Tăng sức hấp dẫn và tính liên kết giữa các chế độ bảo hiểm

Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn những vấn đề cần quan tâm để phát triển bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp một cách bền vững. Về phát triển bảo hiểm xã hội, mặc dù số người tham gia bảo hiểm xã hội tăng, nhưng số người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc giảm, năm 2020 chỉ đạt 93,8% chỉ tiêu kế hoạch đề ra; chiếm tỷ lệ khoảng hơn 31% lực lượng lao động trong độ tuổi. Điều này cho thấy, sẽ có nhiều khó khăn trong thực hiện chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc năm 2021 mà Nghị quyết số 28 của Ban chấp hành Trung ương đề ra, nhất là ảnh hưởng bởi sự tác động của dịch bệnh Covid-19.

Một vấn đề đáng quan tâm theo đại biểu Sơn đó là số người hưởng bảo hiểm xã hội một lần tăng cao, điều này ảnh hưởng rất lớn đến tính bền vững. Theo báo cáo, năm 2020 có gần 861 nghìn người hưởng bảo hiểm xã hội một lần tăng, 53,6 nghìn người (tăng 6,65%) so với năm 2019. Trong đó, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện hưởng một lần là gần 12 nghìn người tăng 51,55% so với năm 2019 và bằng 2,09% so với số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tăng thêm của năm 2020 so với năm 2019 (trên 567 nghìn người). Việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần là nhu cầu thực tế của người lao động, khi đời sống, thu nhập khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh như hiện nay, và dự báo có thể số người hưởng chế độ một lần sẽ tăng cao vào các năm tiếp theo, đại biểu Sơn nhận định. 

Nhấn mạnh phát triển bảo hiểm xã hội một cách bền vững, nhằm bảo đảm an sinh xã hội lâu dài cho người lao động là cần thiết và cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, đại biểu Sơn cho rằng, khi chưa sửa Luật Bảo hiểm xã hội, cần tiếp tục tuyên truyền, vận động để người dân hiểu về lợi ích thiết thực của loại hình bảo hiểm này và có ý thức chuẩn bị cho tuổi già một cách chủ động từ khi còn trẻ. "Từ thực trạng quy định hiện hành của pháp luật về chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần; các hệ lụy, bất cập về mục tiêu an sinh xã hội, về tổ chức thực hiện, cần sớm nghiên cứu sửa đổi quy định về hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo tinh thần Nghị quyết 28 của Ban Chấp hành Trung ươngđề ra", đại biểu Sơn đề nghị. 

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đề nghị, cần sớm sửa Luật Bảo hiểm xã hội, thực hiện các giải pháp đã được nêu tại Nghị quyết số 28 thực hiện các nội dung cải cách về xây dựng hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng, hướng đến bao phủ toàn dân, sửa đổi điều kiện về thời gian tham gia tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí theo hướng linh hoạt nhằm giảm số lượng người hưởng một lần. Điều chỉnh cách tính lương hưu, bảo đảm kết hợp hài hòa các nguyên tắc đóng-hưởng, công bằng, bình đẳng, chia sẻ và bền vững, tăng sức hấp dẫn và tính liên kết giữa các chế độ bảo hiểm xã hội để đạt mục tiêu mở rộng diện bao phủ; sửa đổi các quy định về mức đóng, căn cứ đóng, bảo đảm đúng quy định tại Nghị quyết số 28. Đề xuất sửa đổi Luật Việc làm theo hướng mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm tự nguyện bao gồm lao động làm việc theo hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc từ 1 tháng trở lên; hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động duy trì việc làm.