Phẫu thuật cấp cứu
Thông tin từ Khoa Phẫu Thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện vừa tiếp nhận trường hợp bệnh nhân cấp cứu vỡ trực tràng, nguyên nhân đến từ phương pháp thải độc bằng thụt tháo cà phê.
Nữ bệnh nhân Đ.T.P (38 tuổi) vào viện với triệu chứng đau bụng vùng chậu dưới rốn dữ dội kèm đi ngoài ra máu.
Theo người bệnh, chị có biểu hiện bệnh sau khi sử dụng biện pháp thụt tháo thải độc bằng cà phê tại một phòng khám tư nhân. Đây là lần thứ ba bệnh nhân sử dụng phương pháp này.
Hai lần trước, bệnh nhân thụt tháo mỗi lần cách nhau một tuần, không xảy ra vấn đề. Đến lần này, ngay trong quá trình thụt tháo, bệnh nhân thấy đau dữ dội vùng bụng dưới kèm chảy máu qua hậu môn.
Bác sĩ thực hiện khám lâm sàng và làm các xét nghiệm cần thiết, chụp cộng hưởng từ. Kết quả cho thấy hình ảnh tụ dịch khí khoang sau phúc mạc, nghi ngờ vỡ trực tràng. Để xử lý các tổn thương, các bác sĩ quyết định phẫu thuật cấp cứu.
Quá trình phẫu thuật ghi nhận tổn thương vỡ trực tràng 1/3 dưới gây áp xe khoang sau phúc mạc. Kíp phẫu thuật đã tiến hành khâu chỗ vỡ trực tràng, đồng thời dẫn lưu rộng rãi khoang sau phúc mạc và làm hậu môn nhân tạo đoạn đại tràng Sigma.
Hiện tại, bệnh nhân xuất viện và đã ăn uống, sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên, sau vài tháng, bệnh nhân sẽ cần thực hiện một cuộc phẫu thuật nữa để đóng lại hậu môn nhân tạo.
Thụt cà phê để thải độc, có nên hay không?
Theo bác sĩ, thụt tháo là biện pháp dùng chất lỏng bơm ngược từ hậu môn vào trực tràng, các chất lỏng này có tác dụng làm mềm phân.
Phương pháp này được chỉ định trong các trường hợp táo bón khó đi ngoài, cần làm sạch đại tràng để làm thủ thuật, phẫu thuật hay một số trường hợp đặc biệt cần thụt thuốc để chẩn đoán, điều trị.
Hiện nay, cộng đồng mạng lan truyền phương pháp thụt cà phê qua đường hậu môn nhằm thải độc (detox), làm sạch đại tràng, được cho là có tác dụng như chống táo bón, trị bách bệnh.
Hướng dẫn cho thấy, để detox, người xem đun sôi với nước lọc loại cà phê “chuyên dụng dành riêng cho việc thải độc đại tràng”. Nước cà phê được cho vào túi, treo cao lên hoặc cho vào những “thiết bị thụt tháo chuyên dụng”. Người thực hiện nằm thả lỏng để dung dịch nước cà phê chảy vào cơ thể qua đầu dây cắm vào hậu môn.
Điểm đáng lưu ý là hầu hết các trường hợp thải độc (detox) bằng nước cà phê nêu trên đều thực hiện ngay tại nhà hoặc ở một số cơ sở khám chữa bệnh chưa được cấp phép.
BS. Nguyễn Thành Khiêm – BS. Lương Tuấn Hiệp, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết, các bằng chứng khoa học trong và ngoài nước chưa khẳng định tác dụng của phương pháp thải độc này. Trên thực tế, gần đây đã ghi nhận nhiều biến chứng nguy hiểm của phương pháp này như vỡ trực tràng do thụt tháo không đúng cách.
Bên cạnh đó, nhiều báo cáo khoa học cũng cho thấy đưa thuốc theo con đường trái tự nhiên sẽ đẩy hệ vi sinh đường ruột vào trạng thái mất cân bằng, gây viêm đại trực tràng.
