Sẽ thành lập Trung tâm quốc gia đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao

Doanh nghiệp là khách hàng của hệ thống giáo dục nghề nghiệp

Đức là một quốc gia nổi tiếng với hệ thống đào tạo kỹ năng nghề. TS. Jurgen Hartwig, Giám đốc Chương trình Đổi mới Đào tạo nghề Việt Nam về mô hình về giáo dục kép ở Đức chia sẻ, tại quốc gia này, doanh nghiệp là người lựa chọn học viên; sau đó học viên được doanh nghiệp gửi đến trung tâm đào tạo theo phương thức vừa thực tập, vừa làm. Đồng thời, các trường sẽ cung cấp gói đào tạo thường xuyên, nâng cao kỹ năng cho người lao động làm việc trong doanh nghiệp; cung cấp cơ sở thực hành kỹ thuật với công nghệ mới nhất như máy in 3D, sử dụng robot... Đây cũng là lý do khiến các trung tâm đào tạo nghề chất lượng cao ở Đức phát triển  đến hơn 1.000 trung tâm; với tiêu chuẩn kỹ năng nghề được công nhận trên toàn quốc.

"Do đó, để có các trung tâm đào tạo thực hành chất lượng cao, Việt Nam cần bắt đầu từ chức năng chính là cơ sở GDNN thay đổi thế nào. Cụ thể, phải xác định, không chỉ cơ sở giáo dục đào tạo chất lượng cao, mà trường nghề, cao đẳng cũng cần đào tạo đạt tiêu chuẩn chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp...” - TS. Jurgen Hartwig khuyến nghị.

Đại diện cho mô hình trường cao đẳng nghề chất lượng cao của Australia - ông John Tucker cho biết, tại Australia hệ thống GDNN dựa trên nhu cầu của doanh nghiệp, xác định kết quả chuẩn đầu ra cho đào tạo. Đồng thời, xem doanh nghiệp là khách hàng của hệ thống GDNN; người sử dụng lao động là trung tâm mà đáp ứng nhu cầu. Các giảng viên tại đây không nhất thiết phải học đại học, nhưng phải có kinh nghiệm làm việc thực tế. Đặc biệt, một năm giảng viên có ít nhất 2 tuần đi đến doanh nghiệp làm việc nhằm làm mới kỹ năng của mình. "Việc xây dựng mối quan hệ chặt chẽ giữa doanh nghiệp với cơ sở đào tạo rất cần thiết. Doanh nghiệp có thể cung cấp trang thiết bị, kinh nghiệm đào tạo. Còn thầy cô giáo cũng có thể thông qua doanh nghiệp để phát triển bản thân dựa trên kinh nghiệm và trải nghiệm của mình" - ông John Tucker nói.

Đại diện Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cũng đưa ra khuyến nghị, hệ thống GDNN Việt Nam cần xem xét điểm mạnh, điểm yếu của các mô hình đào tạo nghề chất lượng cao trên thế giới ở các góc cạnh khác nhau. Đổi mới phải bắt đầu từ chính sách và làm sao để nâng cao tay nghề cho người lao động. Đồng thời, cần có phương pháp hỗ trợ đáp ứng các yêu cầu thị trường, đưa doanh nghiệp trở thành đối tác trong đào tạo nghề, cũng như nâng cao vai trò của GDNN trong nhận thức của người dân.

Tập trung đào tạo nghề có tính chất liên vùng

Trước tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và kể cả ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19 đã làm thay đổi toàn diện đời sống kinh tế xã hội của Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung. Nó mở ra cơ hội, nhưng cũng đầy thách thức cho nền kinh tế trong đó có hệ thống GDNN. “Đòi hỏi nội dung, ngành nghề đào tạo trong bối cảnh mới phải mau chóng giải quyết” - TS. Phạm Vũ Quốc Bình, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục GDNN Việt Nam cho biết.

Theo TS. Phạm Vũ Quốc Bình, hiện nay, hệ thống GDNN đang cung cấp 70% lực lượng lao động cho thị trường lao động. Để phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu pahst triển đất nước của Đảng, Nhà nước thì việc ưu tiên, tập trung đầu tư các dự án về đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao có tính chất liên vùng là một yêu cầu cấp bách. Vì vậy, hiện Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội mà trực tiếp là Tổng cục GDNN đang xúc tiến thành lập Trung tâm Quốc gia Đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao, dự kiến tại 3 miền đất nước.

Theo đó, mô hình Trung tâm Quốc gia này phải là các trung tâm chất lượng cao về đào tạo nghề, có tính chất dẫn dắt, lan tỏa đối với các cơ sở GDNN; đổi mới công nghệ và kỹ thuật số, thúc đẩy sáng tạo và đi đầu trong phương pháp thiết kế và chuyển giao các chương trình giảng dạy mới. Bên cạnh đó, Trung tâm Quốc gia này được kỳ vọng sẽ cung cấp các kỹ năng chất lượng cao theo quan điểm học tập suốt đời, thúc đẩy nghiên cứu và sự đổi mới. Đây cũng là cách làm cho GDNN trở nên hấp dẫn hơn, đáp ứng bao trùm hơn và có sự gắn kết.

Về cơ cấu tổ chức, “3 trung tâm này được thành lập trên cơ sở đầu tư, cấu trúc lại 3 trường cao đẳng thuộc Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội là: Trường cao đẳng Kỹ thuật công nghệ Hà Nội, Trường cao đẳng kỹ nghệ Dung Quất (Quãng Ngãi), Trường Cao đẳng kỹ nghệ II (Tp.HCM). Các trung tâm này được đặt trong mạng lưới trường cao đẳng chất lượng cao, có tính chất dẫn dắt, lan tỏa trong hệ thống GDNN. Về mục tiêu cụ thể, đến năm 2025, Việt Nam sẽ hình thành 3 trung tâm quốc gia Đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao, đồng thời có 70 trường cao đẳng chất lượng cao, trong đó 40 trường tiếp cận trình độ các nước ASEAN 4, 3 trường tiếp cận các nước phát triển trong G20. Đến năm 2030, hình thành thêm 3-5 trung tâm quốc gia đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao, đồng thời có 90 trường chất lượng cao... - Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Tổng cục GDNN) Đinh Xuân Thành thông tin.