Theo Tân Hoa Xã, chuyến thăm của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường diễn ra vào thời điểm nước này đạt được những dấu mốc quan trọng trong quan hệ song phương với New Zealand, Australia và Malaysia. Theo đó, năm nay đánh dấu kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với New Zealand và Australia; đồng thời kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao với Malaysia.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm cho biết, đây là chuyến thăm New Zealand và Australia đầu tiên của Thủ tướng Trung Quốc kể từ năm 2017. Chuyến thăm lần này được kỳ vọng sẽ mang lại cho mối quan hệ của Trung Quốc với ba quốc gia các cơ hội hợp tác mới cũng như sự phát triển của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Mở rộng hợp tác về thương mại và đầu tư với New Zealand
Trong 10 năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, New Zealand và Trung Quốc đã đạt được nhiều kết quả tốt đẹp trong hợp tác thương mại, đầu tư, du lịch, khoa học công nghệ và trao đổi văn hóa.
Tuy nhiên, quan hệ hai nước gần đây đã trở nên căng thẳng khi Trung Quốc tìm cách mở rộng phạm vi ảnh hưởng trên khắp Thái Bình Dương. Trong khi đó, chính quyền mới của New Zealand công khai bày tỏ mong muốn và bắt đầu tìm hiểu về trụ cột 2 của AUKUS (một liên minh giữa Australia, Anh và Mỹ) về chia sẻ công nghệ cao.
Bất chấp những khác biệt, Thủ tướng New Zealand Chritopher Luxon vẫn khẳng định, chuyến thăm lần này của Thủ tướng Trung Quốc là cơ hội quý giá để hai nước trao đổi về các lĩnh vực hợp tác sắp tới; ông Luxon cho biết thêm: “Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của New Zealand với kim ngạch hai chiều đạt 38 tỷ NZD (22 tỷ USD), do đó tôi tự tin rằng, quan hệ thương mại với Trung Quốc sẽ tiếp tục phát triển nhằm đạt được mục tiêu tăng gấp đôi kim ngạch thương mại song phương trong một thập kỷ tới”.
Sau khi đến New Zealand, Thủ tướng Lý Cường đã có cuộc hội đàm với người đồng cấp Christopher Luxon; tại cuộc hội đàm, ông Lý Cường nhấn mạnh: “Trong bối cảnh tình hình quốc tế đang có những thay đổi phức tạp, cả Trung Quốc và New Zealand đều rất coi trọng việc phát triển quan hệ và sẵn sàng tăng cường hợp tác cùng có lợi. Hai bên luôn tôn trọng nhau, tập trung vào hợp tác và thúc đẩy sự phát triển chung, bất chấp những thay đổi của tình hình quốc tế trong 10 năm qua”.
Về phần mình, phát biểu trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Trung Quốc sau hội đàm, Thủ tướng Luxon cho biết, hai bên đã thảo luận về triển vọng kinh tế đầy thách thức cũng như các vấn đề khu vực và quốc tế quan trọng đối với New Zealand.
Tại cuộc gặp, hai bên đã ký một số thỏa thuận hỗ trợ nhằm tăng cường hơn nữa hợp tác thương mại, kinh tế và môi trường. Ngoài ra, Trung Quốc cũng thảo luận thêm các biện pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại hai chiều và sẽ gia hạn miễn thị thực đơn phương cho người New Zealand; đồng thời sẵn sàng khai thác tiềm năng hợp tác với New Zealand trong các lĩnh vực mới nổi như nền kinh tế kỹ thuật số, nền kinh tế xanh, phương tiện sử dụng năng lượng mới, tích cực tham gia đầu tư giao thông và phát triển kết cấu hạ tầng.
Gia tăng sự gắn kết với Australia
Thủ tướng Lý Cường sẽ thăm Australia vào ngày 15.6, trong bối cảnh quan hệ giữa hai nước đang từng bước được cải thiện. Trong đó quan hệ thương mại có sự chuyển biến rõ rệt, với việc Trung Quốc mở cửa trở lại đối với một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Australia như than đá, lúa mạch, rượu vang, gần đây là thịt bò và thịt cừu của Australia.
Mặc dù, các nhà lãnh đạo hai nước cũng thường xuyên gặp mặt bên lề các diễn đàn đa phương và năm ngoái, Thủ tướng Australia cũng đã tới thăm Trung Quốc, song hiện hai bên vẫn tồn tại những bất đồng trong các lĩnh vực như an ninh. Chính vì vậy, các chuyên gia nhận định rằng, chuyến thăm lần này có thể coi là một động thái tiếp theo nhằm củng cố lòng tin và gia tăng sự gắn kết giữa hai nước.
Thủ tướng Australia Anthony Albanese xem đây là cơ hội quan trọng để hai bên trực tiếp thảo luận về các vấn đề quan trọng; đồng thời nhấn mạnh rằng, Australia sẽ tiếp tục theo đuổi mối quan hệ ổn định với Trung Quốc, lấy đối thoại làm cốt lõi; phía Trung Quốc cũng bày tỏ sẵn sàng hợp tác với Australia, cùng nhau xây dựng quan hệ đối tác chiến lược toàn diện ổn định và hiệu quả giữa hai nước.
Dấu mốc mới trong quan hệ với Malaysia
Trung Quốc và Malaysia có mối quan hệ hữu nghị lâu đời. Trung Quốc luôn là một trong những đối tác thương mại lớn nhất và thị trường quan trọng của Malaysia và ngược lại, Malaysia cũng là đối tác lớn nhất của Trung Quốc trong khu vực ASEAN.
Năm ngoái, thương mại song phương đạt mức ấn tượng 190 tỷ USD, đưa Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Malaysia trong năm thứ 15 liên tiếp. Trong khi đó, Malaysia cũng đã thu hút đáng kể đầu tư từ Trung Quốc vào sản xuất modul năng lượng mặt trời, xe điện và nền kinh tế kỹ thuật số.
Các dự án tiêu biểu trong Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) như Tuyến đường sắt bờ Đông và dự án Công viên đôi hai quốc gia (Two Countries, Twin Parks), đã tăng cường đáng kể kết nối khu vực và hội nhập kinh tế giữa Trung Quốc, Malaysia và ASEAN. Trong một phát biểu hồi tháng 3.2024, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim từng khẳng định mối quan hệ Malaysia - Trung Quốc chưa bao giờ tốt như hiện nay và tăng cường hơn nữa mối quan hệ đối tác chiến lược vững mạnh với Trung Quốc là một trong những chương trình nghị sự quan trọng của Malaysia.
Do vậy, Trung Quốc mong muốn được hợp tác với Malaysia thông qua chuyến thăm này để thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống, làm sâu sắc và mở rộng hợp tác trong nhiều lĩnh vực, củng cố cộng đồng Trung Quốc - Malaysia vì một tương lai chung và mở ra mối quan hệ song phương 50 năm tiếp theo.
Trong chuyến thăm Malaysia, Thủ tướng Lý Cường sẽ gặp và hội đàm với Quốc vương Ibrahim Sultan Iskandar và Thủ tướng Anwar Ibrahim.
