Các đại biểu nhấn mạnh sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân (HĐND) xuất phát từ các yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả trong hoạt động nói chung, hoạt động giám sát nói riêng của Quốc hội và HĐND.
Về lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn, dự thảo Luật quy định: “Căn cứ vào chương trình kỳ họp, ý kiến, kiến nghị của cử tri, vấn đề xã hội quan tâm và phiếu chất vấn của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội quyết định nhóm vấn đề chất vấn và người bị chất vấn. Tiêu chí lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp Quốc hội là vấn đề mang tính thời sự, xảy ra nhiều vi phạm pháp luật, có nhiều hạn chế trong chỉ đạo, điều hành, quản lý nhà nước và những vấn đề khác. Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể về tiêu chí và quy trình lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn, người bị chất vấn tại kỳ họp Quốc hội”.
Quan tâm đến nội dung này, ĐBQH Nguyễn Thị Hồng Hạnh thấy rằng, việc quy định tiêu chí lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn là lĩnh vực xảy ra nhiều vi phạm pháp luật như dự thảo Luật là chưa phù hợp với thực tiễn.
Bởi lẽ, hiện nay việc lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn được tiến hành trên cơ sở ý kiến, kiến nghị của cử tri và phiếu chất vấn của ĐBQH, chứ không xem xét những lĩnh vực có nhiều hạn chế trong chỉ đạo, điều hành để chọn làm nhóm vấn đề được chất vấn.
Vì vậy, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh đề nghị, cần xem xét mở rộng phạm vi giám sát theo hướng không chỉ tập trung vào các vấn đề vi phạm pháp luật mà còn cần quan tâm đến những vấn đề bất cập trong tổ chức, thực hiện.
Nêu rõ hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND trong thời gian vừa qua được triển khai rất tốt, đại biểu Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh, Quốc hội và HĐND đã thực hiện nhiều chuyên đề giám sát và có các báo cáo, tài liệu chất lượng cung cấp cho các ĐBQH, đại biểu HĐND về thực trạng các lĩnh vực quản lý nhà nước, qua đó giúp cho công tác thực thi pháp luật quản lý nhà nước tốt lên.
Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân, cần chú trọng việc tạo ra "yếu tố bất ngờ" trong hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, thay vì việc báo trước để đơn vị được giảm sát chuẩn bị tài liệu, sau đó Đoàn giám sát đến nghe báo cáo và đóng góp ý kiến… Bởi thực tế, đôi khi tài liệu phục vụ giám sát chưa đầy đủ, chưa phản ánh hết thực tế khiến việc giám sát chưa đạt mong muốn, yêu cầu đề ra.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân cũng đề nghị, dự thảo Luật cần sửa đổi, bổ sung theo hướng tăng cường vai trò, quyền hạn của các ĐBQH và HĐND trong hoạt động giám sát, bảo đảm sự chủ động của ĐBQH, đại biểu HĐND trong tiến hành giám sát.
ĐBQH Nguyễn Minh Đức (TP. Hồ Chí Minh) nêu vấn đề, theo quy định hiện hành, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội và các thiết chế khác có quyền giám sát các văn bản trái pháp luật. Trong sửa đổi Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND lần này cần giao cho Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan chức năng của Quốc hội chủ động thực hiện việc giám sát chất lượng văn bản dưới luật có thống nhất với luật hay không, có dẫn đến việc văn bản dưới luật có bị mâu thuẫn với các quy định khác, các luật khác hay không?
“Đấy mới là tạo sự chủ động để Quốc hội cùng các cơ quan chức năng của Chính phủ trong việc tháo gỡ vướng mắc, ách tắc về thể chế để tạo điều kiện cho phát triển kinh tế”, đại biểu nêu rõ.
Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Minh Đức đề nghị, cần quy định rất chặt chẽ về “hậu giám sát” nhằm nâng cao hiệu lực hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.
