Chuyển đổi số vẫn còn hạn chế

Chia sẻ tại hội thảo “Định hướng công tác chuyển đổi số của VUSTA” diễn ra chiều 18.12, TS. Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Ban Khoa học công nghệ và môi trường VUSTA cho biết, công tác chuyển đổi số tại VUSTA đã được quan tâm thực hiện từ nhiều năm qua.

Theo đó, Nghị quyết số 01/NQ-LHHVN ngày 28.12.2020 của Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VIII (nhiệm kỳ 2020 - 2025) VUSTA đã thống nhất thông qua nội dung Báo cáo chính trị tại Đại hội VIII “Phát huy tinh thần đoàn kết và sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, đổi mới nâng cao chất lượng hoạt động và phát triển Liên hiệp hội Việt Nam vững mạnh vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, trong đó có nêu: “Tăng cường quản trị nội bộ, từng bước tin học hóa công tác quản lý, bảo đảm công khai, minh bạch, dân chủ”.

Hiện, VUSTA có 156 hội thành viên (bao gồm 93 hội ngành toàn quốc, 63 liên hiệp hội tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương); 3 đơn vị sự nghiệp và 575 tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc.

Về cơ bản, VUSTA cũng như các hội thành viên đều trang bị các máy vi tính để bàn, máy tính xách tay, kết nối mạng internet để phục vụ các hoạt động. Hầu hết các liên hiệp hội tỉnh/thành phố đều có trang web để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ được giao; một số liên hiệp hội tỉnh/thành phố đã kết nối trực tiếp với Trục liên thông văn bản Quốc gia thông qua UBND cấp tỉnh như Bắc Giang, Phú Thọ...

Không chỉ trang bị hệ thống hạ tầng số, các cơ quan của VUSTA đã ứng dụng chuyển đổi số trong nhiều hoạt động. Trong đó, VUSTA đã tổ chức nhiều cuộc họp với các hội thành viên, đơn vị trực thuộc, các hội nghị quốc tế bằng hình thức trực tuyến; nhiều cuộc họp, hội thảo của VUSTA trong 4 năm qua đã sử dụng mã QR in trên tờ chương trình để quét tài liệu, không in ấn tài liệu nhằm thực hiện chuyển đổi số, góp phần tiết kiệm kinh phí, giấy in và bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, nhiều văn bản (không phải văn bản mật) đã được các Ban, Văn phòng VUSTA scan gửi tới các tổ chức, cá nhân liên quan thông qua email, zalo để thông tin kịp thời và từng bước hạn chế gửi văn bản qua đường bưu điện.

Một số hội thành viên, đơn vị sự nghiệp và tổ chức tổ chức khoa học công nghệ trực thuộc VUSTA đã có những hoạt động tham gia chuyển đổi số khá mạnh mẽ, như: Hội Truyền thông số Việt Nam, Hội Tin học Việt Nam, Hội Tự động hóa Việt Nam, Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số…

Đáng chú ý, trong hệ thống VUSTA có nhiều chuyên gia, nhà khoa học giỏi trong lĩnh vực công nghệ thông tin, chuyển đổi số. “Đây là những điều kiện rất thuận lợi để Liên hiệp hội Việt Nam tập hợp chuyên gia, phát huy thế mạnh của nội bộ hệ thống, phối hợp với các bộ, ngành, doanh nghiệp có thế mạnh, kinh nghiệm về công nghệ thông tin và chuyển đổi số để xây dựng đề án, kế hoạch, chiến lược chuyển đổi số trong thời gian tới”, TS. Lê Công Lương phát biểu.

Dù vậy, theo đại diện VUSTA, chuyển đổi số trong hệ thống vẫn còn một số hạn chế. Cụ thể, chưa trang bị phần mềm quản lý văn bản và điều hành công việc của Cơ quan VUSTA; các văn bản, giấy tờ hành chính vẫn chiếm phần lớn trong các hoạt động quản lý, điều hành và thực hiện công việc của cơ quan.

