Không để vàng miếng “làm mưa làm gió” trong nền kinh tế
Quan tâm đến những biến động của thị trường vàng trong thời gian vừa qua, các đại biểu Quốc hội cho rằng, việc quản lý thị trường vàng còn nhiều bất cập.
Theo ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp), trong Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế đã chỉ rõ, giá vàng biến động mạnh, chênh lệch lớn giữa trong nước và thế giới, dẫn đến tình trạng buôn lậu vàng diễn biến phức tạp, chảy máu ngoại tệ, có khả năng tác động tiêu cực tới việc bình ổn kinh tế vĩ mô. Do đó, cần phải có giải pháp dài hạn để quản lý, ổn định thị trường vàng.
Nêu thực tế trong những tháng đầu năm giá cả một số mặt hàng dịch vụ tăng cao, nhất là giá vàng, tỷ giá USD, giá dịch vụ hàng không dẫn đến những tác động tiêu cực, ĐBQH Nguyễn Thị Thu Thủy (Bình Định) nêu rõ, vàng, USD trở thành ưu tiên lựa chọn dự trữ của nhiều hộ gia đình, cá nhân. Nếu không có giải pháp tốt, không sớm kiềm chế sẽ dẫn đến hiện tượng “vàng hóa, USD hóa” trong các giao dịch mua, bán trong xã hội.
Cho rằng việc đấu giá vàng của Ngân hàng Nhà nước chỉ là giải pháp tạm thời, giá vàng vẫn không giảm mà có xu hướng tăng, đại biểu Phạm Văn Hòa đặt câu hỏi, nên chăng đã đến lúc bỏ độc quyền vàng miếng, nhập khẩu vàng của Ngân hàng Nhà nước? Đồng thời, sửa đổi, bổ sung Nghị định số 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động thị trường vàng, cho phép doanh nghiệp nhập khẩu vàng nguyên liệu và in vàng miếng dưới sự quản lý chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước.
“Có như thế, tôi tin tưởng thị trường vàng sẽ ổn định chứ không phải lên xuống hàng ngày như hiện nay. Lãi suất tín dụng thấp cũng không hấp dẫn người dân lựa chọn gửi tiền vào ngân hàng mà mua vàng để dự trữ. Sở dĩ vàng tăng giá do nhu cầu quá lớn, người dân rút tiền ở ngân hàng để mua vàng”, đại biểu Phạm Văn Hòa nói.
Cùng quan điểm, ĐBQH Trịnh Xuân An (Đồng Nai) đề nghị Chính phủ cần có giải pháp quyết liệt để xử lý các bất cập trong lĩnh vực tài chính, tín dụng. Đây là lĩnh vực nhận được rất nhiều sự quan tâm, đặc biệt là đối với thị trường vàng. Đại biểu cho rằng, việc đầu tư, cất trữ vàng nhất là vàng miếng không có lợi ích và hiệu quả nào đối với nền kinh tế. Vì vậy, cần có những giải pháp mạnh mẽ, cải cách thể chế, sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP để xử lý những bất cập liên quan đến thị trường, không để vàng miếng “làm mưa làm gió” trong nền kinh tế.
Triển khai các biện pháp minh bạch hóa giao dịch trên thị trường vàng
Phát biểu giải trình, làm rõ vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, giá vàng tăng cao và biến động phức tạp cũng là diễn biến chung của các nước trên thế giới, không chỉ ở Việt Nam. Tuy nhiên, chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế đã nới rộng và đặc biệt là đối với vàng SJC. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quan tâm, chỉ đạo quyết liệt Ngân hàng Nhà nước cũng như các bộ, ngành phải thực hiện nhiệm vụ, chức năng theo quy định tại Nghị định 24/2012/NĐ-CP nhằm thu hẹp chênh lệch giá vàng. Tuy vậy, đây cũng là một nhiệm vụ rất thách thức trong điều kiện giá vàng quốc tế vẫn liên tục biến động cao và phức tạp.
Trước tình hình đó, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, Ngân hàng Nhà nước đã tăng cung vàng ra thị trường; đồng thời, thực hiện đấu thầu, tức là cũng kế thừa cách làm từ năm 2013, với kỳ vọng tăng cung vàng ra thị trường thì giá vàng sẽ giảm dần. Tuy nhiên, qua 9 phiên đấu thầu cho thấy chênh lệch giá giảm không được như kỳ vọng.
Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước đã dừng đấu thầu, đánh giá tình hình, tìm ra nguyên nhân, đồng thời xây dựng phương án mới và bắt đầu triển khai trong tuần tới để giảm chênh lệch giá vàng. Đồng thời, triển khai các biện pháp nhằm minh bạch hóa các giao dịch trên thị trường vàng; thành lập đoàn thanh tra liên ngành để thanh tra toàn diện về mọi mặt, từ hóa đơn chứng từ của các giao dịch; phòng, chống rửa tiền liên quan đến các giao dịch về vàng.
“Trong thời gian vừa qua, nguyên nhân của những biến động trên thị trường vàng cũng không ngoại trừ những hành vi vi phạm pháp luật để đầu cơ, găm giữ, đẩy giá vàng”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nói.
Làm rõ hơn vấn đề thị trường vàng được các đại biểu Quốc hội quan tâm, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, thị trường vàng thế giới trong thời gian qua có xu hướng tăng nên thị trường trong nước cũng biến động tăng theo. Tuy nhiên, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới đối với vàng miếng SJC tăng cao. Từ tháng 6.2012, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất sát sao Ngân hàng Nhà nước và đến nay đã có 25 văn bản, trong đó có những công cụ để can thiệp, bình ổn thị trường vàng và đồng thời thanh tra, kiểm tra, kiểm soát.
Theo Phó Thủ tướng, thời gian gần đây, Ngân hàng Nhà nước cũng đã tích cực triển khai một số giải pháp, song, khi can thiệp vào thị trường vàng thì hiệu quả chưa cao. Do vậy, hiện nay Ngân hàng Nhà nước đang đánh giá lại và sẽ có những phương án mới để bình ổn thị trường vàng trong ngắn hạn.
"Trước mắt, tiến hành thanh tra, kiểm tra để đánh giá một cách “thực chất” hoạt động của thị trường vàng, qua đó có những giải pháp để xử lý theo quy định pháp luật, đưa thị trường vàng bình ổn theo tinh thần “giá vàng trong nước tiến sát với thị trường thế giới”. Về lâu dài, Chính phủ sẽ nghiên cứu sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP", Phó Thủ tướng cho biết.
