Sông Mã vẫn thiếu điện

Trên địa bàn huyện Sông Mã hiện có 2 nhà máy thủy điện là Nhà máy thủy điện Nậm Công (xã Huổi Một) và Nhà máy thủy điện Nậm Sọi (xã Mường Cai) với công suất thiết kế mỗi nhà máy là 10MW. Hai nhà máy này được khởi công từ tháng 3.2008, do Công ty cổ phần đầu tư và phát triển điện Tây Bắc làm chủ đầu tư. Mặc dù gặp nhiều khó khăn về vốn, điều kiện địa chất phức tạp nhưng cả hai công trình này đều đã hoàn thành và được đưa vào vận hành đúng tiến độ. Tuy nhiên, đến nay, hai nhà máy chỉ phát được 10% công suất do mới chỉ đấu nối tạm thời lên đường dây 35kV trong khu vực. Đường dây này chất lượng không cao nên luôn có nguy cơ xảy ra các sự cố và phụ tải không đều, trung bình chỉ phát được 1,5 – 2 MW.

Chị Nguyễn Thị Hằng, giáo viên Trường Tiểu học Đứa Mòn, xã Đứa Mòn, huyện Sông Mã cho biết, hiện nay, điện mới chỉ về đến trung tâm xã. Đầu năm 2004, người dân Đứa Mòn nhận được lời hứa là tháng 10 sẽ có điện nhưng đến nay, điện vẫn chưa thấy đâu. Dân bản rất khát điện. Gần đây, người dân xã Đứa Mòn lại nhận được thông tin là đến tháng 5 năm nay, xã sẽ có điện nhưng đến thời điểm này, cột điện vẫn nằm ngổn ngang bên lề đường... Không chỉ xã Đứa Mòn mà nhiều xã trong huyện Sông Mã cũng đang trong tình trạng tương tự như  Pú Bẩu, Yên Hưng, Chiềng Sơ, Chiềng Em, Pó Sinh, Nậm Ti, Nậm Mằn... Không có điện lưới, người dân phải dùng điện từ máy điện chạy bằng sức nước đặt ở các sông, suối. Nhưng nguồn điện này không ổn định vì mùa cạn thì không có nước, mùa mưa nếu không kịp cất máy sẽ bị lũ cuốn trôi. Hơn nữa, mỗi chiếc máy phát điện có giá 400.000 đồng nên không phải gia đình nào cũng có thể mua được.

Theo thỏa thuận giữa Công ty Điện lực 1 (nay là Tổng công ty Điện lực miền Bắc) và Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển điện Tây Bắc về việc triển khai thực hiện đầu tư công trình đường dây 110kV Sơn La – Sông Mã thì đường dây này phải được hoàn thành vào ngày 15.4. 2010. Tuy nhiên, đường dây đã không được hoàn thành đúng tiến độ. Đến ngày 11.5 vừa qua, mới chỉ đào được 10 vị trí cột trong khoảng 170 vị trí. Trong khi đó, mùa mưa sắp đến, ảnh hưởng rất lớn đến việc đào và dựng cột. Việc chậm tiến độ công trình đã khiến điện của hai nhà máy thủy điện Nậm Công và Nậm Sọi không thể phát hết công suất, gây lãng phí và thiệt hại lớn. 

 Trước tình hình đó, Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển điện Tây Bắc đã gửi công văn đến UBND tỉnh Sơn La, Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Điện lực miền Bắc đề nghị các cơ quan này chỉ đạo Điện lực Sơn La hoàn thành công trình đường dây 110kV Sơn La – Sông Mã trong tháng 6 năm nay. Đồng thời, trong thời gian chưa hoàn thành đường dây 110 kV, đề nghị các cơ quan có biện pháp giúp đỡ để tiêu thụ điện của hai nhà máy thủy điện Nậm Công, Nậm Sọi với sản lượng tối đa có thể, hạn chế lãng phí trong khi nhiều xã và nhiều hộ gia đình ở Sông Mã vẫn chưa được sử dụng điện. Nhưng đến nay, theo Phó tổng giám đốc Công ty Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển điện Tây Bắc Trương Việt Hà, Công ty vẫn chưa nhận được câu trả lời chính thức từ các cơ quan chức năng. Với tiến độ như hiện nay thì sớm nhất cũng phải đến tháng 8. 2010, công trình mới có thể hoàn thành. Khi ấy, thiệt hại của Công ty là khoảng 20 tỷ đồng. Song, điều đáng nói là, trong khi hai nhà máy điện không biết phát đi đâu thì người dân lại vẫn phải sống trong tình trạng không có điện thắp sáng.