Mở rộng đối tượng tham gia
Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Đại tướng Nguyễn Tân Cương cho biết, dự án Luật được xây dựng để kịp thời thể chế hóa đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng, Hiến pháp, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên về việc tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc. Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về việc Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hoà bình Liên Hợp Quốc, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, vững chắc, lâu dài, ổn định cho việc triển khai lực lượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
Dự thảo Luật gồm 5 chương, 29 điều bám sát 3 nhóm chính sách trong Đề nghị xây dựng Luật đã được thông qua, gồm: xây dựng lực lượng Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc; triển khai lực lượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc; bảo đảm nguồn lực, chế độ, chính sách.
Về phạm vi điều chỉnh, Luật này quy định về nguyên tắc, đối tượng, hình thức, lĩnh vực; xây dựng, triển khai lực lượng; bảo đảm nguồn lực, chế độ, chính sách; hợp tác quốc tế về gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong việc tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.
Đối tượng áp dụng của Luật gồm: sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng, hạ sĩ quan, binh sĩ và đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, chuyên môn kỹ thuật, công nhân công an, chiến sĩ và đơn vị thuộc Bộ Công an được cử tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc; cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước được cử tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc; cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân liên quan đến việc tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.
Trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, Trung tướng Lê Tấn Tới cho biết, Thường trực Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cơ bản nhất trí sự cần thiết ban hành Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc với những lý do đã được Chính phủ nêu trong Tờ trình số 30/TTr-CP.
Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cũng nhận thấy, dự án Luật đã được xây dựng theo đúng trình tự, thủ tục và bảo đảm thành phần hồ sơ theo quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát các quy định tại Nghị quyết số 130/2020/QH14 của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc; cơ sở thực tiễn, kinh nghiệm quốc tế về phạm vi lĩnh vực tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình. Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đề nghị, cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, làm rõ các nội dung trên, hoàn chỉnh hồ sơ dự án Luật để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Chín.
Về đối tượng áp dụng, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại nhất trí việc bổ sung đối tượng áp dụng là “cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước” tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc tại khoản 2 Điều 2 của dự thảo Luật.
Cũng có ý kiến cho rằng, tại khoản 2 Điều 2 dự thảo Luật mới quy định đối với cá nhân là “cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước”, chưa có quy định đối với đơn vị ngoài lực lượng vũ trang; có ý kiến đề nghị gộp khoản 1 và khoản 2 thành một khoản và viết gọn lại; có ý kiến đề nghị bỏ Điều 2. Do vậy, Thường trực Ủy ban đề nghị, cơ quan soạn thảo tiến hành rà soát, làm rõ thêm lý do chưa quy định đối với đơn vị thuộc các Ban, bộ, ngành, địa phương; đồng thời nghiên cứu các ý kiến nêu trên để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và tính khả thi trong quy định của Luật.
Bảo đảm nguồn nhân lực và tài chính trong xây dựng lực lượng
Tại phiên họp, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về giải thích từ ngữ; các quy định về vị trí, chức năng của lực lượng Việt Nam tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc; hình thức và lĩnh vực tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc; xây dựng lực lượng…
Phát biểu kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Chính phủ, Bộ Quốc phòng rất tích cực, nỗ lực xây dựng dự án Luật; chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, đúng tiến độ. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cơ bản nhất trí với nhiều nội dung trong dự thảo Luật và thấy rằng dự án Luật này đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ Chín.
Để hoàn thiện dự thảo Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát các quy định pháp luật trong nước, các điều ước quốc tế có liên quan, các quy định chung của Liên Hợp Quốc về tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình; các ghi nhớ hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam với Liên Hợp Quốc và các nước… để quy định trong dự thảo Luật phù hợp với chủ trương đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, bảo đảm tính thống nhất, tương thích, phù hợp với các quy định của Liên Hợp Quốc, các pháp luật có liên quan.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, rà soát kỹ phạm vi điều chỉnh dự thảo Luật đối với trường hợp chưa có quy định của pháp luật điều chỉnh và đang vận dụng theo quy định đối với sĩ quan, lực lượng vũ trang và cán bộ dân sự để bảo đảm quy định toàn diện, phù hợp; nghiên cứu thể hiện rõ hơn chính sách của Nhà nước về vấn đề bình đẳng giới; chú ý bảo đảm nguồn nhân lực, tài chính và các nguyên tắc bảo đảm trong xây dựng, triển khai lực lượng này.
Đồng thời, Chính phủ cần rà soát, rút gọn tên các chương, điều khoản tại dự thảo Luật; rà soát, nghiên cứu các quy định về thẩm quyền; các quy định về quy trình, thủ tục nên giao cho Chính phủ quy định để luật dễ tiếp cận và thực hiện; nghiên cứu quy định cơ chế đặc thù vượt trội cho lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc; rà soát rõ các quy định về đối tượng áp dụng, nhất là đối với cá nhân tham gia lực lượng này…
