Sẽ thực hiện bộ sưu tập ảnh về 54 dân tộc Việt Nam

Lê Thủy thực hiện• 27/01/2011 07:57

Từ năm 2005 đến nay, nhiếp ảnh gia người Pháp Sébastien Laval đã đến nhiều tỉnh, thành phố của Việt Nam, Lào, Campuchia để chụp ảnh, với mong muốn lưu giữ bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số. Ông dự định sẽ thực hiện bộ sưu tập ảnh về 54 dân tộc ở Việt Nam.

Lý do nào khiến ông chọn chụp ảnh các dân tộc thiểu số Việt Nam?

Đến Việt Nam năm 1995, tôi ấn tượng bởi các nghi lễ, tập tục rất thú vị của các dân tộc thiểu số. Trở lại Việt Nam vài năm sau đó, tôi nhận ra những bản sắc ấy đang mai một với tốc độ nhanh chóng. Do đó, qua các bức ảnh, tôi muốn lưu giữ nét văn hóa độc đáo của các tộc người này, bởi ngày mai có thể nhiều thứ sẽ mất đi. Tôi ưu tiên chọn các dân tộc ít người, ít được biết đến và có những nét văn hóa, tập tục độc đáo dễ tan vào hư vô. Năm 2005, tôi bắt đầu chụp dân tộc thiểu số Pà Thẻn, trong quá trình ấy, tôi cũng tận dụng cơ hội để chụp thêm về dân tộc thiểu số Mông.

Ông có giành thời gian nghiên cứu về các dân tộc thiểu số đó không?

Công việc này đã có nhiều nhà nghiên cứu. Nhiều dân tộc của Việt Nam đã được thống kê và đưa vào sách vở. Tôi chỉ đọc sách để nâng cao kiến thức về các dân tộc thiểu số. Nhưng có thực tế là sau khi đã trải nghiệm, đi nhiều tỉnh, thành phố để chụp về các dân tộc ấy, thì tôi thấy rằng, có một khoảng cách so với những gì được viết trong sách. Những kiến thức được viết trong sách đã trở nên lạc hậu. Ở nhiều bản làng ngày nay đã có khá nhiều thay đổi.

Cụ thể, những thay đổi ấy là gì?

Ở các bản làng hiện đã có điện, có tất cả những phương tiện mà cuộc sống ở thành thị có. Đặc biệt, người ta dần lãng quên bản sắc của mình. Nếu quan sát các bức ảnh, mọi người có thể thấy không còn những trang phục truyền thống như chúng ta vẫn tưởng tượng, thay vào đó là cách ăn mặc như dân tộc Kinh. Hoặc trong những căn nhà, cách bài trí và vật dụng cũng có sự thay đổi lớn, mang yếu tố của đời sống hiện đại...

Trong ảnh của ông, có hình ảnh về đời sống sinh hoạt của người dân tộc thiểu số. Việc tiếp cận họ có khó khăn không, thưa ông?

Công việc của tôi theo hệ thống. Đến một làng nào đó, tôi đều gặp trưởng làng để giải thích ý đồ và dự án, sau đó xin phép được chụp ảnh. Trong thời gian chụp, thường được ở cùng nhà với người dân, nên tôi có thời gian làm quen, tìm hiểu cuộc sống của họ, và có thể ghi lại một cách chân thực cuộc sống thường nhật của họ, cả những gì còn được lưu giữ, và những thứ đã thay đổi. Không chỉ chụp ảnh, tôi muốn trải nghiệm cuộc sống và tìm hiểu bản sắc văn hóa các dân tộc.

Ông có thể cho biết số ảnh hiện có về các dân tộc thiểu số Việt Nam và dự định sắp tới của ông?

Từ năm 2005, đến nay, tôi đã chụp được 35 dân tộc của cả 3 nước Việt Nam, Lào, Campuchia, số lượng ảnh rất nhiều, không dễ thống kê. Tôi dự định sẽ thực hiện một bộ sưu tập ảnh về 54 dân tộc của Việt Nam. Đến nay, tôi đã ghi lại được khoảng 30 dân tộc và tôi sẽ tiếp tục công việc này. Đó là công việc mất khá nhiều thời gian.

Xin cám ơn ông!

Hơn 30 tác phẩm của Sebastien Laval về các dân tộc sinh sống tại cố đô Huế (Việt Nam), Angkor (Campuchia), Luang Prabang (Lào) được trưng bày tại Trung tâm Văn hóa Pháp, Hà Nội, trong triển lãm Những cộng đồng bên lề thời gian, 17.1 - 11.2. Các tác phẩm đều là ảnh đen trắng, đặt đan xen nhau và không có chú thích, để mọi người thấy có sự tương đồng về văn hóa, cũng như sự biến đổi trong tập quán truyền thống, các nghi lễ thờ cúng tổ tiên của các dân tộc sinh sống ở 3 cố đô của 3 quốc gia.