Tạo nền tảng cho sự phát triển vững chắc, đồng bộ

Nghị quyết số 57-NQ/TW đặt mục tiêu đến năm 2030 bố trí ít nhất 3% tổng chi ngân sách hằng năm cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia và tăng dần theo yêu cầu phát triển.

Tuy còn khiêm tốn so với mong muốn và đòi hỏi thực tiễn, nhưng việc đặt mục tiêu tối thiểu 3% tổng chi ngân sách - tăng 1% so với mức quy định tại Luật Khoa học và Công nghệ - đã cho thấy quyết tâm của Đảng, Nhà nước ta trong việc dành thêm các nguồn lực đầu tư để đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia.

Khi mục tiêu trên được đưa ra cũng có không ít ý kiến e ngại với những câu hỏi như: tiền ở đâu để đầu tư? có tiền rồi thì cũng có chi được không, phân bổ, quản lý, sử dụng thế nào cho hiệu quả?... Sự e ngại này cũng có cơ sở bởi thực tế những năm qua chúng ta vẫn chưa thực hiện được mục tiêu dành tối thiểu 2% chi ngân sách nhà nước cho khoa học, công nghệ. Năm 2024, ngân sách nhà nước đầu tư cho khoa học và công nghệ chỉ chiếm khoảng 0,65% tổng chi ngân sách. Những năm trước đó, kết quả cao hơn nhưng cũng chỉ khoảng 0,73% (2023) và khoảng 0,93% (năm 2022)...

Những vướng mắc về cơ chế, chính sách, nhất là cơ chế quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước cho hoạt động khoa học, công nghệ được đánh giá là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng trên. Chính vì vậy, ngay tại Nghị quyết số 193/2025/QH15, Quốc hội đã tập trung tháo gỡ, cho phép thực hiện thí điểm nhiều cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia như: Ưu tiên cấp kinh phí từ ngân sách nhà nước để triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo cơ chế quỹ thông qua các quỹ phát triển khoa học và công nghệ; cho phép nhiệm vụ khoa học và công nghệ được thực hiện theo phương thức khoán chi đến sản phẩm cuối cùng khi tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ có cam kết về sản phẩm với chỉ tiêu chất lượng chủ yếu cần đạt được; tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ được tự chủ, tự chịu trách nhiệm quyết định việc sử dụng kinh phí khoán, được điều chỉnh các nội dung chi, được quyết định việc sử dụng kinh phí từ công lao động để thuê chuyên gia trong và ngoài nước theo mức kinh phí thỏa thuận...

Tại Nghị quyết nêu trên, Quốc hội cũng quy định về quyền sở hữu, quản lý, sử dụng đối với kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, tài sản trang bị để thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ; quy định về thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ...

Tuy chưa thể khắc phục triệt để những điểm nghẽn cản trở sự phát triển của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia hiện nay, nhưng các cơ chế, chính sách đặc biệt được quy định tại Nghị quyết số 193 của Quốc hội đã tạo nền tảng pháp lý hết sức quan trọng để triển khai được ngay các chủ trương đột phá của Nghị quyết số 57 từ những tháng đầu năm nay.

Tổng Bí thư Tô Lâm trong phát biểu kết luận Phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chiều 4.3, đã nhấn mạnh yêu cầu phải tập trung xây dựng, sửa đổi, bổ sung các luật có liên quan để trình Quốc hội xem xét, biểu quyết thông qua ngay tại Kỳ họp thứ Chín sắp tới (tháng 5.2025) cũng như một số luật có liên quan khác, nhằm đáp ứng các yêu cầu của Nghị quyết số 57-NQ/TW, cố gắng hoàn thành trong năm 2025. Đảng ủy Chính phủ khẩn trương ban hành Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội theo quy trình thủ tục rút gọn và hoàn thành ngay trong tháng 3 này.

Như vậy, các cơ chế, chính sách còn vướng mắc cũng đang được Trung ương, Quốc hội, Chính phủ quyết liệt tháo gỡ để tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Cùng với việc thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy, với những nỗ lực, quyết tâm, quyết làm của cả hệ thống chính trị để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm nay và tăng trưởng hai con số liên tục trong những năm tới, chắc chắn chúng ta sẽ có thêm nguồn lực dành cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong thời gian tới.

Năm 2025, như Tổng Bí thư đã chỉ rõ, là năm khởi đầu, định hướng và xây dựng lộ trình triển khai các chính sách cụ thể thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, tạo nền tảng cho sự phát triển vững chắc, đồng bộ cho các năm tiếp theo. Còn rất nhiều việc phải làm để hiện thực hóa được tinh thần đột phá của Nghị quyết số 57-NQ/TW, nhưng chắc chắn chúng ta sẽ làm được, tạo nền tảng đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới.

