Tạo bước chuyển mới, thực chất hơn trong quan hệ Việt Nam – Hungary

Việt Nam - đối tác quan trọng nhất ở Đông Nam Á

Thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 3.2.1950, trải qua gần 7 thập kỷ, quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt Việt Nam - Hungary có những bước phát triển mạnh mẽ. Hungary đã dành cho Việt Nam sự ủng hộ, giúp đỡ quý báu trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước. Sau khi Hungary thay đổi chế độ chính trị những năm đầu thập kỷ 90 của thế kỷ trước, mối quan hệ hữu nghị và hợp tác truyền thống hai nước dần được củng cố, phục hồi. Trong những năm gần đây, quan hệ hai nước có những bước phát triển rất tích cực. Quan hệ chính trị có độ tin cậy cao. Hai bên thường xuyên duy trì trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt cấp cao, và diễn ra đều khắp các kênh Đảng, Quốc hội, Chính phủ, địa phương... Trong vòng 4 năm, từ 2014 - 2017, Tổng thống, Chủ tịch QH, Thủ tướng Hungary đều có các chuyến thăm Việt Nam. Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân vừa có chuyến thăm Hungary năm 2017. Trên kênh đối ngoại đảng, tháng 9.2017, Đảng ta và Đảng Liên minh Công dân Hungary đã ký biên bản hợp tác.

Hungary coi Việt Nam là đối tác quan trọng nhất ở Đông Nam Á. Những năm gần đây, quan hệ kinh tế - thương mại giữa hai nước tăng trưởng mạnh mẽ. Năm 2017, lần đầu tiên kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt trên 355 triệu USD. Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang Hungary gồm thiết bị điện, điện tử, đồ gỗ, thiết bị phụ tùng máy bơm, phương tiện vận tải và phụ tùng, hàng dệt may, thủy sản… Việt Nam nhập khẩu các mặt hàng chủ yếu của Hungary như tân dược, máy móc, thiết bị, phụ tùng, hóa chất, thức ăn gia súc, phương tiện giao thông công cộng… Chính phủ Hungary dành cho Việt Nam gói tín dụng ưu đãi trị giá 500 triệu USD để thực hiện các dự án hỗ trợ phát triển trong lĩnh vực y tế, xử lý nước, tin học, nông nghiệp.

Riêng với đầu tư, tính đến hết tháng 4 vừa qua, Hungary có 17 dự án còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký 63,56 triệu USD, đứng thứ 57 trong tổng số 126 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư trực tiếp tại Việt Nam. Trong số 17 dự án của Hungary, có 3 dự án thuộc lĩnh vực chế biến chế tạo với tổng vốn đầu tư 54,7 triệu USD. Đứng thứ hai là lĩnh vực truyền thông với 6 dự án, có tổng vốn đầu tư 5,89 triệu USD… Các dự án tập trung tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bình Dương.

Hai bên hợp tác hiệu quả tại các diễn đàn đa phương, nhất là tại Liên Hợp Quốc và trong khuôn khổ Diễn đàn kinh tế Á - Âu. Chính phủ Hungary đã cam kết ủng hộ Việt Nam ứng cử vào Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021. Hungary đã đề xuất về hợp tác Mekong - Danube, hợp tác hiệu quả về quản lý nguồn nước, kết nối tiểu vùng, bảo vệ môi trường… Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế Việt Nam - Hungary đã phát huy tốt vai trò thúc đẩy hợp tác song phương. Đến nay, Ủy ban đã họp kỳ thứ 7. Hai nước cũng đã ký nhiều hiệp định, văn bản, thỏa thuận, tạo cơ sở pháp lý cho quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực. Trong đó, có Hiệp định Hợp tác khoa học - công nghệ và Hiệp định Hợp tác về môi trường để tạo khuôn khổ cho hợp tác song phương trong các lĩnh vực này.

Điểm sáng hợp tác giáo dục - đào tạo

Một điểm đáng chú ý là quan hệ song phương được tích cực thúc đẩy trên các lĩnh vực lập pháp, tư pháp, quốc phòng - an ninh, y tế, giáo dục - đào tạo, hợp tác giữa các địa phương. Trong đó, giáo dục - đào tạo là lĩnh vực hợp tác truyền thống và cũng là điểm sáng trong quan hệ hai nước thời kỳ mới hiện nay. Trước đây, Hungary đã giúp Việt Nam đào tạo hàng nghìn chuyên gia, kỹ sư. Hungary cũng là nước duy nhất tại Đông Âu liên tục tăng số lượng học bổng dành cho Việt Nam. Tháng 9.2017, nhân chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Viktor Orban, hai bên đã ký Phụ lục bổ sung chương trình hợp tác giáo dục giai đoạn 2016-2018. Theo đó Hungary sẽ nâng lên 200 suất học bổng cho sinh viên Việt Nam sang học tập tại quốc gia này từ năm học 2018 - 2019. Quan hệ hợp tác giữa các địa phương hai nước được thúc đẩy và mở rộng. Hiện nay, quận Tây Hồ, Hà Nội đã kết nghĩa với quận 16 của TP Budapest. Thành phố Hội An kết nghĩa với Szentendre, TP Cần Thơ kết nghĩa với TP Kaposvar của Hungary.

Cộng đồng người Việt Nam tại Hungary hiện có khoảng trên 4.000 người, sống tập trung chủ yếu tại Budapest, kinh doanh hàng may mặc tại các chợ, trung tâm thương mại châu Á. Cuộc sống của bà con tại đây tương đối ổn định, đoàn kết và luôn hướng về Tổ quốc.

Với nền tảng mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt, chuyến thăm chính thức Hungary lần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhằm tạo dấu mốc mới, động lực mới, tầm cao mới trong quan hệ hai nước, tăng cường sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau giữa lãnh đạo và nhân dân hai nước. Chuyến thăm cũng nhằm khẳng định chủ trương của Việt Nam coi Hungary là đối tác truyền thống quan trọng hàng đầu ở khu vực Trung Đông Âu, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của Bạn đối với một số vấn đề đối ngoại quan trọng của ta. Với mục đích sáng rõ như vậy, có cơ sở để tin rằng, chuyến thăm chính thức Hungary của người đứng đầu Đảng ta sẽ thành công tốt đẹp, làm sâu sắc hơn quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt, nâng khuôn khổ hợp tác lên Đối tác toàn diện với Hungary, nhằm tạo bước chuyển biến mới, thực chất trên các lĩnh vực, nhất là những lĩnh vực hai bên có tiềm năng, thế mạnh, qua đó củng cố và phát huy ảnh hưởng của Việt Nam với khu vực Trung Đông Âu.