Sự phát triển thần kỳ của du lịch Nhật Bản

Những con số biết nói

Nhật Bản trước đây vốn nổi tiếng là thị trường gửi khách mà ít chú trọng tới việc thu hút khách du lịch quốc tế do Chính phủ ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp - điện tử. Giá cả các sản phẩm dịch vụ du lịch rất cao làm hạn chế lượng khách quốc tế đến Nhật Bản. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Nhật Bản nổi lên là thị trường đón khách quốc tế có tốc độ tăng trưởng đáng kinh ngạc. Năm 2011, khi xảy ra sự cố tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima, số lượng khách quốc tế tới Nhật Bản chỉ khoảng 6,21 triệu người. Nhưng đến năm 2015 có tới 19,73 triệu khách đến Nhật Bản. Con số này tăng gần bốn lần so với 5,21 triệu khách đã đến thăm Nhật Bản vào năm 2003. Nếu xét mốc thời gian 5 năm, từ năm 2011 đến năm 2015 thì số khách tới Nhật Bản tăng hơn 300%, một con số thể hiện tốc độ tăng trưởng thần kỳ của ngành du lịch Nhật Bản.

Chi tiêu của du khách nước ngoài cũng đạt con số kỷ lục là 3,48 nghìn tỷ yen, tăng 71,5% so với năm 2014. Điều này cũng có nghĩa, nguồn thu từ khách du lịch đến Nhật Bản tương đương với công nghiệp xuất khẩu ô tô của nước này.

Lý giải về nguyên nhân của sự tăng trưởng này, các chuyên gia du lịch có chung nhận định: Sau khi thảm họa xảy ra, Nhật Bản tập trung xúc tiến và đẩy mạnh hoạt động thu hút khách du lịch quốc tế đến Nhật Bản thông qua các chương trình du lịch trọn gói, giá rẻ nhưng vẫn bảo đảm chất lượng tốt.

Về phía Chính phủ, ngay sau khi trở thành Thủ tướng Nhật Bản (lần thứ hai) vào cuối năm 2012, ông Shinzo Abe đã áp dụng một loạt các chiến lược tăng trưởng kinh tế như thủ tục tài chính dễ dàng, thuận lợi; giảm giá đồng yen để thuận lợi cho hoạt động giao thương - xuất khẩu hàng hóa Nhật Bản ra nước ngoài. Chính sách này ngay lập tức đã giúp giá cả hàng hóa và dịch vụ du lịch ở Nhật Bản rẻ hơn, qua đó thu hút được nhiều khách quốc tế, đặc biệt từ các thị trường châu Á như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Hong Kong, Đài Loan và các nước Đông Nam Á. Hay như chính sách mở rộng và đa dạng các tuyến đường bay (chỉ tính riêng với thị trường Việt Nam, trước đây các chuyến bay nối Hà Nội, TP Hồ Chí Minh với Tokyo chỉ có thể thông qua sân bay Narita nằm ở ngoại vi Tokyo thì hiện nay ngoài sân bay Narita, du khách Việt Nam tới Tokyo còn có thể đến trực tiếp sân bay Haneda ở trong nội đô Tokyo…). Cùng với đó là chính sách nới lỏng nhập cảnh. Tính đến tháng 12.2014, Nhật Bản miễn thị thực nhập cảnh cho 67 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Hội đồng Bộ trưởng về Xúc tiến Nhật Bản như một Quốc gia định hướng phát triển du lịch (Tourism - Oriented Country) được thành lập tháng 3.2013 để thống nhất các nỗ lực của Chính phủ thông qua một cách tiếp cận toàn Chính phủ về du lịch... Chính phủ Nhật cũng dành một nguồn ngân sách lớn cho hoạt động du lịch.

Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Phân tích và nhận định về thành quả cũng như nguyên nhân sự tăng trưởng du lịch Nhật Bản cho thấy, để du lịch phát triển tốt và bền vững, Nhật Bản coi phát triển du lịch là định hướng chiến lược và là quốc sách hàng đầu để chấn hưng nền kinh tế. Qua đó, dành sự ưu tiên cho phát triển du lịch cả về cơ chế, chính sách, ngân sách đầu tư và cơ sở hạ tầng, vật chất kỹ thuật du lịch.

Chỉnh phủ Nhật Bản đã chỉ đạo các bộ, ngành hữu quan có sự liên thông và phối hợp chặt chẽ với ngành du lịch để tổ chức và quản lý các hoạt động du lịch; tạo ra những chiến lược và sản phẩm tốt, có chất lượng cao; giảm thiểu các thủ tục hành chính liên quan tới nhập cảnh, hỗ trợ và khai thác tối đa khả năng chi tiêu của du khách bằng việc xây dựng và mở rộng danh mục hàng hóa miễn thuế, cửa hàng miễn thuế. Xây dựng được chiến lược phát triển sản phẩm du lịch và các chiến dịch phát triển du lịch đặc thù và phù hợp với điều kiện hoàn cảnh nước mình…

Trên cơ sở các bài học kể trên, Việt Nam cần tham khảo và học tập Nhật Bản về các vấn đề chủ yếu: Một là, coi trọng công tác thúc đẩy phát triển du lịch trên cơ sở các chiến lược, kế hoạch phát triển đã có. Hai là, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho du khách quốc tế về thủ tục, chất lượng dịch vụ, hàng rào thuế quan. Ba là, tạo ra những sản phẩm độc đáo, đa dạng, hấp dẫn, riêng biệt để lôi cuốn sự chú ý của du khách. Bốn là, tăng cường tuyên truyền, quảng bá về du lịch. Năm là, chú trọng xây dựng và chấn hưng hình ảnh đất nước thông qua du lịch. Sáu là, biến những bất lợi thành cơ hội để phát triển du lịch.