kết giữa các điểm du lịch sinh thái trong vùng, tạo thành khu du lịch tích hợp cả sinh thái và văn hóa cộng đồng. Tập trung khai thác những nét văn hóa độc đáo của Tây Nam Bộ như các khu bảo tồn tự nhiên, miệt vườn, kênh rạch, chợ nổi và ẩm thực. Đồng thời, đầu tư đồng bộ vào cơ sở hạ tầng, nhất là giao thông đến các xóm làng, miệt vườn, khu du lịch.

Ngành du lịch cần một đội ngũ chuyên nghiệp, có khả năng cạnh tranh và hội nhập. Bởi vậy, các tỉnh cần có chính sách xây dựng lực lượng lao động đáp ứng yêu cầu về chất lượng, cơ cấu ngành nghề và trình độ đào tạo. Phối hợp liên tỉnh để xây dựng đề án phát triển nguồn nhân lực, đẩy mạnh đào tạo mới và đào tạo chuyên sâu. Trong đó, ưu tiên sử dụng nguồn nhân lực địa phương, đặc biệt là người dân tộc thiểu số, sẽ bảo đảm ổn định việc làm và tạo sinh kế bền vững.

Nên nhân rộng các mô hình du lịch sinh thái ở thôn, xóm để xây dựng sản phẩm du lịch bền vững, bảo đảm mối quan hệ hài hòa giữa phát triển kinh tế và văn hóa. Liên kết chặt chẽ với các công ty lữ hành trong và ngoài nước để nghiên cứu thị trường, từ đó vừa quảng bá giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của vùng, vừa tập trung vào thị trường trong nước lẫn các thị trường quốc tế tiềm năng. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng thương hiệu du lịch Tây Nam Bộ gắn liền với những nét văn hóa đặc thù, điểm nhấn riêng có của vùng.

Du lịch sinh thái không chỉ là một hướng đi kinh tế đầy hứa hẹn mà còn là phương thức hữu hiệu để giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa đặc trưng của vùng đất phương Nam, tránh lãng phí nguồn tài nguyên và nâng cao hiệu quả khai thác theo hướng bền vững.