Phiên giải trình của Ủy ban Pháp luật về “Thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan”

Sớm triển khai ứng dụng hệ thống công nghệ mới trong thực hiện thủ tục hải quan

Nhấn mạnh nếu không hành động ngay sẽ lại tụt hậu, tại Phiên giải trình do Ủy ban Pháp luật tổ chức, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nêu rõ, Bộ Tài chính đã quan tâm, chỉ đạo rất sát sao việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, sớm đưa vào triển khai ứng dụng hệ thống công nghệ mới để vừa củng cố hệ thống VNACCS/VCIS vừa cập nhật tiến bộ trong lĩnh vực công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, phục vụ tốt nhất cho doanh nghiệp và người dân.

Công tác phối hợp trong kiểm tra chuyên ngành vẫn còn vướng mắc

Qua 10 năm thi hành Luật Hải quan năm 2014, ngành hải quan đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Các quy định của Luật Hải quan đã đi vào thực tiễn cuộc sống, được doanh nghiệp, người dân đồng tình, đón nhận. Đặc biệt, các quy định của Luật đã tạo cơ sở pháp lý để cải cách thủ tục hành chính về hải quan, thực hiện thủ tục hải quan trên môi trường điện tử.

Báo cáo của Bộ Tài chính và qua khảo sát của Thường trực Ủy ban Pháp luật tại địa phương cho thấy, thời gian qua cơ quan hải quan đã phối hợp khá chặt chẽ với các cơ quan thuộc Bộ quản lý chuyên ngành trong thực hiện thủ tục hải quan nhằm rút ngắn thời gian thông quan, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

2.jpg
Quang cảnh Phiên giải trình

Tuy nhiên, công tác phối hợp giữa các cơ quan trong hoạt động kiểm tra chuyên ngành vẫn còn vướng mắc, bất cập do một số văn bản quy định về công tác quản lý, kiểm tra chuyên ngành còn chưa bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất hoặc thiếu các điều kiện để bảo đảm thi hành; có quá nhiều văn bản quy định về kiểm tra chuyên ngành dẫn đến khó khăn trong việc tra cứu, thực hiện; một số hàng hóa thuộc diện quản lý, kiểm tra chuyên ngành nhưng chưa quy định chi tiết danh mục, danh mục chưa kèm mã số hồ sơ...

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang, vướng mắc trong công tác kiểm tra chuyên ngành không phải là vấn đề mới mà đã được nghiên cứu khi xây dựng Luật Hải quan năm 2014. Tuy vậy, đây là vấn đề rất khó, liên quan đến trách nhiệm của nhiều bộ, cơ quan nên Luật Hải quan năm 2014 cũng chỉ quy định trách nhiệm của cơ quan kiểm tra chuyên ngành trong việc thông báo kết quả kiểm tra cho cơ quan hải quan trong thời hạn 2 ngày làm việc kể từ ngày có kết quả kiểm tra.

140120250404-dsc-4508.jpg
ĐBQH Đặng Bích Ngọc (Hòa Bình) phát biểu

Mặt khác, Nghị quyết số 19/NQ-CP năm 2018 của Chính phủ về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2018 và những năm tiếp theo xác định những mục tiêu rất mạnh mẽ trong đổi mới công tác kiểm tra chuyên ngành như: giảm ít nhất 50% danh mục hàng hóa, sản phẩm phải kiểm tra chuyên ngành; xóa bỏ căn bản tình trạng một mặt hàng chịu quản lý, kiểm tra chuyên ngành của nhiều hơn một cơ quan; giảm tỷ lệ các lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành tại giai đoạn thông quan từ 25 - 27% hiện nay xuống còn dưới 10%… Nhưng đến nay, nhiều mục tiêu không đạt được. Vì vậy, theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, đây là nội dung cần có đánh giá kỹ, xác định đúng nguyên nhân để có giải pháp phù hợp.

Đánh giá cơ chế một cửa quốc gia là một trong những nỗ lực lớn của ngành tài chính nói chung và Tổng cục Hải quan nói riêng, ĐBQH Trần Đình Gia (Hà Tĩnh) cho biết, đại biểu đã từng nêu vấn đề chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc triển khai cơ chế một cửa quốc gia, đến nay đạt được những kết quả như vậy là rất đáng phấn khởi. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả của cơ chế này, tạo điều kiện cho doanh nghiệp cũng như tiết kiệm ngân sách, đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng giữa các bộ, ngành, đặc biệt trong trao đổi chứng từ hành chính, thương mại.

