Sóng gió với Thủ tướng Đức

      Theo báo cáo mới đây của Chủ tịch nhóm làm việc nghị viện về vấn đề đối ngoại của Liên Minh Dân Chủ Cơ Đốc và Xã Hội Cơ Đốc, Eckart von Klaeden, khối liên minh bảo thủ của bà Merkel đang nghiên cứu khả năng cộng tác chiến lược với Đông Nam Á. Đây là động thái có thể chuyển hướng tập trung của chính phủ Đức ra khỏi Trung Quốc và thiết lập mối quan hệ kinh tế và nhân quyền mật thiết hơn với các nước châu Á khác. Chính sách làm ảnh hưởng tới mối quan hệ với Trung Quốc này đang bị chỉ trích kịch liệt.
      Trên thực tế, vấn đề nhân quyền và tự báo chí luôn được bà Merkel nhắc tới bất cứ lúc nào có hội và luôn được đưa vào nghị trình trong những lần thăm Nga và Trung Quốc. Điều đó khiến các vị lãnh đạo Nga và Trung Quốc không mấy hài lòng. Và mối quan hệ của Đức và Trung Quốc trở nên căng thẳng hơn khi Thủ tướng Đức có cuộc gặp gỡ với Datlai Latma, lãnh đạo tinh thần của người Tây Tạng tại Berlin tháng 9 vừa rồi. Bắc Kinh đã phản ứng rất gay gắt vì Tây Tạng là vấn đề rất nhạy cảm của Trung Quốc, và nước này coi mọi tiếp xúc chính thức của nước ngoài với Datlai Latma là một hình thức hậu thuẫn Tây Tạng ly khai khỏi Trung Quốc. Để phản ứng lại sự kiện đó, Trung Quốc đã huỷ bỏ hàng loạt các sự kiện cấp cao kể cả diễn đàn thương mại quan trọng tại Frankfurt và cuộc họp với Bộ trưởng Tài chính Peer Steinbrck tại Bắc Kinh vào tháng tới. 
      Quan điểm chính trị về Trung Quốc và Nga của Angela Merkel không nhận được sự đồng thuận của một số nhà lãnh đạo của Đức trong đó có Ngoại trưởng Walter Steinmeier thuộc Đảng Dân chủ Xã hội và cựu Thủ tướng Đức Schroeder. Ông Steinmeier cho rằng Đức nên có mối quan hệ tốt hơn với Trung Quốc và tỏ ra thực sự lo lắng khi chuyến thăm của Bộ trưởng Tài chính Đức không được thực hiện và các cuộc hội đàm về nhân quyền và pháp quyền cũng đã bị huỷ bỏ.Ông cho rằng đây là một diễn biến không thể được tiếp diễn và cần phải lập lại mối quan hệ với Trung Quốc vì lợi ích của nước Đức. Hiện, ông Steinmeier là chính trị gia quyền lực thứ hai sau bà Merkel, và điều đó có nghĩa là chính sách đối ngoại của bà Merkel chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. Đây có thể coi là sự rạn nứt của một nội các có truyền thống đồng thuận và kỷ luật. Thêm vào đó, cựu thủ tướng đức Schroeder còn công khai chỉ trích chuyến công du của bà Merkel tới Trung Quốc và cho rằng quyết định gặp gỡ Datlai Latma là một sai lầm và có thể làm tổn hại đến mối quan hệ giữa Berlin và Bắc Kinh.
      Hơn nữa, vấn đề nhân quyền trong chính sách đối ngoại của bà Merkel tuy nhận được ủng hộ của công chúng Đức, nhưng lại vấp phải sự chỉ trích của hội đồng thương mại. Rõ ràng việc bà Merkel quá theo đuổi vấn đề này làm ảnh hưởng đến quyền lợi kinh tế của Đức. Các nhà kinh doanh e ngại nó sẽ có tác động xấu tới mối quan hệ thương mại với Nga và Trung Quốc vốn rất đang phát triển. 
      Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Đức trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và Đức là đối tác thương mại Châu Âu lớn nhất với nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới này. Theo con số thống kê của Cục thống kê liên bang Đức, năm ngoái, giá trị xuất khẩu của Đức sang Trung Quốc đạt 2,5tỷ euro, đầu tư trực tiếp của Đức vào Trung Quốc là 13,6 tỷ Euro. Giới phân tích cho rằng chính sách mà bà Markel đang theo đuổi đi ngược với chính sách của cựu thủ tướng Đức Schroeder. Nếu như ông Schroeder luôn đặt lợi ích thương mại và mậu dịch lên trước vấn đề nhân quyền, thì bà Merkel lại làm ngược lại. 
      Hiện bà Merkel đang bị chỉ trích từ nhiều phía vì chính sách đối đầu của bà với Trung Quốc và Nga. Đây cũng chính là thời điểm hết sức khó khăn của bà khi liên minh cầm quyền bị lung lay sau vụ Phó thủ tướng thuộc Đảng Dân chủ Xã hội - nhân vật được coi là chủ chốt cho sự bền vững của liên minh, Franz Mntefering, đột ngột từ chức. Sự việc là diễn biến tiếp sau hàng tuần bất đồng sâu sắc về vấn đề tư nhân hoá, mức trợ cấp xã hội cho người thất nghiệp... Dù sao đi chăng nữa thì vấn đề nhân quyền đã được Thủ tướng Merkel lựa chọn ngay từ khi nhậm chức. Liệu bà có giữ vững quan điểm và vị thế của mình trên chính trường khi có quá nhiều lời chỉ trích đang hướng về bà và tình hình bất lợi của liên minh?! Câu trả lời còn ở phía trước.

Phương Minh (Tổng hợp từ IHT)