Tắc ở hạn điền

Có cử tri thẳng thắn nhận xét: Đang tồn tại một sự bất công bằng khi người làm doanh nghiệp công nghiệp, dịch vụ, bất động sản được sử dụng diện tích đất đai không giới hạn còn những người trực tiếp làm nông nghiệp chỉ được sử dụng không quá 3ha. Cũng vì sự vô lý này mà chúng ta có ít “đại gia” đi lên từ sản xuất nông nghiệp, mặc dù có rất nhiều những tấm gương sản xuất giỏi; nhiều nông dân có nhiều sáng chế, sáng tạo hay.

Trên nghị trường QH, HĐND các địa phương, cụm từ sản xuất nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ, hiệu quả thấp cứ lặp đi lặp lại trong nhiều kỳ họp. Cả nước hiện có 13,8 triệu hộ nông dân với 78 triệu mảnh ruộng nhỏ lẻ, 2/3 các thửa ruộng dưới 0,5ha. Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, mỗi hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất trồng cây hàng năm được giao không quá 2 - 3ha đất tùy khu vực.

Thời gian qua, đề xuất tích tụ ruộng đất, mở rộng hoặc xóa bỏ hạn điền đất nông nghiệp xuất hiện rất nhiều trong các bản kiến nghị, báo cáo của các địa phương; trong đề xuất của cộng đồng các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp và trong ước muốn của những nông dân sản xuất giỏi. Tại buổi thảo luận về tái cơ cấu ngành nông nghiệp tại Kỳ họp QH cuối năm vừa rồi, Bộ trưởng Bộ NN - PTNT Nguyễn Xuân Cường đã đề xuất QH sửa Điều 129, Luật Đất đai, cho phép tích tụ đến một ngưỡng thích hợp đủ lớn để thúc đẩy sản xuất phát triển.

Những năm gần đây, nhiều địa phương táo bạo thực hiện các sáng kiến, giải pháp tích tụ ruộng đất. Bên cạnh mô hình cánh đồng mẫu lớn ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, có thể kể đến mô hình chính quyền cấp huyện, cấp xã đứng ra thuê đất nông nghiệp của nông dân rồi ký hợp đồng cho doanh nghiệp thuê lại ở Hà Nam. Sau 3 năm triển khai thí điểm tích tụ ruộng đất, tỉnh đã tích tụ được khoảng 400ha đất nông nghiệp trên cơ sở quy hoạch một số vùng nông nghiệp công nghệ cao tập trung. Đầu năm nay, Hà Nam đang tích cực triển khai mô hình tích tụ ruộng đất để sản xuất rau, củ, quả làm vệ tinh, liên kết với một tập đoàn lớn trong nước với mục tiêu hình thành các mô hình tổ hợp tác, hợp tác xã sản xuất trên diện tích đất tích tụ.

Cách làm của Hà Nam là sáng tạo, Tỉnh ủy ra Nghị quyết tích tụ ruộng đất và triển khai thực hiện. Thực tế, chưa có văn bản pháp luật nào quy định chính quyền đứng ra thuê đất nông nghiệp của dân rồi cho doanh nghiệp thuê. Về lâu dài, cần có chính sách coi quyền sử dụng đất nông nghiệp là một thứ hàng hóa, chính quyền tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp thỏa thuận qua các hình thức thuê, góp cổ phần bằng đất, ký gửi đất. Cùng với hỗ trợ doanh nghiệp, cần tạo môi trường thuận lợi nhất để hình thành các tổ hợp tác, hợp tác xã nông nghiệp phát triển hiệu quả theo cơ chế thị trường, để những người nông làm giàu với tư cách là chủ mảnh đất của mình.

Nhấn nút khởi động sản xuất nông nghiệp công nghệ cao tại Hà Nam đầu xuân vừa rồi, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, một trong những lời giải cho bài toán nông nghiệp Việt Nam là mở rộng hạn điền trong nông nghiệp, tích tụ ruộng đất mạnh mẽ hơn, chuyển giao KHCN mạnh mẽ vào nông nghiệp. Thủ tướng cho biết: Chính phủ sẽ báo cáo QH việc sửa Luật Đất đai 2013 như kiến nghị của các địa phương, yêu cầu quy hoạch sử dụng đất ở các địa phương theo hướng mở rộng hạn điền, quy hoạch các điều kiện để hỗ trợ phát triển nông nghiệp công nghệ cao như chế độ nước tưới, kênh mương, hỗ trợ hạ tầng…

Nới rộng hạn điền, mạnh dạn hơn là xóa bỏ hạn điền - mong mỏi này, trách nhiệm này cử tri đặt lên vai các vị ĐBQH.