Thực hiện nhanh, thuận lợi, hiệu quả nhất

Giải trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, hải quan là đầu mối phối hợp, còn thực chất trách nhiệm kiểm tra chuyên ngành nào vẫn được thực hiện theo quy định của pháp luật chuyên ngành đó, từ chất lượng hàng hóa đến an toàn vệ sinh thực phẩm... Các bộ, ngành cũng đã có nhiều nỗ lực, cố gắng, đơn cử như Bộ Công thương đã cắt giảm tới 60% danh mục hàng hóa phải kiểm tra chất lượng; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã cắt giảm danh mục những hàng hóa qua chế biến, sau đóng gói thì không phải kiểm dịch; Bộ Khoa học và Công nghệ chuyển việc kiểm tra nhà nước về đo lường sang kiểm tra sau thông quan...

Song, Thứ trưởng cũng thẳng thắn thừa nhận đây vẫn là một trong những nút thắt còn tồn tại và cho biết Bộ Tài chính đang đề xuất với Chính phủ theo hướng, bộ nào, chuyên ngành nào thì cải cách mạnh mẽ chuyên ngành đó; vẫn thực hiện nhiệm vụ của từng bộ nhưng có kết nối và chia sẻ chung để bảo đảm thực hiện nhanh, thuận lợi và hiệu quả nhất.

z6227980503315-bcd449096c042b3308bbfb4ed75006c5.jpg
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi phát biểu

Quan tâm đến công tác chuyển đổi số, đặc biệt là trong bối cảnh Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22.12.2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, ĐBQH Đặng Bích Ngọc (Hòa Bình) đặt vấn đề, Tổng cục Hải quan có giải pháp gì tăng cường ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI), qua đó nâng cao hiệu quả của các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan, tạo điều kiện và môi trường tốt nhất cho người dân, doanh nghiệp?

Khẳng định Bộ Tài chính và ngành hải quan là những đơn vị đi đầu trong ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, từ năm 2014, ngành hải quan đã đưa vào ứng dụng Hệ thống thông quan hàng hóa tự động (VNACCS) và Hệ thống thông tin tình báo hải quan (VCIS). Cùng đó, phát triển thêm 20 hệ thống công nghệ thông tin của hải quan để phục vụ công tác quản lý trong lĩnh vực này.

“Nhờ những hệ thống này, thủ tục thông quan hiện nay được thực hiện 24/7 và thu thuế 24/7, góp phần thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu. Đơn cử như năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của nước ta tiến sát mốc 800 tỷ USD”, Thứ trưởng nói.

Nhấn mạnh nếu không hành động ngay sẽ lại tụt hậu, Thứ trưởng nêu rõ, Bộ Tài chính đã quan tâm, chỉ đạo rất sát sao vấn đề này và sớm đưa vào triển khai ứng dụng hệ thống công nghệ mới để vừa củng cố hệ thống VNACCS/VCIS vừa cập nhật được những tiến bộ trong lĩnh vực công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo trong thời gian tới, phục vụ tốt nhất cho doanh nghiệp và người dân.

Quốc hội và Cử tri

Đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai (TP. Hà Nội) phát biểu tại hội trường
Diễn đàn Quốc hội

Tham vấn chính sách - tiếp cận chính sách “từ sớm, từ xa”

Theo chương trình làm việc Kỳ họp bất thường lần thứ Chín, Quốc hội sẽ xem xét, biểu quyết thông qua Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) vào sáng 19.2 tới. Lần đầu tiên “tham vấn chính sách” được luật hóa trong dự thảo Luật này. Điều này sẽ giúp các đối tượng liên quan tiếp cận từ sớm, từ xa đối với các chính sách do Chính phủ quyết định.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận tổ sáng 15.2.
Chính sách và cuộc sống

Lan tỏa tư duy mới và cách làm mới

“Khi Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị ra đời, trong giới làm khoa học chúng tôi nói vui với nhau rằng, mình đang khô hạn thì gặp mưa rào, bởi nghị quyết có rất nhiều cơ chế, chính sách cởi mở để giới khoa học đóng góp nhiều hơn nữa cho tiềm lực khoa học công nghệ của quốc gia và phát triển đất nước. Bây giờ, Quốc hội lại ban hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách để tháo gỡ vướng mắc nhằm nhanh chóng Nghị quyết số 57-NQ/TW vào cuộc sống. Tôi ủng hộ cao nghị quyết này và tin rằng những người làm khoa học như tôi cũng rất ủng hộ”, ĐBQH Nguyễn Thanh Phương (Cần Thơ), Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Cần Thơ, nói trong cuộc thảo luận tổ sáng qua, 15.2.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại Phiên giải trình
Quốc hội và Cử tri

