Dự báo biến thể JN.1 sẽ tiếp tục chiếm ưu thế

Phó Viện trưởng Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh cho biết, bệnh Covid-19 do virus SARS-CoV-2 gây ra với nhiều biến thể khác nhau (Alpha, Beta, Delta, Omicron…) và tại mỗi thời điểm sẽ có sự lưu hành ưu thế của 1 hoặc một số biến thể nổi trội. Điều này là xu hướng tự nhiên của 1 tác nhân gây bệnh, biến đổi để thích nghi tồn tại và phát triển. Để có thể theo dõi chặt chẽ, kịp thời cảnh báo, đáp ứng với sự thay đổi của tác nhân SARS-CoV-2, Tổ chức Y tế Thế giới phân loại các biến thể theo ba mức độ gồm: "biến thể cần theo dõi - VUMs", "biến thể cần quan tâm - VOIs" và "biến thể đáng quan ngại - VOC".

Biến thể JN.1 được báo cáo lần đầu vào tháng 8.2023 và là nhánh trực tiếp của BA.2.86. Kể từ tháng 12.2023, JN.1 nhanh chóng vượt qua hàng loạt biến thể khác để chiếm ưu thế (từ 24,8% tuần 48.2023 lên tới 65,5% trong tuần 52.2023 trên tổng số biến thể được báo cáo trên thế giới) và đã có ở 71 quốc gia/vùng lãnh thổ. Dự báo biến thể này sẽ tiếp tục chiếm ưu thế trong thời gian tới.

Nghiên cứu gần đây trên thế giới cho thấy, biến thể JN.1 vẫn tiếp tục kế thừa các đặc điểm của BA.2.86, có thể ái lực hơn với tế bào đường hô hấp dưới.

"Tuy nhiên, khi đánh giá xem xét toàn diện trên tình hình diễn tiến bệnh dịch thực tế trong thời gian qua, các nhà khoa học nhận thấy, biến thể JN.1 chưa có khác biệt lớn về lâm sàng, miễn dịch, chẩn đoán phát hiện so với các biến thể trước đây và tiếp tục được theo dõi. Vaccine hiện nay vẫn là công cụ hiệu quả giúp kiểm soát bệnh Covid-19 và vẫn bảo vệ người được tiêm trước tình trạng chuyển nặng" - TS.BS. Nguyễn Vũ Thượng nhận định.

Vaccine phòng Covid-19 vẫn là giải pháp quan trọng

Theo số liệu của Bộ Y tế, Việt Nam đã hoàn thành tiêm chủng liều cơ bản cho người từ 12 tuổi trở lên với hơn 266 triệu liều vaccine đã được tiêm trên toàn quốc, các độ tuổi từ 18 trở lên, 12 - 17 tuổi, 5 - 11 tuổi. Tuy nhiên, vẫn còn một số người chưa tiêm hoặc chưa tiêm đủ mũi.

Vaccine phòng Covid-19 vẫn là giải pháp quan trọng và cần thiết để phòng, chống dịch bệnh và phát triển kinh tế, xã hội. Các nghiên cứu cũng như thực tế tiêm chủng trên thế giới đã chứng minh hiệu quả của vaccine trong việc làm giảm mức độ nặng của bệnh, giảm nguy cơ nhập viện và tử vong, góp phần đáng kể trong việc kiểm soát và đẩy lùi dịch bệnh.

Các đối tượng chưa tiêm hay tiêm chưa đủ mũi, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao (bệnh nền, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai…) nên đến các cơ sở y tế để tiêm vaccine càng sớm càng tốt, nhằm bảo vệ sức khoẻ bản thân và cộng đồng.

Sẵn sàng phương án cho mọi tình huống

Tháng 10.2023, sau khi chuyển thành bệnh nhóm B, Bộ Y tế đã có Kế hoạch kiểm soát, quản lý bền vững bệnh Covid-19 giai đoạn 2023 - 2025 và các hướng dẫn chuyên môn về dự phòng, điều trị và kiểm soát nhiễm khuẩn.

Ngay trong đầu năm 2024, Bộ Y tế đã có những chỉ đạo sát sao về công tác phòng, chống dịch bệnh, Chỉ thị 01 ngày 5.1.2024, văn bản 38/DP-DT và 40/DP-DT của Cục Y tế dự phòng; trong đó nhấn mạnh việc giám sát, phát hiện sớm, đáp ứng kịp thời, kiểm soát ngay các dịch bệnh có thể phát sinh trong dịp Tết nguyên, mùa Lễ hội năm 2024.

Là đơn vị được Bộ Y tế giao nhiệm vụ phụ trách công tác y tế dự phòng, phòng chống dịch bệnh tại 20 tỉnh/thành phố của khu vực phía Nam; Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh phối hợp chặt chẽ với các Bệnh viện tuyến cuối của TP. Hồ Chí Minh trong chỉ đạo tuyến, đánh giá, dự báo tình hình dịch và đồng thời luôn kết hợp các đơn vị trong hoạt động giám sát, đáp ứng hỗ trợ địa phương. Trong dịp Tết Nguyên đán, các Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh/thành phố và Viện đều bố trí các đội Đáp ứng nhanh thường trực giám sát chặt tình hình dịch bệnh, sẵn sàng phối hợp đáp ứng trong trường hợp cần thiết.

Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh khuyến cáo, để toàn dân được đón xuân mạnh khỏe, an toàn thì mỗi cá nhân cần tuân thủ hướng dẫn phòng, chống dịch theo khuyến cáo của ngành y tế về việc tiêm vaccine đúng, đủ liều.

Khi có dấu hiệu hội chứng cúm (sốt, ho đau họng, đau nhức cơ khớp.), cần đến cơ sở y tế khám bệnh để được thầy thuốc chẩn đoán, hướng dẫn, chăm sóc, điều trị hiệu quả. Hạn chế tiếp xúc nếu nghi nhiễm Covid-19, tránh tiếp xúc với người bị bệnh. Đồng thời, bảo đảm thông khí nhà ở, đeo khẩu trang ở nơi đông người, rửa tay thường xuyên với xà phòng (hoặc dung dịch sát khuẩn khi cần). Các hành động này không chỉ phòng chống Covid-19 mà còn giúp phòng ngừa nhiều bệnh hô hấp khác.