Người đàn ông trung niên, vào Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thăm khám trong tình trạng đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, đau mỏi cơ đùi phải. Qua khai thác bệnh sử, bệnh nhân cho biết các triệu chứng xuất hiện trước khi vào viện một tuần.
Bác sĩ Lê Văn Thiệu, Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, kết quả thăm khám phát hiện bệnh nhân nhiễm nhiều loại giun sán, đặc biệt là sán dây.
"Kết quả chụp X-quang cho thấy có nhiều sán nằm ở các cơ. Bệnh nhân này có sở thích ăn những món tái, sống như: gỏi cá, rau sống và tiết canh. Trước đó, bệnh nhân đã có 3 đợt điều trị sán cơ và sán não", bác sĩ Thiệu thông tin.
Bác sĩ nhấn mạnh, việc ăn những món tái, sống chính là con đường đưa các loại giun sán thâm nhập vào cơ thể người đàn ông. Khi ăn phải ấu trùng sán, chúng có thể di chuyển theo đường máu tới não, cơ và gây bệnh.
Đặc biệt, khi ấu trùng sán cư trú trong não (gặp ở 60-96% trường hợp), có thể dẫn đến các nhóm bệnh thần kinh như: Nhức đầu (48,4%), động kinh (6,2%), rối loạn tâm thần (5,2%), rối loạn thị giác (15,6%), suy nhược cơ thể - giảm trí nhớ (28,1%), co giật cơ (34,3%).
Ngoài ra, thể ấu trùng dưới da và trong cơ chiếm 18,57%, chủ yếu ở cơ hoành, cơ lưỡi, cơ delta, vùng thân, vùng chi và cổ, dưới da đầu...
Theo bác sĩ Lê Văn Thiệu, nhiều bệnh nhân cho rằng tiết canh lợn, vịt, gà "ở quê", "nhà nuôi" là sạch nên vẫn vô tư ăn, mà không biết rằng chúng hoàn toàn có nguy cơ lây nhiễm sán và các mầm bệnh nguy hiểm khác như: tiêu chảy, tả, lị, liên cầu khuẩn…
Việc ăn các loại rau sống, đặc biệt là những loại rau thủy sinh (rau cần, rau muống..) cũng có nguy cơ nhiễm loại giun, sán nguy hiểm đặc biệt cao.
"Trong môi trường tự nhiên, ấu trùng đuôi và nang trùng sán lá gan lớn bám vào rau thủy sinh hoặc bơi trong nước. Nếu con người ăn sống các loại rau mọc dưới nước như: rau ngổ, rau rút, rau cần, cải xoong… hoặc uống nước lã có nhiễm ấu trùng sán sẽ có nguy cơ mắc bệnh", bác sĩ Thiệu cho hay.
Chuyên gia này cho biết thêm, thông qua đường tiêu hóa, ấu trùng sán lá gan lớn vào dạ dày, xuống tá tràng, tự tách vỏ và xuyên qua thành tá tràng vào khoang phúc mạc đến gan, đục thủng bao gan và xâm nhập vào nhu mô gan gây tổn thương gan. Đây cũng chính là giai đoạn kích thích cơ thể phản ứng miễn dịch mạnh nhất.
Sán lá gan lớn ký sinh chủ yếu ở mô gan, nhưng trong giai đoạn xâm nhập sán có thể di chuyển lạc chỗ và gây các tổn thương ở các cơ quan khác như thành ruột, thành dạ dày, thành bụng, đôi khi có trong bao khớp.
Sau giai đoạn xâm nhập vào nhu mô gan từ 2-3 tháng, sán xâm nhập vào đường mật, trưởng thành và đẻ trứng. Tại đây sán trưởng thành có thể ký sinh và gây bệnh trong nhiều năm (có thể tới 10 năm) nếu không được phát hiện và điều trị.
Bác sĩ Thiệu khuyến cáo, để tránh nhiễm các loại giun sán, người dân cần có những biện pháp giảm thiểu các yếu tố nguy cơ như:
- Giữ môi trường sống sạch sẽ.
- Ăn uống hợp vệ sinh.
- Không ăn thức ăn chưa nấu chín như gỏi cá, tiết canh...
- Luôn rửa tay sạch với xà phòng trước và sau khi đi vệ sinh.
- Hạn chế thả rông lợn, nếu nuôi lợn thì phải tuân thủ những quy trình xử lý phân, hay ngăn cách địa điểm nuôi với môi trường sống.
- Tẩy giun sán định kỳ.
Khi thấy trong người có các biểu hiện như đau nhức đầu liên tục, chóng mặt, mất ngủ..., người dân cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.