Nghiên cứu sửa đổi Luật Hải quan phục vụ việc tinh gọn bộ máy

Đảng, Nhà nước ta đang thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cơ cấu tổ chức của nhiều cơ quan, trong đó có ngành hải quan sẽ có sự thay đổi. Do đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật Hải quan năm 2014 để phục vụ công tác này, đồng thời, khắc phục bất cập, hạn chế đã chỉ ra.

Gỡ nút thắt về thể chế và nguồn lực cho đầu tư tư
Diễn đàn Quốc hội

Gỡ nút thắt về thể chế và nguồn lực cho đầu tư tư

Khẳng định, việc đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2025 đạt 8% trở lên là có cơ sở và có dư địa thực hiện, song, các đại biểu cho rằng, đây cũng là “bài toán”, là “phép thử” để chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo với mục tiêu tăng trưởng 2 con số, đồng thời, đề nghị cần quan tâm hơn nữa đến đầu tư tư, tháo gỡ những nút thắt về thể chế, quy trình thủ tục và đặc biệt là về nguồn lực.

Quang cảnh thảo luận tại hội trường sáng 15.2
Diễn đàn Quốc hội

Bảo đảm cơ chế giám sát, tránh ủy quyền tuỳ tiện

Thảo luận tại hội trường sáng 15.2 về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị tiếp tục hoàn thiện các quy định về đẩy mạnh phân quyền, phân cấp, tạo sự chủ động cho chính quyền địa phương theo nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, bảo đảm cơ chế giám sát, tránh tình trạng ủy quyền tùy tiện, chủ quan, qua đó nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương các cấp.

Thách thức rất lớn
Chính sách và cuộc sống

Thách thức rất lớn

Tờ trình Đề án bổ sung về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên đã chính thức được trình tại Kỳ họp bất thường lần thứ Chín, Quốc hội Khóa XV khai mạc ngày 12.2 vừa qua.

ĐBQH Trần Anh Tuấn (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu
Quốc hội và Cử tri

Chính sách phải thực sự mạnh mẽ, khả thi

Thảo luận tại Tổ về Đề án bổ sung về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị, cần phân tích, đánh giá các điều kiện thực hiện để bảo đảm tính khả thi, kèm theo những chính sách thực sự mạnh mẽ để thực hiện thành công Đề án.

Quốc hội thảo luận về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi)
Quốc hội và Cử tri

Phân định rõ thẩm quyền sẽ giúp giải phóng các nguồn lực phát triển

Hoàn thiện quy định về phân quyền, phân cấp, ủy quyền theo hiến định là nội dung quan trọng, căn cơ và thể hiện tính đột phá của dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi). Dù vậy, thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật sáng 14.2, có ý kiến cho rằng, phân định rõ thẩm quyền giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ ngành, cơ quan ngang Bộ với chính quyền địa phương sẽ tạo thuận lợi trong quá trình điều hành, góp phần giải phóng các nguồn lực phát triển.

Mong có chính sách tốt nhất cho di dân vùng dự án điện hạt nhân tỉnh Ninh Thuận
Quốc hội và Cử tri

Mong có chính sách tốt nhất cho di dân vùng dự án điện hạt nhân tỉnh Ninh Thuận

Theo chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ Chín, Quốc hội Khóa XV, Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết về các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Trong đó, có cơ chế đặc thù: “Cho áp dụng mức giá thu hồi đất, hỗ trợ bồi thường, di dân tái định cư và xây dựng nhà máy Điện hạt nhân ở mức cao nhất theo quy định nhân (x) với 1,5 lần”.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên thảo luận về dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi)
Diễn đàn Quốc hội

Quy trình lập pháp rút gọn là sự bứt phá trong công tác lập pháp của Quốc hội Khóa XV

Thảo luận về dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi), có ý kiến cho rằng, việc thực hiện quy trình lập pháp rút gọn như quy định tại Điều 39 của dự thảo Luật là một sự thay đổi rất lớn và bứt phá, nhằm đẩy nhanh tiến độ xây dựng pháp luật, phù hợp với yêu cầu cải cách lập pháp và hành chính và thực hiện nghiêm chủ trương của lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Xác định rõ phạm vi, quyền hạn, trách nhiệm của người được ủy quyền
Diễn đàn Quốc hội