Mặt khác, hạ tầng công nghệ thông tin của VUSTA còn thấp và thiếu, chưa đủ điều kiện để kết nối với trục liên thông văn bản quốc gia, dẫn tới nhiều thông tin lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước khó hoặc chậm được tiếp cận.

Hiện, VUSTA chưa có chiến lược hoặc kế hoạch chuyển đổi số đến năm 2030; chưa xây dựng đề án chuyển đổi số để đề nghị Nhà nước bố trí cấp kinh phí đầu tư cho công tác chuyển đổi số của VUSTA.

Ngoài ra, chưa có khảo sát, đánh giá thực trạng công tác chuyển đổi số tại các liên hiệp hội cấp tỉnh, các hội ngành toàn quốc, các đơn vị sự nghiệp và tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc…

Đề xuất 3 giai đoạn chuyển đổi số

Từ thực trạng trên, VUSTA định hướng trong thời gian tới, xây dựng Đề án chuyển đổi số của Liên hiệp hội Việt Nam giai đoạn 2025 - 2030 trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt, trong đó có một số nội dung cần được quan tâm nghiên cứu triển khai.

Cụ thể, số hóa và quản lý dữ liệu các hội thành viên, các đơn vị sự nghiệp, các tổ chức khoa học và công nghệ cùng đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong hệ thống; số hóa và quản lý cơ sở dữ liệu chuyên gia tham gia các hoạt động tư vấn phản biện giám định xã hội, nghiên cứu khoa học, phổ biến kiến thức; phổ biến tri thức khoa học và công nghệ thông qua thư viện số, cổng thông tin tri thức của VUSTA; đào tạo và nâng cao năng lực chuyển đổi số cho cán bộ, công chức, người lao động và hội viên trong hệ thống.

Cùng với đó, VUSTA xác định trang bị phần mềm quản lý văn bản và điều hành công việc của Cơ quan VUSTA; kết nối Trục liên thông văn bản Quốc gia; xây dựng, hoàn thiện các văn bản từ chủ trương đến kế hoạch, chiến lược, phân công, phối hợp, phân cấp, phân quyền, bố trí nguồn lực, đào tạo, nâng cao nhận thức và thống nhất hành động để thực hiện thành công chuyển đổi số tại Liên hiệp hội Việt Nam.

Nhấn mạnh với hơn 2,2 triệu hội viên cùng 86 hội ngành toàn quốc, 63 liên hiệp hội địa phương và gần 580 tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc, dữ liệu là tài sản lớn nhất của VUSTA, song theo PGS.TS. Hoàng Hữu Hạnh, Chủ tịch Hội đồng khoa học Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số, dữ liệu này hiện phân tán và khó khai thác hiệu quả. Do vậy, cần số hóa và quản lý hiệu quả dữ liệu trí thức và tổ chức.

PGS. TS Hoàng Hữu Hạnh khuyến nghị, trong giai đoạn 2025 – 2030, chuyển đổi số của VUSTA nên chia theo lộ trình với 3 giai đoạn.

Cụ thể, giai đoạn 1 (2025 – 2026) - giai đoạn nền móng, cần xây dựng lộ trình chuyển đổi số chi tiết; triển khai số hóa dữ liệu và hệ thống quản lý; đào tạo đội ngũ nòng cốt chuyển đổi số trong toàn hệ thống.

Giai đoạn 2 (2026 – 2028) – giai đoạn tích hợp và mở rộng, cần phát triển các công cụ phục vụ phản biện và phổ biến tri thức; hoàn thiện thư viện số và cổng thông tin khoa học; tăng cường kết nối và hợp tác quốc tế qua nền tảng số.

Giai đoạn 3 (2029 – 2030) – giai đoạn hoàn thiện và mở rộng; theo đó, đồng bộ hóa toàn bộ hệ sinh thái số VUSTA, tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (big data) để nâng cao hiệu quả hoạt động, đưa VUSTA trở thành trung tâm khoa học số hóa năng động.