Không chỉ vậy, việc bơm cà phê vào hậu môn sẽ làm trực tràng bị giảm kích thích, lâu dài làm mất phản xạ của trực tràng. Điều này dẫn đến hiện tượng người bệnh không buồn đại diện, không đại tiện được nếu không thụt cà phê, tăng nguy cơ vỡ trực tràng trong những lần thụt tháo sau, …
Theo Bác sỹ Lương Tuấn Hiệp, cho hay, thụt tháo đại tràng là một phương pháp điều trị cần được chỉ định bởi các bác sĩ chuyên khoa và được thực hiện tại các cơ sở y tế có cấp phép. Thay vì áp dụng các phương pháp không chính thống, mỗi người nên tự bảo vệ hệ tiêu hóa bằng cách uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây, rau củ… Hạn chế bia rượu, thịt đỏ, đồ ăn nhiều dầu mỡ; thường xuyên vận động, thể dục thể thao cũng giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn mỗi ngày.
Thụt cà phê có thể bắt nguồn từ phương pháp điều trị của các bác sĩ người Đức khi nghiên cứu về bệnh ung thư vào đầu những năm 1900, sau đó vào những năm 1930 chính thức được Max Gerson – một bác sĩ người Mỹ gốc Đức đề nghị.
Max Gerson cho rằng có thể giải độc cơ thể và cung cấp cho cơ thể các chất dinh dưỡng cần thiết để tự chữa lành bằng chế độ ăn uống dựa trên thực vật hữu cơ, nước trái cây tươi và thụt cà phê. Thụt cà phê được cho là kích thích lưu thông mật và sản xuất glutathione, một chất chống oxy hóa giải độc.
Ngày nay, nhiều người theo trường phái y học thay thế (không dùng thuốc, không phẫu thuật) tiếp tục giới thiệu phương pháp thụt tháo này với tuyên bố rằng chúng chữa được nhiều bệnh khác nhau, thậm chí cả ung thư.
Họ cho rằng phương pháp này có nhiều lợi ích cho sức khỏe, có thể giúp điều trị dị ứng, trầm cảm, mệt mỏi, bệnh về da, các vấn đề về xoang, các vấn đề về tiêu hóa, hệ thống miễn dịch và giảm cân.
Tuy nhiên, trên thực tế, calo chủ yếu được hấp thụ ở ruột non, thụt tháo chỉ làm sạch ruột già nên kém hiệu quả trong việc tác động đến lượng calo hấp thu, do đó không có tác dụng giảm cân.
Có rất ít bằng chứng khoa học ủng hộ việc thụt cà phê. Năm 2020, Heejung Son (Hàn Quốc) đã tổng hợp 9 nghiên cứu từ 1980 về phương pháp này đều không chứng minh được bất kì hiệu quả nào. Trong khi đó, có rất nhiều rủi ro nghiêm trọng đã được thông báo bao gồm: mất nước và mất cân bằng điện giải; bỏng, loét, rách trực tràng, hẹp đại tràng, nhiễm trùng huyết dẫn đến việc phải nhập viện cấp cứu và phẫu thuật. Trong một số trường hợp, nó có thể dẫn đến tử vong, ít nhất 3 trường hợp tử vong do liên quan đến thụt cà phê đã được ghi nhận trong tài liệu y học.
Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ - U.S. National Institutes of Health, cho biết trên trang web của mình: “Không có bất kỳ bằng chứng thuyết phục nào cho thấy các chương trình detox thải độc hoặc làm sạch thực sự loại bỏ độc tố khỏi cơ thể hoặc cải thiện sức khỏe”. Ngoài ra, các quy trình làm sạch đại tràng hoặc thụt rửa - một phương pháp giải độc phổ biến, “có thể có tác dụng phụ, một số trong đó có thể nghiêm trọng”. Viện nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ - U.S. National Cancer Institute, đã có báo cáo về 3 trường hợp tử vong có thể liên quan đến thụt cà phê.
Các tạp chí y khoa uy tín như Endoscopy, American Journal of Gastroenterology, Mayoclinic cũng thông báo trên trang của họ về thực tế việc làm sạch ruột có thể gây hại, bỏng trực tràng, thậm chí tử vong.
BS. Nguyễn Thành Khiêm – BS. Lương Tuấn Hiệp