Quốc hội và Cử tri

Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị của Đảng ủy Chính phủ triển khai nghiên cứu, đề xuất việc sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã, theo Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư ngày 5.3.2025
Theo dòng sự kiện

Thời điểm chín muồi để không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh

Theo GS.TSKH PHAN XUÂN SƠN - Giảng viên cao cấp Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được Bộ Chính trị, Ban Bí thư đưa ra tại Kết luận số 127-KL/TW rất triệt để, có tính cách mạng, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước, nguyện vọng của các nhà khoa học và nhân dân. Do đây là công việc hệ trọng, nên việc thực hiện cần được tiến hành một cách chắc chắn với quyết tâm cao và từng bước cụ thể gồm sắp xếp, vận hành và phát huy hiệu quả của bộ máy mới.

Đồng bộ các giải pháp để đạt được mục tiêu
Quốc hội và Cử tri

Đồng bộ các giải pháp để đạt được mục tiêu

Nguyễn Ngọc Thái, Phó Chánh Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Quảng Nam

Hiện nay, việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị đã trở thành nhiệm vụ cấp thiết, được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Đây là một cuộc cách mạng toàn diện, nhằm xây dựng hệ thống chính trị "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả", đáp ứng yêu cầu của thời kỳ phát triển mới. Để đạt được mục tiêu đề ra, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp.

Quang cảnh hội thảo
Quốc hội và Cử tri

Khắc phục điểm nghẽn quản lý chất lượng, nâng sức cạnh tranh của các ngành hàng

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, doanh nghiệp xuất khẩu trong nước ngày càng đối mặt với nhiều quy định, yêu cầu nghiêm ngặt về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật tại các thị trường nước ngoài. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa là cần thiết nhằm khắc phục điểm nghẽn trong quản lý chất lượng hàng hóa, nâng cao sức cạnh tranh của các ngành hàng.

Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, PGS.TS Vũ Văn Phúc
Quốc hội và Cử tri

Yêu cầu cấp thiết của thời kỳ phát triển mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Trao đổi với Báo Đại biểu Nhân dân, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản, PGS.TS VŨ VĂN PHÚC cho biết: Việc triển khai mạnh mẽ, ứng dụng những thành tựu tiên tiến, hiện đại của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, công cuộc chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xã hội số, công dân số... một cách quyết liệt, có hiệu quả trong thực tiễn cũng là tiền đề quan trọng để nước ta sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã; thực hiện mô hình địa phương 2 cấp. Đây cũng là yêu cầu cấp thiết của thời kỳ phát triển mới, đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Việc nghiên cứu tổ chức lại chính quyền địa phương theo hướng không tổ chức cấp huyện giúp chính sách Nhà nước đến với người dân nhanh hơn, kịp thời hơn
Quốc hội và Cử tri

Đưa chính sách đến với người dân nhanh hơn, kịp thời hơn

Hiện nay, cả nước đang tập trung sắp xếp, tinh gọn bộ máy để hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hơn. Trong đó, việc nghiên cứu tổ chức lại chính quyền địa phương theo hướng không tổ chức cấp huyện là một bước đi đúng đắn, không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách, mà còn tạo điều kiện để các địa phương phát triển mạnh mẽ hơn, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý, giúp chính sách nhà nước đến với người dân nhanh hơn, kịp thời hơn.

KTS Nghiêm
Quốc hội và Cử tri

Sớm đưa ra trình tự thực hiện sáp nhập tỉnh

“Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên mới nên rất cần xem xét để có cách quản trị mới. Bên cạnh việc sắp xếp quận huyện, phường xã, đổi mới cơ cấu tổ chức thì vấn đề sắp xếp lại cấp tỉnh là cần thiết. Tuy nhiên, đây là vấn đề lớn, trong khi thời gian không có nhiều, cần sớm đưa ra trình tự để làm cơ sở triển khai”, KTS. ĐÀO NGỌC NGHIÊM, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam nêu ý kiến.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Tránh sáp nhập cơ học

Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, trong đó yêu cầu nghiên cứu định hướng sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã. Đây là chủ trương, nhưng cũng là yêu cầu cấp thiết trong cách mạng tinh gọn bộ máy hiện nay. Tuy vậy, để bảo đảm hiệu lực hiệu quả hoạt động của bộ máy, việc sáp nhập cần tính toán cẩn trọng, tránh sáp nhập một cách cơ học.

AMH
Lập pháp

Xác định rõ tiêu chí khi sáp nhập tỉnh

Bộ Chính trị vừa ban hành Kết luận số 127-KL/TW về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, trong đó yêu cầu nghiên cứu định hướng sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh. TS. VÕ KIM CƯƠNG, nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP. Hồ Chí Minh, cho rằng, sáp nhập tỉnh là chủ trương rất cần thiết, ông “hoàn toàn ủng hộ” và nhấn mạnh cần phải xây dựng được hệ tiêu chí, tránh sáp nhập cơ học.

