Sẽ áp dụng phương pháp mới để tính CPI

PV: Thưa Phó vụ trưởng, vì sao có sự thay đổi phương pháp tính CPI ở thời điểm cuối năm?

PVT NGUYỄN ĐỨC THẮNG: Theo thông lệ quốc tế, cứ khoảng từ 4-5 năm sẽ có sự điều chỉnh, cập nhật mới về mặt hàng trong rổ hàng hóa tính CPI. Có những mặt hàng sau khoảng thời gian dài đã không còn được dùng phổ biến thì việc tiếp tục đưa vào rổ hàng hóa để tính CPI là không hợp lý, nên thay thế bằng những mặt hàng thông dụng hơn. Thêm vào đó, quyền số - tỷ lệ chiếm giữ trong giỏ hàng hóa – đang được tính theo phương pháp của năm 2005 cũng sẽ chuyển sang quyền số mới. Năm 2008, Tổng cục Thống kê đã triển khai một cuộc tổng điều tra quy mô về chi tiêu của hộ gia đình. Hiện số liệu về quyền số vẫn đang được Tổng cục Thống kê tổng hợp và sẽ triển khai tới 63 tỉnh, thành phố. Dự kiến, trong tháng 10 tới sẽ triển khai phương pháp tính mới này.

PV: Cụ thể, có những thay đổi căn bản nào trong việc tính CPI?

PVT NGUYỄN ĐỨC THẮNG: Giỏ hàng cũ và giỏ hàng mới có sự khác nhau về số lượng. Theo đó, số lượng nhóm sẽ có sự điều chỉnh tăng từ 10 lên 11 nhóm và giỏ hàng mới sẽ tăng thêm 82 mặt hàng, từ 490 lên 572 mặt hàng. Sự tăng thêm này là do nhóm giao thông và bưu chính, viễn thông được tách ra thành hai nhóm mới: nhóm giao thông và nhóm bưu chính - viễn thông. Hai nhóm ngành này hiện đang có những diễn biến trái chiều. Do đó, nếu vẫn xếp chung trong một nhóm thì không phản ánh chính xác tình hình giá cả. Ví dụ, nhóm giao thông gồm xe cộ, vé, cước, đặc biệt là xăng dầu là những mặt hàng trong xu hướng tăng giá, trong khi đó ở nhóm bưu chính - viễn thông lại có sự giảm giá rất mạnh. Quyết định tách nhóm là thực hiện theo đúng cách làm phổ biến của các nước trên thế giới - Danh mục hàng hóa được phân theo mục đích sử dụng, chứ không phải theo bất kỳ mục đích nào khác.

PV: Chính phủ đặt mục tiêu chỉ số CPI năm 2009 là dưới một con số. Liệu sự thay đổi phương pháp tính CPI ở thời điểm nước rút này có tác động tới mục tiêu đã đặt ra hay không?

PVT NGUYỄN ĐỨC THẮNG: Việc điều chỉnh nhóm và thiết lập danh mục hàng hóa mới hoàn toàn theo thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, trong tháng 10 tới, chỉ số giá tiêu dùng sẽ được tính theo cả hai giỏ hàng hóa cũ và mới. Và với 2 chỉ số giá tiêu dùng sẽ xác được hệ số chênh lệch, từ đó có cơ sở bảo đảm chỉ số CPI tháng 10 vẫn có thể so sánh được với chỉ số CPI ở các mốc khác trong năm.

Chỉ số CPI thấp hơn hay cao hơn phụ thuộc vào diễn biến thực tế của thị trường. Áp dụng phương pháp mới vẫn phản ánh đúng bản chất của giá cả thị trường. Và cách tính này chỉ dùng riêng cho tháng 10 làm hệ số. Hệ số đó sẽ được dùng cho cả năm 2009. Ngược lại, nếu muốn, vẫn có thể quy đổi quyền số tính chỉ số CPI theo chuẩn năm 2005.

PV: Xin cám ơn Phó vụ trưởng!