Tăng thu ngân sách nhà nước, hạn chế tình trạng trốn thuế
Cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết như Tờ trình của Chính phủ đã nêu, các đại biểu Quốc hội đánh giá cao dự thảo Nghị quyết đã thể hiện đầy đủ căn cứ thực tế và một số vấn đề mang tính xu thế của các quốc gia về vấn đề áp dụng thuế thu nhập toàn cầu.
Theo ĐBQH Nguyễn Văn Mạnh (Vĩnh Phúc), thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu là khoản thuế mới so với thuế thu nhập hiện hành, chưa được quy định trong Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Vì vậy, cần trình Quốc hội ban hành Nghị định về nội dung này. Việc ban hành chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu là phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, mang lại cho Việt Nam những cơ hội mới, như tăng thu ngân sách nhà nước từ phần thu thuế bổ sung; tăng cường hội nhập kinh tế; hạn chế tình trạng trốn thuế, chuyển giá, chuyển lợi nhuận.
Đại biểu cũng đồng tình với quan điểm xây dựng Nghị quyết là ủng hộ và chủ động áp dụng quy định thuế tối thiểu toàn cầu từ năm 2024, tạo cơ chế thuận lợi để khuyến khích các doanh nghiệp nộp thuế bổ sung tại Việt Nam.
Góp ý vào nội dung cụ thể, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh cho rằng, tại khoản 4 Điều 6 của dự thảo Nghị quyết quy định: phần thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định thuế tối thiểu toàn cầu được nộp vào ngân sách trung ương theo quy định. Song, khoản 8 Điều 6 dự thảo Nghị quyết cũng nêu rõ: số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung đã nộp theo quy định tại Nghị quyết này có thể được bù trừ khi xác định thuế nhu nhập doanh nghiệp phải nộp tại Việt Nam tương ứng với phần thu nhập nhận được do đầu tư ở nước ngoài.
Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh đề nghị xem xét kỹ lưỡng lại các nội dung này, vì theo quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn hiện hành, phần thu nhập nhận được từ hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ ở nước ngoài được xác định là thu nhập khác; người nộp thuế có trách nhiệm phải kê khai, nộp thuế theo quy định. Do đó, nếu các điều khoản của dự thảo Nghị quyết quy định khác nhau sẽ gây khó khăn cho việc triển khai thực hiện, ảnh hưởng đến việc thu ngân sách ở địa phương.
Cần các chính sách hỗ trợ bổ sung
Theo Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách, đây là một sáng kiến của Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) và được các nước G20 thông qua, đặc biệt đã nhận được sự đồng thuận của 142 nước thành viên của Diễn đàn hợp tác về Chống xói mòn cơ sở thuế và chuyển dịch lợi nhuận (IF on BEPS). Khẳng định điều này là một xu thế nhưng ĐBQH Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) chỉ rõ, hiện nay Chính phủ chưa có đánh giá tác động toàn diện, đặc biệt với các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài.
Đại biểu Nguyễn Quang Huân nhấn mạnh, việc sớm thực hiện Nghị quyết này có thể thu được tới 14.600 tỉ đồng tiền thuế bổ sung từ 122 tập đoàn và tránh cạnh tranh không công bằng, ưu đãi quá mức cho các doanh nghiệp cơ sở của các tập đoàn đa quốc gia. Đồng thời, việc ban hành Nghị quyết kịp thời cũng là một hình thức giúp cho các nước OECD giữ chân được các nhà sản xuất và tạo ra công ăn việc làm tại chính nước của họ, qua đó, Việt Nam cũng cho thấy sự tham gia của mình trong thực hiện các nghĩa vụ quốc tế.
Cùng quan điểm, ĐBQH Điểu Huỳnh Sang (Bình Phước) đề nghị Chính phủ bổ sung nội dung đánh giá tác động của chính sách, sự tương thích với các điều ước quốc tế đặc biệt là các hiệp định về bảo hộ đầu tư; có phương án xử lý phù hợp và làm rõ về các giải pháp cũng như cơ chế trao đổi thông tin, phối hợp giải quyết những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện Nghị quyết để tránh mâu thuẫn, tranh chấp ở quốc tế.
Một số đại biểu cũng cho rằng, song song với việc ban hành Nghị quyết này, cần nhìn trước các rủi ro, có thể thị trường Việt Nam sẽ kém hấp dẫn so với các nhà đầu tư FDI thì phải có chính sách hỗ trợ bổ sung. Trong đó, chú trọng vào công nghiệp hỗ trợ, bởi vì phát triển được công nghiệp hỗ trợ chính là điều giữ chân các doanh nghiệp FDI tốt nhất và góp phần giúp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu nhiều hơn thay vì hiện nay là các giá trị xuất khẩu.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, các đại biểu Quốc hội thống nhất cao sự cần thiết sớm ban hành Nghị quyết theo thủ tục rút gọn tại một Kỳ họp. Các đại biểu Quốc hội cũng đề nghị phải có chính sách đầu tư ưu đãi song hành để giữ chân các nhà đầu tư, tiếp tục thu hút đầu tư; rà soát, đánh giá lại các chính sách ưu đãi để sửa đổi toàn diện các quy định có liên quan sao cho phù hợp.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến tại phiên họp để xây dựng Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét thông qua.