Cơ chế vượt trội cho Trung tâm tài chính
Chính sách và cuộc sống

Cơ chế vượt trội cho Trung tâm tài chính

Thế giới hiện có 121 trung tâm tài chính đang cạnh tranh mạnh mẽ để vươn lên vị trí hàng đầu. Khi được thành lập, trung tâm tài chính của Việt Nam làm thế nào để có thể giành lợi thế trong cuộc đua tranh đó? Câu hỏi này thực sự mang tính then chốt trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập và hoạt động của trung tâm tài chính tại Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng
Quốc hội và Cử tri

Đột phá về tư duy lập pháp, tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm

Nguyên tắc thiết kế của Luật Tổ chức Chính phủ năm 2025 được xem là một quyết định mang tính lịch sử của Quốc hội, khi lần đầu tiên trong lịch sử lập pháp của nước ta, Quốc hội giao cho Chính phủ thực hiện những nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, chưa có tiền lệ, trong thời điểm lịch sử đặc biệt của đất nước. Đây là một quyết định táo bạo, thể hiện sự đột phá về tư duy lập pháp, thể hiện tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm trong đề xuất xây dựng Luật và tinh thần đổi mới mạnh mẽ trong công tác lập pháp của Quốc hội.

Tối ưu hóa nguồn lực tài sản công
Quốc hội và Cử tri

Tối ưu hóa nguồn lực tài sản công

Thực hiện Công điện số 138/CĐ-TTg ngày 20.12.2024 của Thủ tướng Chính phủ, việc tổng kiểm kê tài sản công tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị; tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư, quản lý đã được thực hiện từ 0 giờ ngày 1.1.2025.

ẢNH
Quốc hội và Cử tri

Cần bổ sung quy định về Cơ quan pháp quy hạt nhân

PGS.TS. Vương Hữu Tấn - Nguyên Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam

Luật Năng lượng nguyên tử năm 2008 quy định rất mờ nhạt về Cơ quan pháp quy hạt nhân. Để không mắc phải khiếm khuyết này, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu để quy định về Cơ quan pháp quy hạt nhân trong dự thảo Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) cho phù hợp với thông lệ quốc tế.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy
Quốc hội và Cử tri

Xác định rõ phạm vi nội dung được quy định bằng luật, nghị quyết của Quốc hội

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội đã quy định về việc phân định thẩm quyền của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan trong bộ máy nhà nước. Quy định này nhằm cụ thể hóa nội dung về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, xác định rõ phạm vi những nội dung cần được quy định bằng luật, nghị quyết của Quốc hội và quy định có tính nguyên tắc, định hướng về mức độ chi tiết cần được quy định trong luật, làm cơ sở cho việc thực hiện thẩm quyền làm luật và sửa đổi luật của Quốc hội.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Tạo đột phá về phát triển nhà ở xã hội

Phải tạo đột phá về phát triển nhà ở xã hội (NOXH) cho người trẻ, người khó khăn, thu nhập thấp, công nhân lao động; phải ưu tiên NOXH trước rồi mới đến nhà ở thương mại, chính sách xã hội của chúng ta là như thế, phải xác định rất rõ điều này. Đây là nhấn mạnh của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với doanh nghiệp nhà nước về nhiệm vụ, giải pháp góp phần tăng trưởng kinh tế hai con số, phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Quang cảnh Hội thảo
Quốc hội và Cử tri

Xây dựng cơ chế quản lý, điều tiết giá hợp lý, là “đòn bẩy” sản xuất kinh doanh nước sạch

Cần xây dựng cơ chế quản lý, điều tiết giá hợp lý, phát huy vai trò là “đòn bẩy” tác động tích cực đến sản xuất kinh doanh nước sạch. Đây là đề xuất được đưa ra tại Hội thảo góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Cấp, thoát nước do Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tổ chức tại TP. Cần Thơ ngày 28.2. 

AMH
Chính sách và cuộc sống

Kích thích tiêu dùng để thúc đẩy tăng trưởng

Sau hội nghị với các địa phương vào cuối tuần trước, Thường trực Chính phủ hôm qua đã làm việc với doanh nghiệp nhà nước trong buổi sáng và với doanh nghiệp nhỏ và vừa trong buổi chiều để bàn về giải pháp thúc đẩy tăng trưởng hai con số, đưa đất nước bứt phá trong kỷ nguyên mới.

Quang cảnh cuộc họp
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh thống nhất nội dung giám sát về phát triển nguồn nhân lực

Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh vừa tổ chức họp thống nhất triển khai giám sát về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao trên địa bàn tỉnh.