Xác định rõ phạm vi, quyền hạn, trách nhiệm của người được ủy quyền

Tham gia thảo luận tại phiên họp tổ sáng 13.2 về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), có ý kiến đại biểu đề nghị, cơ quan soạn thảo cần xem xét thêm về việc xác định rõ ràng phạm vi, quyền hạn và trách nhiệm của người được ủy quyền, tránh ủy quyền quá rộng dẫn đến mất kiểm soát, hoặc quá hẹp làm giảm hiệu quả làm việc, cũng như có cơ chế giám sát chặt chẽ hơn trong việc ủy quyền.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc Kỳ họp bất thường lần thứ Chín. Ảnh Lâm Hiển
Chính sách và cuộc sống

Gỡ nút thắt thể chế

Phát biểu tại Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội Khóa XV, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh, đổi mới mạnh mẽ công tác lập pháp. Tập trung kiểm soát quyền lực trong xây dựng pháp luật, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm, nhất là trách nhiệm người đứng đầu, kiên quyết chống tiêu cực, lợi ích nhóm. Tinh thần đổi mới lập pháp ấy đã được thể hiện rất rõ ngay trong Kỳ họp bất thường lần thứ Chín đang diễn ra.

ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn)
Diễn đàn Quốc hội

Phù hợp với chủ trương sắp xếp tinh gọn bộ máy, bảo đảm tính ổn định của luật

Thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, có ý kiến cho rằng, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết về tổ chức các cơ quan của Quốc hội, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể là phù hợp và thuận lợi cho việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, bảo đảm tính ổn định của luật.

ĐBQH Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị)
Quốc hội và Cử tri

Minh bạch, công khai và chú trọng tham vấn để bảo đảm chất lượng

Thảo luận tại Tổ về dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội nhất trí quy trình xây dựng, ban hành luật cần linh hoạt để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tuy nhiên, cần đặc biệt chú trọng yếu tố minh bạch, công khai và tham vấn để bảo đảm chất lượng các văn bản quy phạm pháp luật.

ĐBQH Trần Văn Khải (Hà Nam)
Quốc hội và Cử tri

Bổ sung quy trình rút gọn linh hoạt hơn, bảo đảm phản ứng nhanh với tình hình thực tế

Sáng nay, 12.2, ngay sau phiên khai mạc, Quốc hội tiến hành các phiên họp Tổ, thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội và dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi). Thảo luận tại Tổ 18 (gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh Hà Nam, Thanh Hóa, Trà Vinh), khẳng định dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội trình Quốc hội lần này có nhiều điểm tích cực, trực tiếp phục vụ nhiệm vụ tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội, song qua nghiên cứu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải nhận thấy, một số quy định trong dự thảo có thể tạo ra hạn chế hoặc thách thức trong thực tiễn thực hiện.

Ảnh
Kinh tế

Quyết sách của Quốc hội sẽ tạo xung lực cho phát triển

Sáng nay, Quốc hội khai mạc Kỳ họp bất thường lần thứ Chín để xem xét, cho ý kiến về nhiều nội dung quan trọng, trọng tâm là phục vụ việc sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy. Đại diện doanh nghiệp bày tỏ tin tưởng, Kỳ họp sẽ làm chuyển động toàn bộ nền kinh tế theo hướng tích cực, sẽ tạo ra xung lực để thúc đẩy đất nước phát triển.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng, Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV được tiến hành ngay sau Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII (tháng 1.2025) có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Quốc hội và Cử tri

Giải phóng mọi nguồn lực, tận dụng mọi cơ hội đưa đất nước phát triển

Sáng nay, 12.2, Quốc hội khai mạc Kỳ họp bất thường lần thứ Chín. ỦY VIÊN TRUNG ƯƠNG ĐẢNG, TỔNG THƯ KÝ QUỐC HỘI, CHỦ NHIỆM VĂN PHÒNG QUỐC HỘI LÊ QUANG TÙNG nêu rõ, Kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm triển khai ngay các kết luận của Trung ương, tập trung giải quyết một số vấn đề cấp bách, tháo gỡ điểm nghẽn của thể chế để khơi thông, giải phóng mọi nguồn lực, tận dụng mọi cơ hội, khai thác tối đa các tiềm năng, thế mạnh để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.