Sự linh hoạt trong thực thi quyền lập pháp

Lê Anh 09/01/2015 08:49

Lập pháp ủy quyền là những văn bản pháp luật không phải do nghị viện thông qua, mà nghị viện ủy quyền cho các cơ quan thuộc nhánh hành pháp ban hành chi tiết hơn các quy định của đạo luật đó, nhưng không được vượt quá phạm vi đã được ủy quyền. Lập pháp ủy quyền xuất phát là một sự linh hoạt trong thực thi quyền lập pháp, đáp ứng nhanh những tình huống thay đổi, khẩn cấp; giảm áp lực cho nghị viện; tránh cho nghị viện không phải xem xét những vấn đề quá chi tiết hoặc quá kỹ thuật.

Ở Anh, theo một số tài liệu, lần đầu tiên nghị viện ủy quyền cho hành pháp ban hành văn bản thực thi trong Luật về thủ tục thông luật 1852 (Common Law Procedures Act). Hiện nay, văn bản do các cơ quan khác (chủ yếu là hành pháp) ban hành theo sự ủy quyền của nghị viện gọi là văn bản thực thi luật (statutory instrument). Ví dụ, Điều 7(a), Luật Chứng nhận tiêu chuẩn kim loại quý 1973 (Hallmarking Act 1973) trao cho Bộ trưởng quyền “ban hành quy định để cụ thể hóa, bổ sung, hoặc thay thế toàn bộ hoặc một phần các quy định của Điều này”. Hoặc Luật Các điều ước quốc tế về giao thông năm 1983 (The International Transport Conventions Act 1983) và Luật Giao thông 1985 cho phép sửa đổi các quy định của Luật này bằng văn bản lập pháp ủy quyền. Luật về các dịch vụ tòa án và dịch vụ pháp lý năm 1990 trao cho Chấp chính quan quyền (Lord Chancellor) sửa đổi hoặc thay thế các quy định tại Phần II của Luật này về các dịch vụ bào chữa, kiện tụng, chuyển nhượng hoặc chứng thực.
Chủ thể của lập pháp ủy quyền thường là các bộ, các cơ quan khác của Chính phủ. Ở Anh, việc soạn thảo văn bản lập pháp ủy quyền thường được giao cho các luật gia và chuyên viên của bộ hữu quan, nhưng đôi khi đối với các văn bản quan trọng hoặc độ khó cao, Văn phòng cố vấn lập pháp, cơ quan chuyên về soạn thảo văn bản pháp luật sẽ đảm nhiệm công việc này. Còn việc phân tích chính sách đối với các văn bản lập pháp ủy quyền thường do các công chức cao cấp của bộ thực hiện.

Từ cuối thế kỷ XIX đến nay số lượng văn bản lập pháp ủy quyền ngày càng tăng: trong vòng 40 năm gần đây, trung bình mỗi năm có khoảng 2.000 văn bản dạng này ra đời. Trong đó, khoảng 1/3 là văn bản của chính quyền địa phương. Độ dài của các văn bản cũng tăng dần: năm 1955, tổng số trang của toàn bộ các văn bản khoảng 3.240 trang, đến năm 1965 là 6.435, năm 1974 là hơn 8.600, và 9.000 trang năm 1988. Mỗi văn bản dài hàng trăm trang không còn là chuyện hiếm. Vào thời điểm năm 2001 có 4.150 văn bản do các bộ hoặc các cơ quan hành chính trung ương của Anh ban hành so với 50-80 luật do nghị viện ban hành.

Nếu như trước đây, có những vấn đề chỉ được quy định trong luật do nghị viện ban hành, nay lại do văn bản dưới luật điều chỉnh. Ngày càng nhiều những trường hợp nghị viện Anh dành cho các bộ quyền lực khá lớn trong việc ban hành các quy định dưới luật về những những vấn đề quan trọng, thậm chí các vấn đề có tính nguyên tắc. Phạm vi, mức độ ủy quyền lớn nhất được thể hiện trong Luật về các cộng đồng châu Âu năm 1972 của Anh cho phép các bộ, các cơ quan của Chính phủ ban hành văn bản có hiệu lực như đạo luật của nghị viện nhằm quy định thi hành các điều ước của Cộng đồng châu Âu chưa có hiệu lực trực tiếp ở Anh; các quy định như vậy sau đó sẽ được đưa vào luật của nghị viện. Chúng không được quy định về việc tăng thuế, không có hiệu lực hồi tố, không được ủy quyền tiếp, không được quy định về những hình phạt hơn 3 năm tù hoặc phạt tiền hơn 400 bảng Anh. Lập pháp ủy quyền là một thực tế hiển nhiên, được thừa nhận ở Anh.

    Nổi bật
        Mới nhất
        Sự linh hoạt trong thực thi quyền lập pháp
        • Mặc định
        POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO