Shopee lấy thêm 3.000 đồng mỗi đơn hàng: Nhiều người bán lao đao vì lợi nhuận “teo tóp”
Từ ngày 1/7 tới, Shopee sẽ thu thêm 3.000 đồng phí hạ tầng cho mỗi đơn hàng thành công. Không lớn về mặt con số, nhưng quyết định này đang làm dấy lên làn sóng phản ứng trái chiều trong cộng đồng người bán: người lo lỗ, người coi là cú hích để chuyển mình.
Theo thông báo mới nhất của Shopee, lý do được đưa ra là để duy trì hệ thống vận hành, chatbot AI, công nghệ logistics và các tiện ích khác nhằm "nâng cao trải nghiệm" cho người dùng.
Tuy nhiên, trong khi mục tiêu của Shopee là "nâng cấp sàn", thì nhiều nhà bán lại đang lo rằng sân chơi này đang ngày càng trở nên thiếu công bằng.
Khoản phí nhỏ cũng có thể để lại hệ quả lớn
Đặt trong tổng giá trị đơn hàng vài trăm nghìn đồng, mức thu thêm 3.000 đồng tưởng như không đáng kể. Nhưng ở chiều ngược lại, nhiều người bán - nhất là nhóm kinh doanh quy mô nhỏ, đơn giá thấp đang cảm nhận rõ sức ép khi biên lợi nhuận ngày càng bị bào mòn.
"Một đơn thì không sao, nhưng cộng dồn cả ngàn đơn mỗi tháng là vài triệu đồng đội chi phí. Đó là chưa kể phí nền tảng, thanh toán, vận chuyển rồi thuế... Lãi giờ bằng không. Nếu không kiểm soát thật kỹ có khi còn lỗ," - anh Lâm, người bán đồ gia dụng lâu năm chia sẻ.
Thực tế, nhiều nhà bán trên Shopee đang áp dụng chiến lược bán giá rẻ để đánh vào số lượng nhiều, tuy lời ít nhưng năng lực cạnh tranh cao. Nhưng khi chi phí ngày một phình to, mô hình này cũng bắt đầu trở nên mong manh.
"Tôi bán những món dưới 50.000 đồng, lãi chỉ vài nghìn mỗi đơn. Giờ thêm phí này, gần như mất trắng công. Mà tăng giá thì khách bỏ đi liền. Rất khó xử" - một chủ văn phòng phẩm bày tỏ.
Shopee từng được ví là "cửa khởi nghiệp dễ nhất trong kỷ nguyên số". Tuy nhiên, hiện nay sàn thương mại điện tử này lại trở thành môi trường đầy thử thách. Nhiều người bán mới cho biết họ "đuối sức" khi liên tục đối mặt với thay đổi chính sách, trong khi ngân sách marketing hạn hẹp, thương hiệu chưa đủ độ tin cậy.
"Nói thật giờ cứ thấy phát sinh phí mới là hoang mang. Chưa kịp quen với cái cũ thì đã có thêm khoản mới chen vào. Chạy quảng cáo thì tốn, không chạy thì chả ai biết tới shop mình. Livestream đến nửa ngày may ra mới được 1-2 đơn. Mình đang cân nhắc thật kĩ việc bỏ sàn, chỉ tập trung TikTok và Facebook thôi," - một chủ shop quần áo nữ nói.
Nhiều người hiểu nhưng không vì thế mà dễ chấp nhận
Dù không ít nhà bán phản ứng gay gắt, một bộ phận người bán lâu năm lại đón nhận thông tin này với tâm thế bình thản hơn. Họ cho rằng đây là xu hướng tất yếu trong quá trình chuyên nghiệp hoá thương mại điện tử.
Chị Hà Thu - chủ shop mỹ phẩm online tại Hà Nội chia sẻ:
"Shopee đâu thể nuôi mình mãi được. Mình bán được hàng thì họ phải có chi phí duy trì hệ thống. Thôi giờ thì xác định là mình đang dùng dịch vụ thì phải trả phí thôi. Tôi hoàn toàn chấp nhận chuyện thu thêm phí, nhưng mong họ minh bạch và đồng hành hơn với người bán."
Tuy nhiên, sự thông cảm ấy cũng đi kèm với áp lực thực tế:
"Tôi hiểu là nền tảng phải thu để duy trì, nhưng nhà bán cũng phải sống. Giá thì không tăng được mà chi phí thì cứ lên. Cảm giác như bị siết nợ," - chị Thu nói thêm.
Nhiều người trong cộng đồng nhà bán cũng có đồng quan điểm: hiểu, nhưng không đồng nghĩa với cam chịu. Họ bắt đầu tính toán câu chuyện tối ưu từng khâu vận hành hoặc chọn lọc lại sản phẩm có biên lợi nhuận tốt hơn để học cách thích nghi dần.
Hướng đi nào là phù hợp cho những nhà bán hàng?
Ngược lại, nhiều nhà bán hàng lâu năm cho rằng đây là cơ hội để thị trường lọc bớt các shop không đầu tư nghiêm túc. Người bán nếu chỉ dựa vào việc giảm giả "sập sàn", chỉ bán duy nhất 1-2 mặt hàng chủ chốt quanh năm, không chăm sóc khách sau mua thì khó có thể tồn tại.
Theo anh Ngô Duy Hùng - cố vấn vận hành cho các thương hiệu D2C tại Việt Nam, người bán cần coi phí hạ tầng như "một phép thử" để rà soát lại toàn bộ hoạt động kinh doanh:
"Thay vì kêu lỗ, hãy nhìn lại: sản phẩm của mình có đang thực sự đáp ứng nhu cầu của khách không? Mô hình vận hành tối ưu chưa? Tỷ lệ khách quay lại mua hàng thế nào? Có cao không? Nếu được làm được bài bản - có quy trình, có chăm sóc khách hàng trung thành, chế độ hậu mãi tốt thì phí này là khoản đầu tư, không phải gánh nặng."
Anh Hùng cũng nhấn mạnh vai trò của việc phát triển đa kênh (omnichannel). Việc chỉ phụ thuộc vào một nền tảng khiến người dễ rơi vào thế bị động khi chính sách của nền tảng ấy thay đổi:
"Ví dụ phí hôm nay họ thu 3.000 mỗi đơn, mai có thể là 5.000 thì sao? Những ai xây được tệp khách trung thành riêng, kiểm soát chất lượng các kênh truyền thông sẽ có lợi thế dài hạn rõ rệt.
Trong vài năm đầu, Shopee và các sàn khác từng cho phép người bán gần như miễn phí tiếp cận hàng triệu người dùng, chỉ cần tạo tài khoản và đăng bán là có đơn. Nhưng cũng chính điều đó tạo nên một ảo tưởng: bán hàng online là dễ.
Giờ đây khi sàn siết phí, yêu cầu về vận hành, trải nghiệm người dùng và dịch vụ sau mua cũng tăng lên, thị trường này đang trở lại đúng bản chất: muốn kinh doanh tốt bắt buộc bạn phải có năng lực thật sự." Anh Hùng chia sẻ thêm.
Tóm lại, phí hạ tầng 3.000 đồng không phải "án tử" nhưng là lời nhắc rõ ràng: thị trường thương mại điện tử đang trưởng thành và nó không chờ đợi ai cả. Người bán nếu không thay đổi thì sẽ bị thay thế không chỉ bởi Shopee, mà bởi chính những đối thủ cùng phân khúc ngành hàng biết nắm bắt xu hướng, tối ưu vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
